Wyprawy krzyŜowe Między chlubÄ a potępieniem - Wiedza i Edukacja

c. Rozłam. Kardynał Humbert a Michał Celurariusz21W połowie XI wieku na stolicę patriarszą w Konstantynopolu wstąpił Michał Celurariusz(1043), wyznaczony podobnie jak Focjusz. Michał, był zdolnym i energicznymadministratorem, choć niezbyt biegłym w naukach teologicznych. Brakowało mu bystrości iszerokości horyzontów Focjusza. Otwarty konflikt zrodził się w 1053 roku, a bezpośredniąprzyczyną była sprawa unifikacji obrządków w Italii jak i w Konstantynopolu. ÓwczesnypapieŜ Leon IX, gorący zwolennik reformy, podjął kroki – zapewne w interesie dyscypliny iporządku – zmierzając do unifikacji i jednolitości obrządku. Reforma ta dotyczyłapołudniowej Italii, czyli terytoriów bizantyjskich. Akcja reformatorska przeciw greckiemuobrządkowi na Zachodzie, sprowokowała analogicznie reakcje Wschodu. Michał Celurariuszdowiedziawszy się o takiej działalności papieŜa Leona IX, polecił wszystkim instytucjomłacińskim znajdującym się w Konstantynopolu przyjąć obrządek grecki. Kroki podjęte przezMichała były wymierzone bezpośrednio w Rzym. Patriarcha posłuŜył się Leonemarcybiskupem Ochirdy, głową Kościoła bułgarskiego, który napisał list do Jana, biskupagreckiej miejscowości Trani w Apulii, z poleceniem przekazania listu „ przewielebnemupapieŜowi i wszystkim biskupom Franków.” W zasadzie list ten zawierał dawne oskarŜeniawysuwane przez Focjusza.Nowe oskarŜenia dotyczyły: uŜywania niekwaszonego chleba do Eucharystii jakospuścizny judaistycznego naśladownictwa kultu baranka; praktyki postów sobotnich orazopuszczenia Alleluja po siedemdziesiątnicy. Tłumaczenia listu dokonał sekretarz papieŜa –Humbert, niestety niedokładnie, zaostrzając jego obraźliwą treść. PapieŜ kazał Humbertowiprzygotować projekt dwóch odpowiedzi. Jeden zaadresowany do patriarchy Konstantynopolai Leona z Ochirdy, drugi, bez adresata, zawierał szczegółową obronę praktyk kościelnych. Naszczęście listy te nie zostały wysłane; być moŜe ze względu na zbyt ostry ton. Tymczasem zKonstantynopola „przychodzą” nowe pisma, od cesarza i patriarchy, zredagowane w toniepojednawczym. Patriarcha uroczyście wzywał do pojednania obu Kościołów. Michałzobowiązał się wpisać papieŜa do dyptychów konstantynopolitańskich, pod warunkiem, Ŝejego imię będzie figurować w dyptychach rzymskich. Problem powstał, gdy nazwał papieŜabratem a nie ojcem, podpisawszy się – patriarcha ekumeniczny, co kancelaria papieskaprzetłumaczyła jako glob ziemski.Odpowiedź papieŜa, zredagowana przez Humberta, odznaczała się mniej agresywnymtonem niŜ poprzednio. List do cesarza i Celurariusza zawiózł sam kardynał Humbert,wyruszając z początkiem 1054 roku. Po drodze zatrzymał się w Apulii u Agryrosa, w którymCelurariusz widział swego wroga. Posłowie po przybyciu do Konstantynopola udali się