Zorggids Antwerpen 2017-2018

DIABETES:
WAT U WETEN MOET
REDACTIONEEL
Wereldwijd en ook in België
kampen hoe langer hoe meer
mensen met type 2-diabetes.
Meer dan 500.000 Belgen hebben
diabetes, maar het aantal
diabetespatiënten neemt almaar
toe. Elk jaar stijgt het aantal met
minstens 5%. Wereldwijd had
9% van de achttienplussers in
2014 type 2 diabetes. Volgens
de Wereldgezondheidsorganisatie
werden in 2012 ongeveer 1,5
miljoen overlijdens veroorzaakt
door diabetes en de WGO voorspelt
dat diabetes in 2030 de zevende
doodsoorzaak zal zijn.
Diabetes is een chronische, ongeneeslijke
ziekte. Bij diabetes
maakt het lichaam onvoldoende
insuline aan of is het lichaam
ongevoelig voor het effect van
insuline. Daardoor kan suiker uit
de voeding onvoldoende opgenomen
worden in de verschillende
cellen om daar als energiebron
te dienen. Zo ontstaat een
verhoging van het bloedsuikergehalte
(hyperglycemie).
BIJ TYPE 1 DIABETES valt het
eigen afweersysteem de bètacellen
van de alvleesklier aan
met antistoffen die normaal enkel
gericht zijn tegen virussen
en bacteriën. Het lichaam maakt
daardoor geen of onvoldoende
insuline aan. Daarom is het
vanaf de diagnose noodzakelijk
om levenslang insuline in te
spuiten. Deze aandoening ontstaat
meestal bij kinderen of jonge
volwassenen (jonger dan 40
jaar), hoewel de ziekte ook op
latere leeftijd kan optreden.
PERSONEN MET TYPE 2-DIA-
BETES maken wel nog insuline
aan maar niet in voldoende
hoeveelheden. Bovendien werkt
deze insuline onvoldoende in op
de cellen. Er is sprake van insulineresistentie
– weerstand tegen
insuline – zodat de bloedsuikerspiegel
stijgt. Type 2-diabetes
komt vooral voor bij volwassenen
ouder dan 40 jaar. Risicofactoren
zijn obesitas, overgewicht
en een te tekort aan lichaamsbeweging.
Meer dan 90% van de
mensen die aan diabetes lijden,
heeft type 2-diabetes. De overige
10% heeft type 1-diabetes.
EEN BIJZONDERE VORM VAN
DIABETES IS ZWANGER-
SCHAPSDIABETES. Die treedt
meestal op in de tweede helft
van de zwangerschap door hormonale
veranderingen tijdens
de zwangerschap. Meestal verdwijnt
de ziekte na de geboorte
van de baby.
Gezonde mensen kunnen zich
de meest wisselende voedselinname
en lichamelijke activiteiten
veroorloven zonder dat er grote
schommelingen optreden in de
bloedsuikers. Dat komt omdat
het lichaam over een uitgekiend
stuurmechanisme beschikt: er
is een onafgebroken en ogenblikkelijke
terugkoppeling tussen
de insulineafscheiding door
de pancreas en de bloedsuiker.
Bij mensen met diabetes is dit
stuurmechanisme verstoord of
zelfs helemaal weg. De verminderde
of afwezige eigen insulineproductie
wordt vervangen door
tabletten of inspuitingen. Om
de juiste hoeveelheid insuline te
vinden die nodig is voor een bepaalde
situatie, zijn bloedsuikerbepalingen
cruciaal.
“Met zelfcontrole bedoelt men
de metingen die de diabetespatiënt
bij zichzelf uitvoert. Op
basis van de meetresultaten en
uiteraard ook andere gegevens
stelt de arts dan voor welke de
beste therapie is. Bij zelfregeling
wordt nog een stapje verder
gezet. Hier bepaalt de persoon
zelf aan de hand van zijn
meetresultaten in welke richting
de insulinetherapie zal worden
aangepast”, aldus de Vlaamse
Diabetes Vereniging. “Maar diabetescontrole
omvat ook het
opvolgen van de globale gezondheidstoestand
van de diabetespatiënt
met als belangrijkste
onderdeel het opsporen en
behandelen van de verwikkelingen
van diabetes. Dit is in hoofdzaak
een taak van de arts.”
Belangrijk is dat de patiënt de
behandeling goed naleeft, ook
op lange termijn. Uit onderzoek
blijkt dat het naleven van de
richtlijnen en voorschriften van
de arts slecht is bij patiënten met
type 2-diabetes: 36 tot 85 van
de patiënten zou de behandeling
niet correct volgen.
Voor meer informatie over diabetes
in het algemeen kunt u
terecht bij de Vlaamse diabetesvereniging:
www.diabetes-vdv.be
DIABETES VOORKOMEN
Maatregelen inzake levensstijl
blijken doeltreffend te zijn om
het optreden van type 2-diabetes
te voorkomen of te vertragen.
Om de ziekte en de verwikkelingen
te voorkomen zijn er de
volgende aanbevelingen:
• Een gezond lichaamsgewicht
behalen en behouden.
• Voldoende lichaamsbeweging,
minstens dertig minuten per
dag en meer om een gezond
lichaamsgewicht te behouden.
Lichaamsbeweging heeft een
glucoseverlagende werking en
draagt bij tot gewichtsverlies.
• Een gezonde voeding met drie
tot vijf porties groenten en
fruit per dag, zo weinig mogelijk
suiker en verzadigde vetten.
• Niet roken. Roken verhoogt
ook het risico op cardiovasculaire
aandoeningen.
ZORGGIDS ANTWERPEN | 197
Zorggids Antwerpen 2018 OK.indd 197 26/10/17 14:21