YOKSULLUKTAN VARSILLIĞA -İSVEÇ- - Abana Gazetesi

YOKSULLUKTAN VARSILLI Ğ A — İ SVEÇ— 38
Köylerin, kentlerden biraz daha temiz oldu ğu san ılı -
yor. Arstalı bir kad ın, giinlü ğünde. 1803'te bir kez y ıkandığıru
yazar. Sonra birkaç y ıl tüm gövdesini hiç y ıkamamış t ır. Daha
sonra sa ğlığa yararlı oldu ğunu anlamış olmalı ki, bir küvet sat
ın alarak y ılda 2-3 kez y ıkan ır.
İlk ve önemli olan su k ıtlığlydı. Su damlalar ını I bile)
biriktirme zorunlulu ğu, temizli ği geriye itiyordu. 1850 dolay
ında bir çiftlikteki çocuklu ğunu anlatan bir kad ın. 'hiçbir
yerde bir y ıkanma dolab ı ya da içi su dolu bir küvet bulundu ğunu
bilmiyorum. El (y ıkama) çana ğı ve testiler o denli küçüktü
ki, şimdi o denli az su koyulanlarm ın eskisini bile bulabilme olana
ğı yoktur' der.
Genelde yazlar ı y ıkan ıhr. Kışınki temizlik, haftada bir
kez ayak banyosu ile s ınırlıd ır. Ayaklar ı y ıkaman ın yolu da 'hizmetçi
ve ye şil sabun'dan geçer. Ş u uyar ıy ı duyunca, ayak y ıkaman
ın da tümüyle güvenilir olmad ığı görülür:
SU
1987'de Isveç'te ki şi başına günde 333 litre su tüketiliyordu (1945'te
150; 1970'te 207 litreydi).
Suyun %53'ü konutlarda; %12'si endüstride; %ll'i okul, hastane gibi
kamusal kurulu şlarda ve %l'i de ba şka amaçlarla kullan ılır. Su kaça ğı
%23'tür. Endüstrinin su gereksinimi her y ıl %4-6 artar.
Bir yunak teknesi (küvet) banyosu için 200; be ş dakikal ık du ş ta 60 litre
su harcan ır. Günde ortalama y ıkanmaya 70; tuvalete 40: çama şıra 30:
yeme ğe 10 litre su gider.
Ülkede 61.610 km (kişi başına 7,33 m) su borusu dö şelidir (su boruların
ın %67'si döküm demir; %24'ü plastik; %3'ü çelik; %6's ı da öteki
gereçlerden yap ı l ıd ır). 1.342.000 su saati i şler. Bu yolla 7.080.600 ki ş iye
su ula şır. 400.000 özel kuyu (bir o çoklukta da yazl ık evlerde) bulunur.
Göteborg ve çevresinin suyu sa ğlanan Göte Akarsuyu, 1880'den beri
(sağl ık aç ısından) ölçülür. 1970'e dek ölçümler s ıkla ştır ıldı . Bu tarihten
sonra (endüstri ve belediyelerin, pis sular ı temizlemeden sal ıvermemeleri
sonucu) ölçümler 1920 düzeyine dü şürüldü.
Isveç'te la ğım çukuru açmak yasakt ır. Pislikarkı (kanalizasyon) bulunmayan
yerlerdeki la ğım birikimleri bidonlarda saklanarak ar ıtma yerlerine
bo şalt ıl ır.
Cecilia, Cecilia, sen bugün d ışar ı ç ıkamazs ın! Çünkü
dün ak şam ayaklar ın ı y ıkadın!'