Bildiri Kitabı - Kitap3

sayılan üç benek simgesi zamanla Çin-Taman’ı ndan gelerek Çin-Teman-i ve
Çintemani olmuştur. Uygurlar şamanizm etkisiyle bu motifi Buda’nın üç kutsal vasfı
(uyanmak, idrak etmek, bilinçlenmek) olarak nitelendirmiş ve saltanat simgesi
olarak çintemani motifini ilk defa kullanmışlardır. Aynı zamanda, çintemani
motifine ‘üç benek’ motifi de demişlerdir. (Bu motif doğadan stilize edilmiş motifler
grubuna girmektedir).
Şekil 1
Uygurların çintemani motifini kullanmalarından sonra bu motif, Uzakdoğu’da
kutsal bir simge haline gelmiş ve bereket, güç sembolü olarak kullanılmaya
başlanmıştır.Daha
sonraları çintemani (üç benek) motifinin islamiyetin etkisiyle
birlikte (16.yy) Osmanlı Dönemi süslemelerinede girdiği görülmüştür. Osmanlı
Dönemi’nde çintemani, pars postundaki lekelere benzetilmiş ve parsın gücünden de
etkilenilerek erkeklik, güç, kuvvet ve saltanat sembolü olarak kullanılmıştır. Böylece,
çintemaniye ‘pars postu’ motifi de denilmiştir (Şekil 2). Zamanla iktidarın da simgesi
haline gelen çintemani (üç benek / pars postu) motifinin padişah ve şehzade
kaftanlarında ve iç çamaşırlarında sıkça kullanıldığı gözlemlenmiştir.
Şekil 2: Pars Postu ve detay
5
4. ULUSLARARASI ESKİŞEHİR PİŞMİŞ TOPRAK SEMPOZYUMU 557