PrzeglÄ daj publikację

post primam usque ad tertiam et quando aedituuspulsavit signum primum, tunc ilico sinemora surreximus et ivimus ad latrinam, et posteamanus nostras septem psalmos canenteslavimus. Et sic perreximus ad ecclesiam adnostras orationes psallendas, et postea induimusnos cum vestimentis ecclesiasticis ad missam,et cantavimus missam et synaxes cum aliisfratribus.M: Fuistis omnes tunc induti?D: Non utique, nisi hebdomadarii, cantor, etqui epistolam legit et diaconus, qui evangeliumlegit, et presbyter. Illi soli fuerunt vestiti tantum.M: Quid egistis postea?E: Quando audivimus percutere cymbalum,tum naviter ambulavimus simul secundum ordinemnostrum silenter in refectorium ad nostrumcibum, et cantavimus versum nostrum, etsic manducavimus cibum nostrum, et bibimusquicquid habuimus cum gratia Dei, et postrefectionem nostram una exivimus ad ecclesiamposteriorem nostrum versum canentes. Etsic ordinatim cum disciplinae gravitate accessimusad latrinam propter nostram necessitatem,et modo hic coram te volumus facerequicquid praecipis nobis.[aedituus, i – odŸwierny, woŸny; naviter – porz¹dnie,skrzêtnie; refectorium, i – refektarz,jadalnia klasztorna]Niezbêdne wydaj¹ mi siê tutaj dok³adniejszeobjaœnienia. Prima to, oczywiœcie, godzina, aleliczona jako primahoradiei,czylipowschodzies³oñca; jednoczeœnie by³a to modlitwa liturgicznaodmawiana w³aœnie o tej porze. Tak samotertia oznacza modlitwê trzeciej godziny dnia,czyli mniej wiêcej naszej dziewi¹tej rano. Wed³uggodzin kanonicznych, czyli synaxes (pluralis),wspólnie odmawianych modlitw, oznaczanowszystkie pory dnia i nocy. Modlitwy te, zwanete¿ officium, a w póŸniejszych wiekach breviarium(brewiarz), sk³ada³y siê g³ównie z psalmów. Hebdomadariusto ten, kto w ci¹gu danego tygodnia(hebdomada) pe³ni³ nadzór nad liturgi¹; presbyterto kap³an; epistola to fragment jednego z apostolskichlistów z Nowego Testamentu, czytany podczasmszy.Siedempsalmów,odmawianychpodczasmycia r¹k, to tzw. psalmy pokutne: 6, 32,38, 51, 102, 130, 143. Versus zaœ to wersetz psalmu odmawiany jako modlitwa przed i poposi³ku. Zauwa¿my te¿, ¿e wbrew obiegowymopiniom w œredniowieczu przestrzegano higienyosobistej ... Doskona³a okazja, ¿eby powiedzieæuczniom wiêcej o œredniowieczu, które wcale nieby³o ,,wiekami ciemnymi’’ w potocznym rozumieniutego okreœlenia!× W niektórych z rozmówek AElfrica s¹i takie, w których uczeñ wymienia dni tygodnia;w jednej z nich pojawia siê te¿ podzia³dnia na godziny, chocia¿ biedny uczeñ maz nim pewne k³opoty:M: Quae hora, puer, est modo?D: Prima hora vel tertia vel meridies sive nonavel vespertina.A: Undecima hora est modo, et circa horamtertiam exivi foras. Tunc aspexi ibi hominesambulantes in platea, portantes in scapulis suisligna de silva, et vidi in campo equitantes pueros,et in venatione equitare iuvenes post unumleporem, et suos duriter equos cum suis calcantescalcaribus et currentes canes valde cupideinhiando. Vidi etiam aves per aera volantes,nescio quo fugerunt, nec curo omnino.M: Non debes curare de hoc: hoc est vanum.Cogita aliud aliquid, quod melius sit, et cogitabene facere omnibus diebus vitae tuae, et Deumadora aliquando in nocte et aliquando in die.A: Sic volo.Surowoœæ nauczyciela znajduje swe uzasadnieniew Regule œw. Benedykta, która zakazujebraciom opowiadaæ, co widzieli poza klasztorem,gdy¿ jest to plurima destructio (67.5).Jedenasta godzina to nasza czwarta po po³udniu,kiedy dzienna praca zbli¿a³a siê ku koñcowi.× W innym dialogu uczeñ prosi nauczycielao pomoc; mo¿na tu zobaczyæ metodê AElfrica,opart¹ na Synonyma Izydora z Sewilli, a polegaj¹c¹na podawaniu – w celach dydaktycznych,dla wzbogacenia s³ownictwa – ró¿nych s³ów czyzwrotów o tym samym znaczeniu:D: Doctor bone, utinam velles ostendere siveplane mihi vel aperte manifestare lectionemhanc, hoc testimonium, sive istam mysticamscripturam, quia hanc sententiam non possumintellegere sine doctore. Valde diffcilis est mihiad intellegendum, et non habeo tam profundamdoctrinam, ut animadvertere valeam haec sacramysteria.M: Deduc huc, ut videam quantam mysticamobscuritatem habeat sententia haec, et docebote de omnibus his sacramentis, ut recte et97