Wyprawy krzyŜowe Między chlubÄ a potępieniem - Wiedza i Edukacja

14Kościoła naleŜy ponownie udzielać chrztu. Tertulian stał na stanowisku niewaŜności chrztuheretyków, a to, dlatego, Ŝe nie wyznają oni tego samego Boga ani Chrystusa; udzielając,więc chrztu rozumieją, co innego niŜ katolicy. Tezę o niewaŜności chrztu heretykówpodtrzymywał takŜe biskup Kartaginy – Cyprian. Jego argumenty podobne są do argumentówTertuliana: nie moŜe być waŜnego chrztu tam, gdzie niema prawdziwej wiary. Cyprianprzytacza ponadto argumenty z praktyki Kościoła, powołując się na synod biskupów Afrykiprokonsularnej odbyty 220 roku w Kartaginie, na którym postanowiono i zalecono chrzcićnawracających się do Kościoła z herezji. Cyprian, chcąc nakłonić papieŜa do przyjęciapostanowień synodu, przesyła list w imieniu własnym i biskupów synodalnych – w liczbie 72.Ówczesny papieŜ Stefan nie tylko, Ŝe odrzucił pismo Cypriana, ale zagroził ekskomunikągdyŜ uwaŜał, Ŝe: „ ktokolwiek został ochrzczony gdziekolwiek w imię Chrystusa, otrzymałłaskę chrztu. Twierdził ponadto, Ŝe chrzest nie zaleŜy od świętości szafarza, ale od dokonaniaobrzędu.” Tylko interwencja Dionizego z Aleksandrii sprawiła, Ŝe nie doszło wówczas dopowaŜnego rozłamu. Lecz nie od razu nastąpiło ujednolicenie poglądów. Problem ów byłprzedmiotem dalszych dyskusji, ale spory w tej materii nie były juŜ tak ostre jak za czasówCypriana i Stefana.Innym problemem, uwidaczniającym róŜnice między Wschodem a Zachodem było róŜnerozumienie koncepcji eklezjologicznych uzewnętrznionych na synodzie w Sardyce 343 roku.Główną rolę odegrali biskupi Zachodu i Atanazy, patriarcha Aleksandrii. Stało się tak zasprawą samych biskupów wschodnich, którzy ostro zaprotestowali przeciwko obecnościbiskupa Atanazego, poniewaŜ został on wcześniej przez synod w Tyrze (335) potępiony iwygnany ze swej siedziby patriarszej. Atanazy odwołał się do papieŜa, co jeszcze bardziejpoirytowało biskupów wschodnich. Fakt, Ŝe Atanazy odwołał się od wyroku biskupówwschodnich do papieŜa i został przez niego zrehabilitowany, uznano za niedopuszczalnąingerencję, dlatego biskupi wschodni dali temu wymowny wyraz w liście skierowanym dobiskupów całego świata: decyzja papieŜa stanowi próbę wprowadzenia nowego prawa. Wrezultacie rzucili klątwę na papieŜa Juliusza I za to, Ŝe ośmielił się wprowadzić człowieka natron patriarszy, który mocą prawa został wyklęty. Co więcej, biskupi Wschodu opuściliSardykę. Według Dawsona, było to pierwsze zerwanie Wschodu z Zachodem.Dalszą przyczyną przygotowującą rozłam była schizma Akacjańska, która trwała od 484do 519 roku. Schizmę tę poprzedziły zdarzenia, które miały ogromny wpływ na dalszewypadki. Piotr Mongo, patriarcha Aleksandrii, w oczach Rzymu uchodził za monofizytę.ZdąŜył podpisać Henotikon – wyznanie wiary ogłoszone przez cesarza Zenona, którąsformułował Akacjusz, patriarcha Konstantynopola. Prawowierność wiary Piotra nie budziłana Wschodzie wątpliwości, Henotikon uznawał postanowienia trzech pierwszych Soborów;