Bildiri Kitabı - Kitap3

1. Hediyelik Eşya Tanımı ve Tarihçesi
Hediyelik eşyalar; günden güne kaybolmaya başlayan el sanatları
ürünlerinin günümüz ihtiyaç ve gereksinimlerinin harmanlanması ile ortaya
çıkarak toplumların tarih ve kültürünü yansıtırlar. El emeği veya endüstriyel
yöntemlerle, hediyelik vermeye uygun olarak üretilen hediyelik eşyalar
ayrıca ticari bir amaçta taşıyabilmektedir. Bu anlamda geniş bir çerçevede
değerlendirilen hediyelik eşyalar, sahip olunan nitelikleri ile de geniş
kapsamda incelenebilir. Bütün kültürlerde yaygın şekilde görülen ve
geleneksel bir yapıya sahip olan bu kavram, insan ilişkileri ve üstlendiği
görev açısından işlevsel nitelik taşımaktadır. Uygun tasarlanmış ve seçilmiş
bir obje ile hediye kavramı doğru bir şekilde amacına ulaşabilir. Hediyelik
eşyanın; bir mekanı dekore etme, süsleme gibi fonksiyonları yanında asıl
önemi ise manevi değer taşımasıdır.
İlkel toplumlardan modern toplumlara kadar her dönemde farklı kapsamlar
içinde var olmuş olan hediye kavramı ve buna bağlı olarak hediyelik eşya,
kültürel niteliklerinden ödün vermeden insan ilişkilerinde düzenleyici olma
özelliği ile de süregelmiştir. Çok tanrılı dinlerden tek tanrılı dinlere kadar
dinsel anlamda törenlerde sunulan eşyalar da bir nevi hediyelik eşya olma
özelliği ile karşımıza çıkmaktadır.
Başlangıçta değiş tokuş aracılığı ile yerine ulaşan hediyelik eşyalar, insan
ilişkileri ile anlamlılık kazanmıştır. Burada hediye vermek ve almak
içtenliği temsil eder ve toplumsal yapının gereğidir. Hediye bir istem değil,
3
4. ULUSLARARASI ESKİŞEHİR PİŞMİŞ TOPRAK SEMPOZYUMU 569