Villa d'Arte 4 -2021

exposities
Museum Rijswijk heeft na een lange traditie
in het organiseren van de Textiel Biënnale het
roer drastisch omgegooid. Waar het accent
voorheen vooral op ambachtelijkheid en
techniek lag, besloten directeur Arnoud van
Aalst en curator Diana Wind voor de editie
van 2021 op zoek te gaan naar de urgentie
en actualiteit die in de kunst een grote rol
spelen. Wind: ‘De tijd dat textielkunst in het
verlengstuk van macramé lag, ligt echt ver
achter ons. Textiel is volwassen geworden
en aan een opmars bezig. Veel kunstenaars
verwerken thema’s als samenleving, milieu
en voedsel in verrassend werk en gebruiken
daar ook textiel bij. Dat levert een frisse,
nieuwe blik op textiel op, die een impuls aan
de Textiel Biënnale geeft.’
Onder
Kate Jenkins, Food for Thought,
2021, blik, lamswool en borduursel,
circa 40 x 40 x 30 cm. Collectie
van de kunstenaar
Textiel. We dragen het, we zitten
erop en vroeger of later staat
iedereen in een winkel of meubelzaak
om een broek, shirt of bank
uit te zoeken. Textiel is integraal
onderdeel van ons dagelijks leven.
Daarmee is het dagelijks leven ook
door de eeuwen heen onderdeel
van textiel geweest, denk maar aan
de spijkerbroekrevolutie. Het heeft
echter lang geduurd voor textiel
zich ontwikkelde tot een serieuze
autonome kunstvorm met een
actualiteitsgehalte dat aansluit bij
trends in schilder-, video-, foto-,
landschaps- en installatiekunst. In
Food for Thought laten 21 kunstenaars
hun visie zien op voedselproductie
en -consumptie. Wind:
‘Uit ruim honderd inzendingen en
binnen ons eigen netwerk is een
keuze gemaakt met de nadruk op
de inhoudelijke kracht en de beeldende
kwaliteit van het werk.’
In het geanimeerde gesprek dat
zich ontspint toont Wind zich een
vurig pleitbezorgster voor textiel
als autonome kunstvorm. Als we
tenslotte door de voorbereidingen
voor de Textiel Biënnale wandelen,
krijgen haar woorden vorm in
talloze werken die even origineel
als veelzijdig zijn. Ondanks die
veelzijdigheid in vormen, maten,
patronen en technieken ontstaat
er nooit onrust. Integendeel: de
werken versterken elkaar. Aan het
eind van de reis door de zeven zalen
die Museum Rijswijk voor de Textiel
Biënnale heeft ingericht, moet je de
duizelingwekkende loop, die van
autonome installaties tot thematisch
bedrukte tafellakens gaat,
eigenlijk nogmaals doen om goed te
beseffen dat je net door een Textiel
Biënnale bent gewandeld. Wind:
‘Er zijn installaties die aan de wand
hangen of uit het plafond komen.
Sommige werken zijn bloedserieus,
maar er zit ook veel humor in de
tentoonstelling. Het thema leent
zich óók voor de knipoog, zoals in
het werk van Kate Jenkins. Er is een
kast gevuld met blikken die mensen
in de coronatijd hebben gehamsterd.
Wat zij daar omheen breit
en haakt, zit vol met kwinkslagen
naar de inhoud van die blikjes, zoals
de twee gebreide sardientjes met
mondkapjes die uit een sardientjesblik
spartelen. Dat is hilarisch. In de
veelzijdigheid is het ook een hele
kleurrijke tentoonstelling.’
Onderzoekend en activistisch
Met zoveel geëngageerd en divers
werk was het zaak lijn in de tentoonstelling
aan te brengen. Door
vier helder geformuleerde thema’s
te gebruiken ontstaat er verdieping.
Zo spitst Onderzoekend & Activistisch
zich toe op de toename van de
wereldbevolking. Wind: ‘Er komen
volgens de prognoses nog een paar
miljard mensen bij: hoe gaan we
die voeden zonder de wereld nog
verder aan te tasten?’ Het antwoord
heeft Wind natuurlijk niet, maar de
cyanotypes van Heather Beards-
189