Wyprawy krzyŜowe Między chlubÄ a potępieniem - Wiedza i Edukacja

30pokój we wschodniej części Morza Śródziemnego zapewniony został na wiele lat. Dwamocarstwa w tym czasie dominują na tym obszarze, Egipt Fatymidów i Bizancjum. Jakwynika z ówczesnych kronik Cesarstwo Wschodnie zwraca szczególną uwagę na potęgęmahometan. Samanidzi zmuszeni byli ustąpić wielkiemu Mahmudowi Ghaznawidzie, który wpierwszym dziesięcioleciu XI wieku wybudował potęŜne państwo. Tymczasem tureccyŜołnierze najemni, rozchodzili się po świecie muzułmańskim, podobnie jak Normanowie pochrześcijańskim. Wśród poddanych Ghazawidów znajdował się klan Ogusów zwanychSeldŜukami. JuŜ za panowania Bazylego II, gdy SeldŜucy znajdowali się pod panowaniemGhazawidów dokonywali najazdów, w głąb Armenii i właśnie dla zabezpieczeniem się przedTurecką agresją cesarz zainicjował stopniową aneksje tego kraju. Gdy w 1046 rokuBizancjum zadało im klęskę na przedpolu Erzerumu, wówczas Turcy skupili się na dręczeniusprzymierzeńca cesarstwa – Gruzji. W 1052 roku spustoszyli Kars, a w następnych latach1056/1057 ponownie atakowali Armenię. Nastał rok 1059. Wówczas to wojsko tureckiepierwszy raz wdarło się w głąb cesarstwa docierając do miasta Sebasta. Po śmierci TughrilBeg w 1063 roku na tron wystąpił Alp Arslan bratanek zmarłego. W obawie przed sojuszemCesarstwa Bizantyjskiego z Fatymidami, postanowił najpierw zabezpieczyć się przedCesarstwem, podbijając Armenię, a następnie rozgramiając fatymidzki Egipt. Najazdy naBizancjum przybrały na sile. W 1067 roku wojska cesarskie poniosły klęskę pod Meliteną iSebastą. Następne lata to pasmo tragicznych wydarzeń dla Konstantynopola. Rządy cesarskiezostały zmuszone do działania, ale stan liczebny armii pozostawiał wiele do Ŝyczenia, liczbagarnizonów zmalała do tego stopnia, Ŝe nie była w stanie bronić terenów prowincjalnychprzed agresorem. W 1071 roku cesarstwo wykrzesało ostatkiem sił armię, która ruszyłaodzyskiwać utracone tereny, jednak 19 sierpnia tego samego roku pod Mantzikert wojskacesarskie pod wodzą Romana Diogenesa poniosły klęskę, a Andronik, widząc upadekrodaków z resztą wojska udał się na Zachód wiedząc, Ŝe następny akt dramatu rozegra się wKonstantynopolu. Spoglądając w przeszłość widzimy jasno i wyraźnie nową siłę, którawstrząsnęła światem Blisko Wschodnim i jego cywilizacją. Ta siła jak tsunamipodporządkowywała sobie ówczesny system geopolityczny, a i równieŜ zmusiła mocarstwowschodnie – Konstantynopol do uznania wyŜszości w zarządzie społecznościami i ichterytoriami. Wilhelm, z Tyru analizując wydarzenia na Wschodzie stwierdził, Ŝe klęskiCesarstwa Bizantyjskiego, a w szczególności ta ostatnia z 19 VIII 1071 roku, uzasadniałaruch krucjatowy, który trwał ponad dwieście lat. Wilhelm dowodzi, Ŝe od chwili upadkupotęgi cesarskiej i niemoŜności obrony miejsc świętych uzasadnione jest stanowisko Zachodui jego działalność na rzecz wypraw krzyŜowych. Twierdzenie Wilhelma moŜe budzićzaufanie, ale nie dajmy ponosić się emocjom i wypowiedziami historyka epoki