De belevenissen in Eigenbilzen van 1880 tot 1940 definitief

26 januari 1935, de werken aan het Albertkanaal vorderen goed. Het eerste stuk is bijna
gereed ongeveer een lengte van 1.600 meter.
Op 9 februari 1935 vestigde zich Lambertine Swennen als haarkapster voor dames in café
“Vredesboom” op het dorpsplein.
Deze week op 24 juli 1935 is men begonnen met de verbouwingswerken aan de kerktoren.
Hij werd opgetrokken in silex en mergelsteen, met een verhoging van 20 meter.
De tegenwoordige toren bestaat uit de oude toren, een verhoging van twee verdiepingen en
een nieuwe spits. Het is een vierhoekig voetstuk waarvan de breedte 8,40 m. bedraagt en de
diepte 6,20 m. De muren hebben een dikte van 1,50 m. Ze bestaan uit vier delen van 4 a 5
m. hoogte, gescheiden door een laag arduinstenen. Het onderste deel alleen is bezet met
onregelmatige en ruwe granietstenen. De gebruikte mortel bestond uit zand en geleste kalk,
gemengd met roggemeel, zodat de specie uiterst hard geworden, nu bijna 10 eeuwen aan de
tand des tijds, zoals men vroeger zei, weerstand heeft geboden.
Volgens de overlevering werd de toren opgericht door Teutonische soldaten die hun verblijf
hadden op het kasteel van Jonckholt. De bedoeling was de bevolking een schuil – en
verweer plaats te bieden tegen roversbendes en ronddolende huurlingen.
Men kon alleen in de toren geraken langs de smalle stevige deur die zich bevond in de muur
naar het oosten gericht. Het is ook tegen deze muur dat in de volgende eeuwen de
verschillende kerken werden gebouwd. De ingangdeur kon van binneuit stevig afgegrendeld
worden.
De Hartenberg werd gekozen om een vestigingstoren te bouwen omdat ze de meest
verheven plaats was. De voet van de torendorpel ligt op 87,40 m. boven de zeespiegel.
Vergelijken we het hoogtepunt van onze kerktoren met de hoogtepunten van de omliggende
gemeenten in hoogte en afstand van de Hartenberg.
Mopertingen 89,65 m. en 1,5 km. Munsterbilzen 49,00 m. en 4 km.
Hoelbeek 64,91 m. en 1,0 km. Lanaken 70,17 m. en 7,5 km.
Gellik 92,00 m. en 3,0 km. Rosmeer 110,00 m. en 3,5 km.
Waltwilder 92,18 m. en 2,5 km Zutendaal 86,90 m. en 7,0 km.
Bilzen
55,00 m. en 4,0 km.
De toren in die tijd bezat geen spits, heel waarschijnlijk was hij voorzien van een gewoon
dak om hem tegen weer en wind te beschutten. Zo heeft de toren een paar eeuwen de wacht
gehouden over de enkele schamele hutten en lage woningen, bestaande uit lemen muren en
strooien daken.
De totale hoogte van onze toren bedraagt nu 45 meter. Bij deze werken werd de oude spits
van de toren afgebroken en ook de windhaan werd van zij sokkel genomen.
Bij een gesprek van Th. Lathouwers met deze haan die daar op de grond lag, kwam er al het
nieuws uit Eigenbilzen in rijmen te voorschijn als volgt:
De oude toren is niet meer! Zijn kap werd afgebroken,
De voet verhoogd, een nieuwe spits is er nu opgestoken.
Het ijzeren kruis is afgedaan door kloeke Hoeselaren,
Het stond daar hoog, met kop’ren haan, ruim eenenvijftig jaren.
En ’t gleed heel zacht langs de leien af, tot onder op de graven.
Dien avond in den maneschijn ging ik den haan bekijken,
Hij lag op het kerkhof uitgestekt, beweegloos als de lijken.
Zeg kameraad, sprak ik hem aan, is u dat thans geen wonder?
140