YOKSULLUKTAN VARSILLIĞA -İSVEÇ- - Abana Gazetesi

YOKSULLUKTAN VARSILLI Ğ A 180
rinde topraklar ı n ı i ş leyecekler; sava ş durumunda orduya kat ı lacaklard
ı . Her subaya, içinde ya şayabilece ği birer çiftlik güvencesi
verildi. Ülke düzeyinde 3.000 subay çiftli ği belirlendi(*).
DEM İ RBA Ş Ş ARL
XII. Karl (Demirba ş Şarl), babas ının ölümü üzerine 15 yaşında
kral oldu (1697). Çok iyi yeti ştirilmi şti. Latince ve Almanca
biliyordu. Kral olunca Frans ızca (Türkiyeedeyken biraz
Türkçe) ö ğrendi. Çok tarih okurdu. Büyük Iskender'in 32 yaşı
nda dünyay ı titretti ğini dilinden dü şürmiiyordu. Sert ya şam ı
seven, e ğlence ve kad ınlara kar şı ilgisiz, saraydan çok ordu içinde
ya şayan, avc ı l ığı seven ve çok iyi k ı l ıç kullanan bir gençti.
Isveç ordusu, XVI. yy'daki Türk ordusu gibi çok disiplinliydi.
Üste kar şı gelmenin cezas ı ölümdü. Ölümle sonuçlanaca ğı
bilinse bile, verilen buyruklar yerine getirilirdi.
Protestan Isveç, Katolik Polonya ve Ortadoks Rusya'y ı
öteden beri korkutuyordu. Rusya'n ın gücü Polonya'n ınkine yakla
şm ış t ı . Balt ık Denizinde yaln ızca Isveç'in donanmas ı vard ı .
Karr ı n Rusya'ya kar şı tutumu dü şmanca de ğildi. Rusya'dan
hiçbir ku şkusu yoktu. Rusya'ya teknik personel ve 600 top bile
yollann ş t ı .
Ancak Çar Petro'nun Polonya ile anla şı p, Türkiye'yle
bar ış yapmas ı (1700) Karl ı ku şkuland ırd ı . Danimarka da Rusva-Polonya
anlasmas ına kat ı l ınca, Isveç'in sald ı r ıs ı na u ğrad ı .
Danimarka'n ı n bar ış iste ğine uyan Karl, 40 bin ki şilik bir orduyla
Balt ık' ı n kar şı yakas ına geçti (1700). Çar Petro, Isveç ordusunu
kar şılamaya ç ıkt ıysa da, kaçt ı . Karl, büyük kuvvetlerini geride
b ırakarak, 8.430 ki şiyle Novgorod yak ınlar ında Rus ordusuna
sald ı rd ı . Alman generallerinin kumandasmdaki 40 bin ki ş ilik
Rus ordusu, az bir kar şı koymadan sonra Moskova'ya do ğru
kaçmaya ba şlad ı . Isveçlilerin 2 bin ölüsüne kar şı l ık, Ruslar 18
bin ki şi yitirmi şti.
Bu sava ştan sonra Karl' ııı değil Moskova'da, Sibirya'da
bile durdurulamayacai,b görü şü yayg ınlık kazand ı. Ama Çar,
bozgunu öğrenince umudunu yitirmedi ve şu ünlü sözü söyledi:
"Daha uzun bir süre isveçlilere yenilece ğimizi biliyorum. Ama
Subaylara toprak verilmesi 1901 y ı l ına dek sürdü. Bugün bile, özel ki şilerin
elinde (subaylardan kal ıt olarak) bu topraklardan bulunur.