vojvodjanski identitet

procesa dezinvestiranja, sa ogromnom nezaposlenošću kao glavnom
socijalnom posledicom.
- Navodna politika brzog "ujednačavanja razvijenosti" u Srbiji
putem posredovanje državnog vrha, s kojom su opravdavani transferi
kapitala iz Vojvodine u druge krajeve, ne samo da nije dovela da bržeg
privrednog rasta u nerazvijenim krajevima Srbije – nego je dovela do širenja
razlika u razvijenosti, jer je zbog procesa opšteg osiromašenja, prirodno,
pokrenula ljude i preostali kapital iz najsiromašnijih, ka nešto manje
osiromašenim krajevima.
- Centralizacija javnih fondova zakonito je vodila nenamenskoj
upotrebi njihovih sredstava i slabljenju mehanizma prikupljanja njihovih
prihoda – što je zbirno delovalo u pravcu njihove potpune degradacije, pa je
finansiranje javnih potreba došlo do kolapsa ne samo u Vojvodini, nego i u
celoj Srbiji.
- Birokratska "nacionalizacija" društvene svojine na teritoriji cele
Srbije, pa dakle i na teritoriji Vojvodine i lokalnih samouprava, te najstroža
centralizacija odlučivanja o raspolaganju i korišćenju državne svojine (Zakon
o svojini RS), navodno radi njene zaštite i bolje upotrebe – nužno su doveli do
suprotnih posledica – neracionalnog korišćenja državne svojine i, sledstveno
tome, do radikalnog smanjenja njene vrednosti.
- Ukidanje gotovo svih oblika "fiskalnog federalizma" ne samo da
nije povećalo racionalnost budžetske potrošnje i ne samo da nije dovelo do
pravednijeg prikupljanja fiskalnih prihoda – nego je izazvalo upravo
suprotne posledice. Budžetska potrošnja i dalje favorizuje nepodnošljivi
opstanak starog stanja i zamrzavanje neracionalne matrice odlučivanja o
fiskalnim troškovima, a prikupljanje fiskalnih prihoda ide nasuprot razvojnoj
politici i širi nepravde, to jest, preko sistema pretežno indirektnog
oporezivanja (pretežno najšire potrošnje) sve više opterećuje ekonomski
najslabije društvene slojeve, a štiti interese uskog kruga moćnih finansijskih
centara.
- Vojvodina je zbog takve centralizacije finansijske moći u vrhu
državnog aparata u nemogućnosti da izvrši bilo kakav značajniji uticaj na
poželjnu alokaciju akumulacije u regionalnom javnom interesu i na
distribuciju javnih troškova u skladu sa konkretnom poreskom snagom
pojedinih slojeva i lokalnih teritorija, što bitno usporava njen regionalni
razvoj, a ne donosi nikakvu korist drugim krajevima Srbije.
- Prema podacima koje je objavila nevladina organizacija Forum V-
21 (Novi Sad, 2002), oslanjajući se na podatke Saveznog zavoda za statistiku u
28
Beogradu, godišnji društveni proizvod u Vojvodini 1989. godine je bio 6.095
miliona dolara, a 1999. tek 2.534 miliona dolara. Eksperti V-21 su izračunali
da je Vojvodina u tom razdoblju izgubila 27.679 miliona dolara društvenog
proizvoda, samo u poređenju sa fiksiranim društvenim proizvodom iz 1989.
godine. U istom vremenskom segmentu, godišnji društveni proizvod Srbije
bez AP opao je sa 12.169 miliona dolara na 5.089 miliona dolara, a ukupno je
centralno područje republike izgubilo 54.516 miliona dolara. Kad se,
međutim, ovi gubici podele sa brojem stanovnika, vidi se da je svaki
Vojvođanin u Miloševićevih 11 godina izgubio 13.578 dolara proizvoda (ili
oko oko 30.000 tadašnjih nemačkih maraka), a svaki stanovnik centralne
Srbije 10.642 dolara (ili oko 24.000 tadašnjih nemačkih maraka). Izgubili su,
ponavljamo, mnogo više i Vojvodina i Srbija, jer ova računica polazi od
zamrznutog stanja iz 1989. godine, dakle polazi od pretpostavke decenije bez
razvoja. Kad bi se pošlo od pretpostavke da bi Vojvodina i centralna Srbija u
toj poslednjoj deceniji XX veka imale normalnu stopu rasta za nerazvijene
zemlje, od, recimo, 5 odsto godišnje, zajednički gubitak proizvoda bio bi
verovatno dvostruko veći, znači najmanje oko 150 milijardi dolara.
- Centralizacija je u Vojvodini ostavila najteže posledice na
kapitalnim objektima javne i privredne infrastrukture i bez revitalizacije
autonomnih nadležnosti Vojvodine u ovoj oblasti, ugrožena je nekada ključna
komparativna prednost Pokrajine u razvojnoj perspektivi.
- Nekada sa znatnim kapacitetima saobraćajne infrastrukture,
Vojvodina je u proteklih 15 godina potpuno izgubila korak u njihovoj
modernizaciji i povećanju protočnosti – što je u domenu željezničkog
transporta, telekomunikacija, vazdušnog i vodenog prevoza, pa i drumskog
saobraćaja – postalo zabrinjavajuće i objektivno usporava investicionu
aktivnost i pozicioniranje Vojvodine na evropskom tržištu.
- Željeznička mreža je u celini zapuštena, a čak i jedan od dva
glavna željeznička pravca (onaj na pravcu sever-jug) tek u 2005. godini
doživljava elementarnu rekonstrukciju. Željeznička veza sa zapadom, preko
mosta kod Bogojeva bila je u prekidu duže od decenije. Veza sa istokom ima
protočnost iz XIX veka. Veze sa Republikom Srpskom su neadekvatne
izvanredno povećanim potrebama. Gradnja željezničkih terminala u Subotici
i Novom Sadu je blokirana nestašicom finansijskih sredstava i niskim nivom
stručnog vođstva. Centralizovano željezničko preduzeće u državnoj svojini je
nedovoljno stručno i aktivno u potrazi za međunarodnom finansijskom
potporom, niti ima dovoljnu podršku nadležnog republičkog ministarstva;
vojvođanska administracija nema nikakav uticaj ni u pogledu revitalizacije
29