Bildiri Kitabı - Kitap3

aşama; Fotoğraf:34’de görülen ön pişirme- kurutma odasında yapılan kurutmadır. Bu yapay
bir kurutmadır. Geleneksel Zlakusa Çömlekçiliğini yapım yöntemi açıklanırken verildiği gibi
altta odun yakılarak, üstte ızgaralar üzerine yerleştirilen parçalar ileri derecede kurutulur.
İs ve duman içinde kurutulan parçalar, istenen kurutma , kuru direnç aşamasına geldikten
Fotoğraf:.33. Doğal kurutma
Fotoğraf:.34.ön pişirim kurutma
sonra, kurutma odalarındaki ateş durdurulur. Kurutulan yapıtlar açık ateşte pişirilmek
(meydan pişirimi) üzere yerlerinden alınarak hazırlanan açık ateş düzeneği üzerine
yerleştirilir. Açık pişirim Düzeneği fotoğraf.35,36’da görüldüğü gibi hazırlanır. Yaklaşık
150,160 cm boyunda 50 ,60 cm çapında bir ağaç gövdesi boyuna ortadan yarılır, 150 cm
aralıkla paralel konularak ara boşluğa ocak hazırlanır. Fotoğrafta görüldüğü gibi alta kuru
ağaç çırpılar, onun üzerine boylamasına kuru dallar ve üzerine seramik ürünler yerleştirilir.
Tüm parçalar hazırlanan ocağa yerleştirildikten sonra, ürünler üzerine bir miktar daha odun
yerleştirilir. Ocak tutuşturulup ateşlenir. Pişirim süresi zaman olarak 12-15 dakikadır.
Pişirimin tamlandığına karar verildikten sonra ürünler üzerinde yanmakta olan fazla odunlar
alınarak yanma yavaşlatılır. Yavaş yanma devam ederken ürünler közler üzerinden tek tek
alınır. Közler üzerinden 700-800 derecedeki ürün ilkel aletlerle salınır. Örneğin; ağaç saplı
tarım aletleri kullanılır. Raku pişiriminde olduğu gibi özel maşaları bulunmamaktadır.
Ocaktan sıcak alınan ürüne; sadece Zlakusa’ya özge bir indirgenme yöntemi uygulanır.
Fotğraf:42’de görüldüğü gibi ürün üzerine un dökülerek bir çeşit indirgeme yapılır. Un parça
üzerinde yer yer yanarak, yer yer duman çıkararak bir süre parça ile etkileşir. Unun değerek
yanıp, duman çıkardığı; indirgediği yerler, koyu efektler oluşturarak yüzeye farklı bir boyut
kazandırır. Yüzeyde siyahımsı mat, siyahımsı metalik, çeşitli grimsi tonlarda yüzey görselliği
oluşturur. Unun yüzeye temas etmediği yerlerde kalan alanlar pişmiş toprak rengi oluşur. Bu
oldukça doğal bir görünümdür. Toprak, ateş ve su birlikteliğinin oluşturduğu görsellik.
Uygulamanın diğer bir özelliği, yüzeyin oluşumunda; raku ve sagar tekniğinde olduğu gibi
sanatçının katkısının sınırlı, bir anlamda oluşan yüzeysel görselliğin; rastlantısal, kontrol dışı
olmasıdır. Unla indirgeme yapılan ürünün üzerinden yanma ve dumanlanma çekildikten sonra
ürün, sıcak halde Fotoğraf 44’de un yanması durmuş, suya atılmayı bekleyen bir eser
görülmektedir. Fotoğraf:45’de görüldüğü gibi unla yanması tamamlanan ürünün su dolu
kazanda atılıp ya da hortumla su ile yıkandığı görülmektedir. Ürünün 400,500 derece sıcakta
su ile temas edip çatlayıp , patlamaması, kilin ve özellikle içine katılan mikanın anti şoka
9
4. ULUSLARARASI ESKİŞEHİR PİŞMİŞ TOPRAK SEMPOZYUMU 471