Zorggids Antwerpen 2017-2018
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
REDACTIONEEL<br />
SOORTEN INJECTIES<br />
INTRAVENEUS<br />
Intraveneus betekent letterlijk<br />
in een ader en wordt meestal<br />
gebruikt in het kader van een<br />
toedieningsvorm van een geneesmiddel<br />
met behulp van een<br />
injectie direct in de ader: íntraveneuze<br />
injectie.<br />
Omdat de effecten hierbij zeer<br />
snel optreden en er bij vergissingen<br />
meestal geen weg terug<br />
is, mogen intraveneuze injecties<br />
in de regel alleen door een arts<br />
of verpleegkundige worden toegediend<br />
en in zeer dringende<br />
omstandigheden als toediening<br />
langs een andere weg te lang<br />
zou duren om verantwoord te<br />
zijn (bijvoorbeeld bij acute benauwdheid,<br />
gevaarlijke hartritmestoornissen,<br />
zeer ernstige infecties).<br />
De biologische beschikbaarheid<br />
van de toegediende geneesmiddelen<br />
is daarmee meteen maximaal.<br />
RISICO’S:<br />
ernstige, soms fataal verlopende<br />
allergische reacties, overdosering,<br />
bloeding, spuiten in een arterie<br />
in plaats van een vene (wat<br />
tot vaatkramp en necrose kan<br />
leiden).<br />
Ook het infuus is meestal een intraveneuze<br />
toedieningsvorm.<br />
INTRAMUSCULAIRE INJECTIE<br />
Ook injecties kunnen intramusculair<br />
worden toegediend (andere<br />
vormen zijn bijvoorbeeld<br />
intracutaan (in de huid), subcutaan<br />
(onderhuids) en intraveneus<br />
(in een ader).<br />
Sommige geneesmiddelen en<br />
de meeste vaccins kunnen goed<br />
intramusculair worden toegediend.<br />
Omdat spierweefsel goed<br />
doorbloed is, wordt het middel<br />
als het oplosbaar is meestal snel<br />
opgenomen, maar minder snel<br />
dan bij intraveneuze toediening.<br />
Bij mensen wordt een intramusculaire<br />
injectie bij voorkeur in<br />
een dikke spier gegeven, en op<br />
zo’n plaats dat grote bloedvaten<br />
en zenuwbundels niet makkelijk<br />
kunnen worden geraakt. Spieren<br />
die hiervoor in aanmerking komen<br />
zijn onder andere:<br />
• musculi glutaei medius[1] et<br />
minimus (middelste en kleine<br />
bilspier)<br />
• musculus deltoides (de deltaspier:<br />
dit is geen grote spier en<br />
dus alleen voor kleine hoeveelheden,<br />
maar de meeste vaccins<br />
zijn maar 0,5 à 1 ml waarbij<br />
dit geen bezwaar is)<br />
• musculus quadriceps femoris:<br />
ofwel in de musculus rectus<br />
femoris (de rechte dijspier),<br />
ofwel in de musculus vastus<br />
lateralis<br />
• musculus glutaeus maximus<br />
(de grote bilspier, alleen in het<br />
buitenste bovenste kwadrant<br />
SUBCUTAAN<br />
Subcutaan (Latijn: sub- :onder,<br />
cutis: huid) is de term die wordt<br />
gebruikt bij het toedienen van<br />
een onderhuidse injectie. Hierna<br />
zal de stof langzaam in het bloed<br />
worden opgenomen.<br />
Er wordt gebruikgemaakt van<br />
een korte naald die geplaatst<br />
wordt in een plooi in de huid die<br />
met de vingers wordt gemaakt.<br />
De buik is hiervoor erg geschikt.<br />
Voorbeelden hiervan zijn de<br />
toediening van insuline door<br />
diabetici en de toediening van<br />
methotrexaat door mensen met<br />
reumatoïde artritis. Het volume<br />
van een subcutane injectie dient<br />
kleiner te zijn dan 2,0 ml in verband<br />
met het gevaar op “lekkage”<br />
naar buiten.<br />
INTRACUTAAN<br />
Wanneer een geneesmiddel of<br />
een behandeltechniek in de huid<br />
wordt toegepast spreekt men<br />
van intracutaan. Zo is een intracutane<br />
injectie een injectie in de<br />
huid (dus niet door de huid in<br />
de weefsels eronder) en wordt<br />
(vooral in de verloskunde) soms<br />
ook wel intracutaan gehecht.<br />
ZORGGIDS ANTWERPEN | 117<br />
<strong>Zorggids</strong> <strong>Antwerpen</strong> <strong>2018</strong> OK.indd 117 26/10/17 14:18
Change language