Bygdejol 1971

More documents

Recommendations

Info

pekarar, fehandlarar, driftekarar og anna farande folk, både fant og fagnamann, har sikkert brukt denne vegen i hundrevis av år like ned til etter år 1900. Likevel er det i dag vanskeleg å - finna vegen att både i terrenget og i folkeminnet. For oss som er innlevde i det nye vegnettet og reisemåtane i notida, er det så å seia umogeleg å tenkja seg inn i kor lende og leier måtte ta seg ut for folk før slike gode kom. Biiete av vegar og reiseliv var så heilt onnorleis både i tanken og i landskapet at me har ikkje føresetnader for å forstå kor ein bytur måtte kjennast for dei. Prøv berre å tenkja etter kor det ville vera om alle bilvegar og alle dei moderne reisemidlane no vart borte, og ein berre hadde føtene og ridehesten og robåten til hjelp. Frå først av vart vel den gamle vegen ihopskøytt av vegtrakk som gjekk gard og bygd imellom. I utmark og fjell har det truleg vore stølsvegar og kurekkje som har vorte tilvølte og samanhekta så det vart farande veg for folk og fe. Mykje av dette er no tilgrott og borte. Men sume stader er det tydelege vegfat att, og her og der kan ein merka at det har vore eit organisert arbeid fØre som knapt einskilde gardar har kunna teke på seg. Bruer har vorte oppsette og murar og trapper bygde, så ein må mest tru at stØrre samfunnsinteresser har stått bakom. På visse stader var det fleire vegar å velja mellom. Ein berrbaka fotgjengar kunne ta snarvegar og koma seg fram mange stader der det var uråd å, fara med hest og ku. Det vart her som elles i verda at manse vegar førde til Rom. Ved hjelp av gamle vegrestar og tradisjonar kan ein i grove drag fylgja vegen enno like frå Fyksesundet til Bergen. Frå Porsmyrlandet gjekk han om Skåre og opp Langaskarv framon Øvrabøen og til nordre enden av Skårsvatnet. så bar det ut om Eikekvile, over Storemyrane, opp Botnabrekka og ol/er Vetlemyrane, ned Skårdalen og Stoppelsgjer til Øystese-tunet. Dette var og den vanlege kyrkjevegen for grendene inst i Sundet. Ein sideveg gjekk på austsida av Skårsvatnet og gjennom Torpe-marka, eller ned Laupsadalen der han møtte vegen innanfrå Rykkje og Bergstegrenda, tok så opp om Torpe og ned Brottegoto og Kjerringakleiv til Øysteselandet, opp Rokabrekko til Øystesegarden, der han møtte att vegen som kom over Myrane. Dit kom også vegen frå Soldals-gardane gjennom Telldalen. Så bar det ned i Busdalen og over Øystese-elva, det har trules vore ei bru der i nær-
leiken til den som no er der, opp til Rossvoll og gjennom tuna i Nedre- og Øvre-Vik til Mo. Skulle dei så nedom Grovæ, var kortaste vegen gjennom Vik- Mjaoroena, over Mo-elvæ kom dei ved Tolavadet, og så over Rødna og ned til Norheim. Beinaste leida var det så å ta opp Fjærabygdæ, men sjølvsagt kunne dei og få føre over Straumen og gå på Sandven-sida av Moavatnet. Mest vanleg var det så å gå om Steine og opp Steinsliæ til Nyasete, men ein kunne og koma dit ved å ta om Rosseland og gå vestover derifrå. Så var det å ta til med vegen over Steinsskogen. Frå Nyasete gjekk han opp Klyvdalen og over Klyvdalskleiv (jfr. <strong>Bygdejol</strong> 1955) til Krossleite, forbi Fureberggropæ og gjennom Kvednaskogen til Kvednavodlen, opp Ryddarliæ og til Røyrliæ og vidare gjennom Furedalen framom Klingefuro til Vardaskarv, som det no berre er restar att av. På toppen der stod det ein varde, det var den som gav skarvet namn, og der vart det rekna midtveges over Skogen. Så kom ein liten nedgang til Vardaholo og derifrå oppover Leite og framom Kleven og Kleivæ,ned Hestakleivæ (nedafor Sandvenseter hotell) til Eikedalsvatnet, fram under Teigaber:get og til Teigen. Så måtte dei over Byksaonæ, der det truleg ikkje har vore bru så dei måtte byksa på steinane over. Det var og er framleis grenseelva mellom Kvam og Samnanger. Derifrå fylgde vegen Eikedalen nedetter, men kryssa elva nede ved Heldren og fylgde så sørsida på elva og stakk utfor stupet jamsides Fossen Bratte. Der er vegen godt synleg enno både ovanfor fossen og ned berget. Hadde dei hest eller anna storfe med seg, kunne dei nok ikkje ta ned den fårlege fjellsida. Då for dei søro\Ier frå Fleldren til Raunebotnen og ned Idlaliæ og nådde gongevegen att nedunder Storli. Så fylgde vegen elva og dalen, men når dei kom ned til Kuholmen kunne fotgjengarane ta av ein snarveg til venstre over Bergsenden og koma ned til garden Dahl. Den vanlege vegen tok nedom Rossebotten (Løkjene) og Mørkhølen og ned Frøylandsdalen. Der er vegen lett å sjå endå tvers over elva frå bilvegen, like ned mot gardane ved Frøylandsvatnet. Brukjera midt i elvegjelet står mest uskadde enno, og for ikkje mange åra attende låg ein del av bruplankane der og. Men då var det berre geitene som hadde moro av å bruka dei. F'rå Tysse var det svært vanleg å få båtskyss over til Ådland, men gongevegen rundt fjordbotnen vart også brukt. Derifrå kunne ein nok koma seg TO
Page 2 and 3: Gerhard Austeljord: f' LJ0S t. Hyrd
Page 4 and 5: Arne Skeie: Jakoh H. Vik Då Jakob
Page 6 and 7: striden som stundom laut til for å
Page 8 and 9: og var tilkalla i telefonen. Han s
Page 12 and 13: opp i Hisdalen, men vegen dit hadde
Page 14 and 15: tera og lyfta etter bakenden på de
Page 16 and 17: gong har vakse opp der på garden.
Page 18 and 19: aviser og massemedia av andre slag,
Page 20 and 21: mor til grannekona. Ja eg skal no h
Page 22 and 23: Kr. B. Kolltveit, BATBYGGJING I Han
Page 24 and 25: ifrå på kvar sida. Alle båtbyggj
Page 26 and 27: ser og høyrer på dei brølande pa
Page 28 and 29: JON O. TJ05Å5' Lærartilsetjing i
Page 30 and 31: Slik hadde dei det i 1899 Innsendt
Page 32 and 33: Nr. Navn Antal kjør Leveret Udbeta
Page 34 and 35: Aagot ?Løqland' Stølsyninme Ovanf
Page 36 and 37: under ljoseblå og fine. Eg tenkte
Page 38 and 39: Det var ofl ei fn,.nat Or eit blad,
Page 40 and 41: til at arbeida fram so eg seint um
Page 42 and 43: Ja, jau, let eg og togg på ein smu
Page 44 and 45: og l0 millionar. Eg tykkjer dei bur
Page 46 and 47: God iul og godt nytt &r til bygdelo
Page 48 and 49: Gule' s m ek. o g landb ruk sv er k

Bygdejol 1971

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?