4afd4a366a38e5ddb79c44167de45ee5ee0f8828

tarihsel, ekonomik ve toplumsal ortamı miras alması halinde mümkündür.Yoksa anlamsızlaşırlar. Bir insani ya da toplumsal durumu göstermezler,onu farz ederler.Yukarıda Kübizmin süreğen anlamından bahsettim. Bir dereceye kadarbu anlam değişti ve bugünün ihtiyaçlarına göre yeniden değişecek. Kübizmyardımıyla yorumladığımız ilintiler de bizim konumumuza göre değişiklikgösteriyor. Peki şimdi nasıl bir yorum yapıyoruz?Giderek daha ivedilikle vurgulanan bir iddia, 'modem geleneğin' Jarry,Duchamp ve Dadacılarla başladığıdır. Bu iddia yakın zamanlardaki gelişmelerolan neo-Dadacılığa, oto-yıkıcı sanata, happeninglere, vb. meşruiyet getirir.Dolayısıyla, yirminci yüzyılın karakteristik sanatım önceki bütün yüzyıllarınsanatlarından ayıran şey, akıldışmı, onun toplumsal çaresizliğini, aşınöznelliğini ve varoluşsal deneyimlere zoraki bağımlılığını kabullenmesidir.Dadacıların özgün sözcülerinden Hans Arp şöyle yazmıştı: "Rönesansinsanlara, akıllarını mağrurca yüceltmeyi öğretti. Bilimi ve teknolojisiylemodem çağ insanların ilgisini megalomaniye çevirdi. Bizim çağımızdakikafa karışıklığının kaynağı, akim bu şekilde abartılmasıdır."Yine başka bir yerde: "Bütün diğer yasaları kapsayan ve bize bütün hayatınoradan doğduğu derinlikler kadar akıl ermez gelen tesadüf yasası,ancak Bilinçdışı'na tam bir teslimiyetle kavranabilir."18Arp'ın saptamaları bugün biraz değişik bir lügatle, öfke sanatının bütünçağdaş apolojistlerince tekrarlanmaktadır. ('Öfke' sözcüğünü pejoratif olarakdeğil, betimsel anlamında kullanıyorum.)Müdahaleci yıllarda Sürrealistler, Picasso, de Chirico, Miro, Klee, Dubuffet,Soyut Ekspresyonistler ve başkaları, aynı geleneğe; amacı sığ zaferleriyledünyayı kandırmak ve acılarım dışa vurmak olan geleneğe doğru çekilebilmiştir.18) Akt. Hans Richter, Dada, Londra, Thames and Hudson, 1966, s. 55; New York, Oxford UniversityPress, 1978.