Bildiri Kitabı - Kitap3

zemin katında bulunur. 2 Fotograf :7. ve 8’de de aynı zamanda Sırbistan hatta Zlakusa En altta
bir denge sağlayan tahta bulunur. Tekerlek, bir mille (şaft) bağlıdır. Tüm yükseklik 22cm dir.
Malzeme tamamıyla ahşaptandır. Günümüzde çeşitli metalden ve çeşitli boyutlarda turnetler
kullanılmaktadır. Fatoğraf.8.de 1938 yılında çekilmiş iki çömlekçi fotoğrafı görülmektedir.
Bu fotoğraf, turnetler ve seramik şekillendirme yöntemleri hakkında fikir vermektedir.
Fotoğraf:10 dan 15’e kadar günümüzde Zlakusa’da çömlekçilik yapan bir ustanın
biçimlendirme sıralaması görülmektedir. Sucuk tekniğinde düzgün ve oldukça büyük biçim
yapılabildiği görülmektedir. Çamur çömlekçi tornasında kullanıldığı gibi özel olarak
yoğrulmaz. Çömlekçi, oturağının yanına naylon içerisinde bir yığın çamur alır, buradan
zaman zaman koparıp sucuk yaparak işine devam eder. Sucuğu yığın çamurdan bir parça
kopararak, iki eli avuç içinde yuvarlayarak yapar. Sucuk çok uzun değildir, sağ el avuç içini
biraz aşacak kadardır. Biçimi oluştururken önce tabandan başlanır. Turnetin tabanına önce
öğütülmüş taştan toz serpilir, sonra elle açılan yuvarlak bir plâka yerleştirilir.(fotoğraf:9
ve12.). 3 Bu ürünün tabanıdır ve genişliği biçimin büyüklüğüne göre ayarlanır. Asıl gövde
yapımı tabandan başlayarak sucuklarla yükseltilerek yapılır. Sucuk eklemesi; sağ el avuç
içine alınan sucuğun eklenecek yere yine avuç içinde çevrilerek ve aynı elin baş parmağı ile
bastırarak eklenir. Ekleme işleminde sol el avuç içi ile, ürün diş yüzeyinin düzelterek ve sağ
el baş parmağı ile bastırılan çamura destek vererek alttaki kısma yapışmasını sağlanır.
Sucukların ek yerleri yine elle, tahta bir aletle düzlenir ve iz yüzeyde kaybedilir.
Fotoğraf:15,16’ da bunlarla ilgili görüntüler görülmektedir. Biçim, turnet üzerinde
yükseldikçe çömlekçi zaman zaman tahta yada metal bir aletle yüzeyini, turneti çevirerek
düzeltir. Çömlek ustası, biçimi bitirme aşamasında yumuşak ıslak bir bez ya da deri ile ağız
kısmını kendi yöntemince düzeltir. Kulp, elle yapılan parçanın ilgili yerine, bilinen yöntemle
yapılması ile olmaktadır. Hiçbir parçanın yüzeye eklenmesi sürecinde ana paça ve eklenecek
parçanın çentiklenmesi ve balçık sürülmesi yapılmamaktadır. Bunun nedeni de çamurun
içinde bulunan özsüz mikadan gelmektedir. Zlakuza çömleklerinin özgün süsü olan
yapıştırma kabartmalarda yine sucuk yöntemi ile yapılmaktadır. İzleme süsleri de turnet
üzerinde yaş parçanın yüzeyine, istenen bezeme biriminin aleti ile turnet döndürülerek
uygulanması şeklinde yapılır.
Fotoğraf:7. geleneksel çömlek atölyesi
Fotoğraf:8.Zlakusalı çömlekçiler :1938 Zlakusa.
2 Musée a’ ciel ouvert(açık hava müzesi) Sirogoino, Zlaztabor-SERBİA
3 CPA New Craft Potters Association New –Sayı:93. Şubat 2004. s.5
3
4. ULUSLARARASI ESKİŞEHİR PİŞMİŞ TOPRAK SEMPOZYUMU 465