over publieke en private verantwoordelijkheden - Oapen

over publieke en private verantwoordelijkheden4.3.2 mededinging en de uitoefening van overheidsgezagDe werkingssfeer van het Europese mededingingsrecht is een ruime. Behoudenseen aantal uitdrukkelijke uitzonderingen 5 , zijn de mededingingsregels in beginselop alle soorten van activiteiten van toepassing. Zo zijn de artikelen 85 en 86in het verleden reeds toegepast op sectoren zoals het vervoer (zaken 209-213/84(Ministère Public), arrest van 30 april 1986, Jur. 1986 1425; zaak 66/86 (AhmedSaeed Flugreisen), arrest van 11 april 1989, Jur. 1989 803), de energievoorziening(Zaak C-393/92 (Almelo e.a.), arrest van 27 april 1994, Jur. 1994 I-1477), en hetbank- en verzekeringswezen (zaak 172/80 (Züchner), arrest van 14 juli 1981,Jur. 1981 2021).Niettemin zijn de mededingingsregels niet van toepassing op de ‘uitoefeningvan overheidsgezag’ (arrest van 16 juni 1987, zaak 118/85 (Commissie/Italië),Jur. 1987 2599, rov. 7 en 8) of op organen van de staat ‘handelend’ in hun hoedanigheidvan overheid (arrest van 4 mei 1988, zaak 30/87 (Bodson), Jur. 19882479, rov. 18). In die situatie – een overheid die binnen haar soevereine bevoegdheidoptreedt (zie ook Bellamy and Child 1993: 42) – is van geen belang of destaat zijn overheidsgezag rechtstreeks via een tot het centrale bestuur behorendorgaan uitoefent, dan wel via een afzonderlijk lichaam waaraan hij bijzondere ofuitsluitende rechten heeft toegekend (zaak 118/85 (Commissie/Italië), rov. 7 en8; arrest van 18 maart 1997, zaak C-343/95 (Calì en Figli), Jur. 1997 I-1547, rov. 16en 17).181Een eenheid handelt in de uitoefening van overheidsgezag wanneer de betrokkenactiviteit “een taak van algemeen belang (is) die behoort tot de kerntakenvan de staat” en die “wegens (zijn) aard en (zijn) doel en de regels waaraan hij(is) onderworpen neer(komt) op het uitoefenen van prerogatieven (...) dietypisch overheidsprerogatieven zijn” (zaak C-364/92 (SAT Fluggesellschaft),reeds aangehaald, rov. 30; zaak C-343/95 (Calì en Figli), reeds aangehaald, rov. 22en 23). Voorts lijkt uit rov. 22 van het arrest in de zaak Höfner en Elser afgeleid temoeten worden dat de mededingingsregels niet van toepassing zijn wanneer debetrokken activiteit altijd in handen is geweest van, en noodzakelijkerwijs moetworden verricht door, overheidsdiensten (arrest van 11 december 1991, zaakC-41/90 (Höfner en Elser), Jur. 1991 I-1979. Ook: conclusie Jacobs in de zakenC-67/96 e.a., par. 314). De vraag dient dus te worden gesteld of een bepaaldeactiviteit noodzakelijkerwijs door openbare eenheden of hun vertegenwoordigerswordt verricht.4.3.3 het ondernemingsbegripIngevolge de jurisprudentie van het Hof omvat het begrip ‘onderneming’ “elkeeenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm ende wijze waarop zij wordt gefinancierd” (zaak C-41/90 (Höfner en Elser), reedsaangehaald, rov. 21). In zijn conclusie in de zaken C-67/76 e.a. memoreert Jacobsdat het begrip ‘onderneming’ een dubbel doel dient. Enerzijds wordt door het