Elektronisk versjon (pdf) her - Høgskulen i Volda

3. Kva spelerom og spennande moglegheiter ser vi i området i dag – både der skulen ligg og
på øya elles – med bakgrunn i eigne erfaringar, nogjeldande planar for ulike fag og
tenking om pedagogikk, uteskule, læring og erfaringar?
Jf. dette med t.d. funn som syner “... att tilgang på naturmark, som en liten skogsdunge eller ängsmark
på och intill skolgårdar, ger markanta effekter på lärarnas benägenhet att förlägga undervisning
och annan verksamhet utomhus” (Lindholm 1995:IV-3). Her bør ein kanskje også minne
om at der nok i vårt land har vore mange skular med utgangspunkt som samsvarar langt på veg
med skulen på Yksnøya.
Naturfag – eller “berre” leik og moro?
I boka Med himmelen som tak slær førskulepedagogen Buaas fast at det å flytte pedagogisk verksemd
utomhus ikkje kan vera særleg nytt. Røtene til utomhuspedagogikken kan finnast tidleg på
1800-talet i USA. Ein byrja stille seg kritisk til klasserommet som læringsmiljø med fokus på
bøkene. Men her snakkar vi om uterom slik forfattaren Szczepanski nyttar det, i fylgje Buaas:
Utomhuspedagogikk handlar liksåvel om pedagogisk verksemd på eit industriområde “... som i
skogen og på fjellet, i fjæra, i park eller byområder, i skolegårder og på lekeplasser: Det sentrale er
deltaking og sosialisering gjennom direkte opplevelser” (Buaas 2002:17). Med ein historisk innfallsvinkel
til natur- og friluftsbarnehagar i vårt land gjev Maanum (2004) nokre korte glimt av
kva som skjedde før dei yngste fann seg rimeleg bra til rette ute – eller inne – i naturen. Han
trykkjer kanskje óg litt på liktær rundt om når han skildrar “daghjemmet” og etterpå skriv om
naturfagundervisninga i barnehagen. Der var visst ikkje mykje plass for det undrande og
filosofiske – eller for Oskeladden. Vidare så kjem han også til Hjellebakkane og pionerbarnehagen
der.
Samanfatta må vi her berre stille spørsmål om vyer og visjonar for barnehagen og om moglegheiter,
rammevilkår og moglege sperrer for utviklinga vidare. Slik kjem vi kanskje også attende til
eit utgangspunkt: Kva dreiv dei med borna på Yksnøya – frå tidleg barnsbein av. Kva slags opplevingar,
erfaringar og taus kunnskap fekk dei med seg lenge før dei byrja på skulen? Men også
etterpå: Var elevane på Yksnøya kanskje atskilleg nærmare det ekte naturfaget enn svært mange
jamaldringar var det da, for ikkje å problematisere det enda lenger – opp mot vår tid. I dag ligg
øya omtrent slik som ho har gjort gjennom mannsaldrar. Likevel: Elevane er vekke. Men kor
viktig – og realistisk – er det at små og store unge menneske kan få noko tilsvarande av opplevingar,
erfaringar og kjennskap til denne naturen?
Nils Ola Skuset (red.): Forske på Yksnøya – går det an? Utfordringar i praktisk-estetiske fag. Seminarrapport.
Høgskulen i Volda og Møreforsking Volda, 2006.
19