YOKSULLUKTAN VARSILLIĞA -İSVEÇ- - Abana Gazetesi

YOKSULLUKTAN VARSILLI Ğ A - 186
yal ı nl ığı ve elinin aç ıklığı büyük ilgi topluyor; şarap iç ıneyi ş i
İslam dünyas ını etkiliyordu. "Yüzy ılın iskenderi"ni görmek için
Istanbul ve öteki yerlerden kalk ıp Bender'e gidenlerin say ıs ı az
değildi.
Osmanl ı Devletinin, Isveçlilerin giderleri için her gün
tidedi ği "az ık parası "ndan (414,5 kuru ş) ba şka, birçok kez toplu
para yard ı m ı yapılmasına karşın, Kral bir türlü parasal s ık ınt ıdan
kurtulannyordu. Kampta 1.300 Isveçli, 6 bin kazak ve 4 bin
Polonyal ı vard ı . Ayr ıca Rus bask ısından kaçarak kampa kat ı lanlar
ı n say ıs ı gün geçtikçe art ıyordu.
Kral,Sadrazinn Çorlulu Ali Pa şan ın yollad ığı arma ğanlar
ı , "dii şınan" ından armağan alamayaca ğı gerekçesiyle geri çevirdi((`
). Sadrazam, Karl' ı Rus kuvvetleri koruyuculu ğunda ülkesine
yollamak gibi düşünceler ileri sürmü ştü. Paray ı çok seven Ali Paşa,
büyük bir varlık edilmi ş ; çekemeyenleri ço ğalm ış t ı . 15 Haziran
1710'da gözden dü şüp görevden al ınarak, Tunca valili ğ i ııe
atan ınas ı en çok Karl' ı sevindir ıni şti (Çorl ıdu - Ali Pa şa. daha sonra
Midillitye sürülecek; tüm varl ığına el konacak ve 27 Aral ı k
1710'da ba şı kesilerek öldürülecektir).
Sadrazamlığa getirilen Numan Pa şa, o dönemde -say ı lar ı
çok az olan "do ğru" adamlardan biriydi. Sadrazam ın deği ş ti ğ ini
öğrenen birçok ki şi, haklar ı n ı aramak üzere Istanbul'un yolunu
tutuyordu. Çorlulu döneminde kesinlikle Rusya ile bir sürtü ş me
istemeyen Bab ı t'Ili (hükümet), şimdi gerek ülke ç ı karlar ı ve °nuru
ve gerekse XII. Karl için sava şı da göze alabilirdi. Numan Pa şa b ı l
konuda, Çorlulu gibi Kral ı aldatma dü şüncesinde olmad ığım da
özellikle belirtiyordu. Ülkesine dönebilmesi için de Krala istediğine
yak ı n kuvvet (30-40 bin ki şi) verebilecekti.
Padi şah III. Ahmet, Numan Pa şan ın etkisinin artmas ı ve
Rusya'ya kar şı sava ş olas ı l ığı kar şıs ında ku şkuya dü ş tü. Askere
ayl ı k vb giderler için ."iç hazine"den para istenince, Sadrazam ı
ça ğı r ı p, önceki sadraza anlam ı iç hazineye dokunmadan para bul-
*) Isveç müzelerinde Demirba ş Ş arl' ın Türkiye'de bulundu ğu y ıllara ili ş kin
hiçbir Türk yap ı t ı bulamad ık. "Ordu Müzesi"nde (Kungl. armemuseum)
Demirba ş Şarl için ayr ılan kocaman salonda bile, Ş arl' ın gitti ği yerleri
gösteren haritadan ba şka, Türkiye'yi ans ıtacak tek şey yok! Müzelente,
1687'de Viyana'da edinildi ği yz ıl ı çok büyük bir çad ır d ışında, Türk yap ı t ı
olarak gösterilen kimi tüfek, k ıl ıç, eyer tak ım ı vb etiketlerinde belirli bir
tarih yok.