YOKSULLUKTAN VARSILLIĞA -İSVEÇ- - Abana Gazetesi

DEM İ RBA Ş Ş ARL 197
nover üzerinden ve büyük bölümü at üzerinde giderek 14 günde
Stralsund'a vard ı(*)..
Karl, her yan ı dü şmanlarla sar ı l ı , ülke d ışındaki toprak
larmdan ço ğunu yitirmi ş bir imparatorlu ğu diriltme çabalar ı
içindeydi. Rusya, Polonya, Danimarka ve Saksonya'clan ba şka
iki yeni dü ş man daha belirmi ş ti: Prusya ve Hannover. 13u son iki
ülke, Danimarka'yla anla şarak, Isveç'in Almanya'daki topraklar
ı n ı payla ş mak üzere silaha sardm ış lard ı .
Karl, Stralsund'ta bir y ı ldan çok kald ı . Çember (tan ıkl ı kça
darahyordu. Kent dü ştüm, dü şecekti. Yak ı nlar ı na dü şen
bir bombay ı . (herkes şaşı r ı p kaçarken) Karl, patlamadan alarak
bir çukura ;itinay ı ba şard ı . Balt ık'ta Danimarka sava ş gemileri
dola şıyordu. Isveç donanmas ı Rügen yak ınlar ındaki sava ş ta
ba şar ı kazanamani ış ; onar ım için Karlskronalya
K ış bast ı r ıyordu. Hiçbir yerden yard ım umudu yoktu. Karl,
Türkiye'dekinden çok daha umutsuz haftalar geçirdi.
1715'in 1 Aral ığın& (Stralsund'un dü şmesinden bir gün
önce) geceyar ıs ı, küçük bir kürekli gemiyle, 12 s ııatlik korkulu
bir yolculuktan sonra Isveç k ıy ı lar ına (ayr ı l ışından on be ş y ı l
sonra) varabildi. Arkadaki iki gemide persönel ve alacak!! Türkler(**)
vard ı .
Karl, Ba şkent Stokholm yerine, ülkenin güneyindeki
Lund'a yerle ş ti. Para yoktu. Kaynaklar tükenmi şti. Yoksul halk
sava şlardan b ı knu ş t ı . Ama Karr ı n sözlü ğiine "bar ış " sözcü ğ ü
girmemi ş ti. 1716-18 y ı llar ı nda üstüste üç y ı l k ı tl ı k olmu ş ; köylülerin
vergi gücü kalmam ış t ı . Yer yer ayaklanmalar oluyordu.
Bak ır para bas ılarak bir ölçüde kaynak sa ğland ı . Bak ı r
paralar "gümü ş para" de ğerindeydi ve durum düzelince gümü ş -
lerle de ği ştirilecekti. Halk, "kalp para"y ı kullanmak istemiyordu.
Sonunda gümü ş paralar geçerlikten kald ır ıld ı .
1718'e dek 40 bin ki şilik bir ordu haz ırland ı . Önce Danimarka-Norveç
Krall ığma sald ırdacakt ı . Danimarka, Kral Türkiyeedeyken
Isveç'e sald ırm ış ; Rusya'yliı bir anla ş ma yapm ış t ı .
*) Avusturya kaynaklar ına göre, 28'i Yahudi olmak üzere, ülkeden 1.168
ki şi (1.625 at ve 127 araba) geçti.
**) Alacakl ı dunonda olan Türklerden kimileri de Ş arrla beraber (ya da
ard ından) Isveç'in yolunu tuttular. Bunlardan bir bölümü geri dönemedi.