Bildiri Kitabı - Kitap3

Tension Object isimli çalışması gösterilebilir (http://www.judithfegerl.net). Sanatçı
porselenden imal edilmiş bir kürenin içerisinden deriden çıkan saçlar gibi çıkardığı insan
saçlarının, kürenin içerisine yerleştirilmiş bir düzenek sayesinde elektrik vererek
elektriklenmesine ve kabarmasına neden olan bir performans sergilemiştir (ŞEKİL 4).
Pişmiş toprağın insan hayatındaki önemi yerleşik hayata geçişle birlikte
artmıştır. İnsanın belli bir bölgeyi yerleşim alanı olarak kabul etmesi ve buna bağlı olarak
gıda ihtiyacını karşılayabilmek için tarıma başlaması sonucu yiyecek ve içecek depolama
ve saklama gereksinimi pişmiş topraktan kap kacak üretimini ortaya çıkarmıştır. Uhri’ye
göre boşluğu ya da geometrik anlamdaki uzayı sınırlamak, onun içindeki bir bölümün
etrafını çevreleyerek onu kendi çevresinden yalıtmaktır. Elde edilen yeni alanın bir şeyle
doldurulabileceği bilgisi insanın yaratıcılığıyla birleşince toprağa şekil verme ve kalıcı
kılma adına pişirme ortaya çıkar (UHRİ, 2003).
Bununla beraber üretimine ihtiyaç duyulan sadece gündelik kullanıma yönelik
objeler değildi. Aynı zamanda insanın kendisiyle ve evrenle bağını ve birliğini ifade etme
ve sürdürmeye yönelik üretim de mevcuttu. O dönemde gündelik olan ve olmayan, dinsel
olan ve olmayan, büyüsel olan ve olmayan ayrımı mevcut değildi ve pişmiş toprak
üretimine ilişkin bilgi ve süreç bu noktada bir büyüsellik ve törensellik içeriyordu. Eliade,
‘çömlekçi ateşin efendisidir, ateşi kullanarak bir maddeyi başka bir maddeye çevirir’ der.
O’na göre çömlekçi kile verdiği biçimleri kor halindeki ateş yardımıyla sertleştirmeyi
başarmış, bir başkalaşım aracı keşfetmiştir ( ELİADE, 2003).
Büyü ise, arzu edileni etki altına almaya, saklamaya ve korumaya en uygun
maddeler olan pişmiş toprak ve saç arasında ortak bir nokta doğurmaktadır
Malinowski’ye göre büyü şeyin niteliğidir ya da daha çok insanla şey arasındaki ilişkinin
niteliğidir; çünkü hiçbir zaman insan tarafından yaratılmış olmasa da, her zaman onun için
yapılmıştır (MALİNOWSKİ, 2000). Büyü amaç için araç değil, kendi içinde amaçtır. Bu
518
BİLDİRİLER PROCEEDINGS