Wyprawy krzyŜowe Między chlubÄ a potępieniem - Wiedza i Edukacja

12dogmaty i narzucać je całemu chrześcijańskiemu światu. Kryzys obrazoburczy odbił siępowaŜnie na relacji między Rzymem a Konstantynopolem, jeśli się zwaŜy, Ŝe cesarzepopierali obrazoburstwo. Tym samym stanęli w opozycji do papiestwa, które zresztą broniłokultu obrazów. Pierwszemu okresowi obrazoburstwa połoŜył kres siódmy sobór powszechny787 roku w Konstantynopolu – zwołany przez cesarzową Irenę, która zaprosiła równieŜdelegatów z Rzymu i podobnie jak w Chalcedonie, papieskie oświadczenie w kwestii wiaryzostało rozwaŜone i przyjęte z drobnymi poprawkami.Ostatecznie sprawa obrazoburcza zakończyła się 843 roku, gdy cesarzowa Teodoraprzywróciła kult obrazów bez jakiegokolwiek porozumienia z Rzymem. Kryzysikonoklastyczny umocnił pozycję zakonów mniszych, które stanęły zdecydowanie po stronieikonodulów. Tym samym, pewnemu osłabieniu uległa pozycja cesarza na rzecz patriarchatu.Obrona kultu obrazów miała jednocześnie aspekt walki o wolność Kościoła wobec zbytdaleko idących ingerencji cesarza w sprawy religijne. Inna zasadnicza róŜnica podnoszonaniemal zawsze, gdy tylko obie strony pragnęły zawarcia unii, dotyczy pochodzenia DuchaŚwiętego, a która została wyraŜona w formule Filioque.W roku 806 łacińscy mnisi z klasztoru na Górze Oliwnej zostali oskarŜenio herezję przez swych wschodnich współbraci z mosteru Mar Saby z powodu dołączenia dowyznania wiary Filioqe. W odwołaniu do papieŜa mnisi z Góry Oliwnej napisali, Ŝe nauczylisię tego Credo w Akwizgranie na dworze Karola Wielkiego. Naukę tę – czyli naukę opochodzeniu Ducha Świętego zawartą w formule Filioque potwierdził papieŜ Leon III (795 –816), jednak zabronił wprowadzania Filioque jako dodatku do Credo. Na dowód tego, poleciłumieścić przy grobie św. Piotra dwie srebrne tablice zawierające wyznanie wiary w językugreckim i łacińskim bez terminu Filioque.Innym epizodem związanym bezpośrednio z wyznaniem wiary, była sprawa Focjusza.Kiedy ów nowy patriarcha zawiadomił papieŜa Mikołaja o swym wyborze przesyłając listzawierający Credo, ale bez Filioque, wówczas Namiestnik Chrystusowy w piśmie z dnia 18III 862r. nie kwestionuje tak ujętego wyznania wiary De Vries jest zdania, Ŝe do CredowyraŜenie Filioque zostało wprowadzone dopiero (1013) za pontyfikatu papieŜa BenedyktaVIII na wyraźną prośbę cesarza Henryka.Wymienione pierwotne róŜnice dowodzą, Ŝe Kościół Wschodni i Zachodni rozwijały sięw odrębnych kręgach kulturowych, miały odrębną tradycję w zakresie liturgii, róŜniły sięstrukturami organizacyjnymi, wreszcie wypracowały własną szkołę teologiczną. Jakkolwiek zczasem róŜnice te powiększały się schizmy moŜna było uniknąć, gdyby kaŜda ze stron starałasię o wzajemne zrozumienie, a poszczególne Kościoły nie pretendowały za wszelką cenę dozwierzchnictwa.