4afd4a366a38e5ddb79c44167de45ee5ee0f8828

Eleştirmenlerin ellerini uzatmadıkları bir yerde. Peki, neden böyle olmasıgerekmiştir?Onun tabloları kendi başlarına fazla açıklama istemez. Gerçekten, Modigliani'nintabloları bir nevi sessizlik buyurur, insanı dinlemeye iter. Çözümlemedekifarklılıklar her zamankinden daha gösterişçi olur. Ancak sorununcevabı tabloların içinde aranmalıdır. Halkın beğenisini dikkate alan birsosyolojinin bu konuda fazla bir yardımı dokunmaz. Keza, 'Modigliani efsanesi'nede fazla yüklenilmemelidir. Onun kolayca filme çekilebilecek ve sansasyonelbiyografilere konu edilebilecek olan hayat hikâyesi, Montpamasse'men yaldızlı günlerinde lanetli ressam katma çıkarılması, hayatına bir sürükadmm girmiş olması, sefaleti, müptelâlıklan, son eşi, artık Père Lachaisemezarlığında onun yanında yatan Jeanne Heburteme'ü kışkırtacak biçimdeerken vakitte ölümü: Tüm bunlar herkesçe bilinmektedir, fakat tablolarınınniçin çok sayıda insana hitap ettiği konusunda fazla bir ipucu sunmazlar.Bu konuda Modigliani'nin durumu van Gogh'unkinden çok farklıdır.Van Gogh'un efsane hayatı tablolarma yansımış, ikisinin iç içe geçtiği kargaşalardoğurmuştur. Oysa Modigliani'nin tabloları, ânında tanınabilir özelliklerinerağmen, son kertede isimsiz kalmışlardır. Tablolarının önünde durduğumuzzaman, karşımızda bir ressamdan izler ya da onun mücadelesinideğil, bitmiş bir imge, bir tür dinlemeyi mecburi hale getiren ve o sıradaressamın kendisinin yana çekilip, yavaş yavaş imgesi aracılığıyla konununbize yaklaştığı bir tamlık görürüz.Sanat tarihinde, portresi çizilen erkeklerle kadınların kim olduklarınınduyurulduğu portreler vardır: Holbein, Velasquez, Manet... Ayrıca, onlarıhatırlatan portreler vardır: Fra Angelico, Goya, Modigliani ve diğerleri. Modigliani'ninçarpıcı özelliği kesinlikle bir ressam olarak kendi yöntemiyleilintilidir. Burada kastedilen, genel olarak teknik çalışma tarzı değil, bakışınıngörülebilir olanı dönüştürmesini sağlayan yöntemidir. Yoksa bütün tablolar-hiper gerçekçilik bile- dönüştürür.