vojvodjanski identitet

Vladimir Ilić: 1
NEKOHERENTNA SPOLJNA POLITIKA
Ja sam Vladimir Ilić, iz kabineta predsednika Skupštine Autonomne
Pokrajine Vojvodine. Dao bih nekoliko razjašnjavajućih napomena i biću
kratak. Stavljene su određene objekcije, nipošto bez osnova, prvo u vezi sa
spoljnom politikom vojvođanske administracije i, drugo, u vezi sa njenim
angažovanjem na planu ostvarivanja prava pripadnika onoga što mi
nazivamo nacionalnim zajednicama, drugde se nazivaju nacionalne manjine.
U vezi sa tim, samo prethodna napomena, gospođa Biserko je malo čas
pomenula situaciju Nemaca iz Vojvodine. U februaru 2003. godine ova
Skupština je donela nekoliko deklaracija i rezolucija kojima je izrazila svoje
nedvosmisleno osporavanje pojma kolektivne krivice, pozvala sve koji su
nasilno, u ovom ili onom smislu, proterani iz Vojvodine da se u Vojvodinu
vrate, i vrlo izričito se odredila prema pitanju Nemaca koji su nasilno iseljeni
posle Drugog svetskog rata.
Rekao bih, prvo, nešto u vezi sa ostvarivanjem prava manjina, samo
dajem razjašnjavajuće napomene, ne misleći da se zaklonim iza nedovoljnih
kompetencija pokrajinskih vlasti, jer nemam ni ovlašćenja to da činim. Kada
se radi o ostvarivanju prava na obrazovanje, ispraviće me gospođa Stefanović
i gospodin Oros ako grešim, još uvek se 76 do 79% osnovaca mađarske
nacionalnosti, iz godine u godinu se ta procentna brojka menja, ali se kreće u
pomenutom intervalu, potpuno školuje na svom maternjem jeziku, što je
ishod kakav jeste, dobar, loš, osrednji, može biti uvek bolji, itd. Međutim, još
uvek se 67 do 68% srednjoškolaca mađarske nacionalnosti školuje u
potpunosti na svom maternjem jeziku. Okvirna konvencija ne traži
srednjoškolsko obrazovanje na maternjem jeziku za pripadnike nacionalnih
manjina, i na ovom planu praksa u Vojvodini prevazilazi zahteve Okvirne
konvencije.
1 Vladimir Ilic je bio jedan od uvodničara na okruglom stolu. Njegovo se uvodno
izlaganje, međutim, ne nalazi u okviru ove publikacije, jer je Helsinški odbor poštovao želju
gospodina Ilića da se izlaganje ne publikuje.
112
Hajde da napravim poređenje sa Srbijom bez Vojvodine. U celoj Srbiji
bez Vojvodine postoje samo dve opštine u kojima postoji obrazovanje,
potpuno obrazovanje, na jezicima nacionalnih manjina na osnovno školskom
nivou, što znači da, recimo, u opštini Bosilegrad, gde u ukupnom
stanovništvu 71% čine etnički Bugari, nema potpunog obrazovanja na
bugarskom jeziku. Isto važi za opštine u severoistočnoj Srbiji gde žive Vlasi,
čiji se broj od popisa do popisa menja od 1500 do 100.000, a stvaran broj
naravno ne znamo, isto važi za opštinu Dimitrovgrad, isto važi i za
sandžačke opštine.
U celoj Srbiji van Vojvodine, u više od 100 opština, u samo dve
opštine postoji kompletno osnovno obrazovanje na maternjem jeziku. U
Vojvodini, do sada, u više od 30 opština postoji obrazovanje na maternjem
jeziku i, kažem, da u slučaju najveće nacionalne zajednice posle srpske
nacionalne zajednice, na osnovno školskom nivou doseže do 79%, a na
srednjoškolskom 67%.
Zatim, pomenuto je nešto u vezi sa Zakonom o zaštiti prava i sloboda
nacionalnih manjina, taj Zakon važi. Taj Zakon važi, ne pitajte me kako i
zašto, jer nisam pravnik, ali sam juče bio u Beogradu, kontaktirao sam
neposredno, licem u lice, ljude iz novoformirane Službe za ljudska i
manjinska prava, i taj Zakon važi. Uz taj Zakon, uz relevantne pokrajinske
odluke od kojih su neke, kao što znate, dobile potvrdu presudom Okružnog
suda u Novom Sadu, druga je stvar kako lokalna zajednica implementira ili
ne implementira presudu nadležnog suda, mi imamo bar one osnovne
elemente legalnog sistema za zaštitu pripadnika nacionalnih zajednica.
Naravno, nedostaje mnogo toga, da ne pominjem nadležnosti Autonomne
Pokrajine Vojvodine, da pomenem samo Zakon o nacionalnim savetima, ali
tu su, toliko smem da kažem, i vrata predsednika predstavničkog tela
Vojvodine i, sigurno, vrata nadležnih u pokrajinskim organima uprave u
Izvršnom veću, širom otvorena.
Što se tiče spoljnopolitičke aktivnosti, pomenuto je da ona nije
dovoljno intenzivna, ili da nije dovoljno obimna, kada se radi o čelnicima
pokrajinske autonomije. Ja bih želeo da obratim pažnju na sledeće. Prvo,
imate intervjue iz decembra 2004. godine i februara 2005. godine
pokrajinskog sekretara za međunarodnu saradnju, gospodina Grgića, gde on
iznosi sledeća tri ključna momenta. Jedan je, da će se njegov Sekretarijat
baviti, pre svega, saradnjom sa susednim zemljama i sa regijama u susednim
zemljama koje se graniče sa Autonomnom Pokrajinom Vojvodinom, drugi je,
da će se baviti prevashodno i gotovo isključivo ekonomskim pitanjima, i treći
113