Wyprawy krzyŜowe Między chlubÄ a potępieniem - Wiedza i Edukacja

27dostarczała tego, co niezbędne. To zaspokajanie minimum egzystencji stanowiło tak dalecepodstawę średniowiecznej gospodarki, Ŝe gdy tylko ukształtował się system feudalny moŜnabyło zauwaŜyć wyraźną dąŜność do osadzenia kaŜdej rodziny chłopskiej jako jednostki socjo– ekonomicznej na takim samym, typowym kawałku ziemi mogącym wyŜywić rodzinę. Dlawarstw wyŜszych pojęcie minimum egzystencji zawierało w sobie zaspokojenie potrzebwiększych, musiało pozwolić na stan Ŝycia odpowiedni do pozycji, by się nie zdeklasować.Ich minimum było w drobnej cząstce zaspakajane przez zagraniczny import, w całości zaśprzez prace mas. Celem tej pracy nie był postęp gospodarczo – ekonomiczny, aniindywidualny. Praca ta obok celów religijnych i moralnych jak unikanie gnuśności, będącejdrzwiami, przez które wchodzi diabeł, pokuta za grzech i umartwienie, cel gospodarczy miałtylko jeden: zapewnić minimum egzystencji sobie i ubogim, nie zdolnym na siebiezapracować. Jest rzeczą zupełnie normalną, Ŝe wszystkie kategorie średniowiecznegospołeczeństwa podlegały silnym naciskom ekonomiczno – gospodarczym, których wynikiem,jeśli nie celem, było przeciwstawienie się wszelkiej akumulacji zdolnej dać początekgospodarczemu postępowi. Chłopi byli ograniczeni do minimum Ŝyciowego przez panów,zabierających naleŜne im świadczenia z produktu chłopskiego – pracy w formie rentyfeudalnej i przez Kościół, zbierający swe naleŜności w formie dziesięciny. Arystokracjaświecka uŜytkowała swe nadwyŜki na darowizny, jałmuŜny, okazując hojność w imięchrześcijańskiego ideału miłosierdzia i rycerskiej szczodrobliwości. Godności, honorywielkich panów polegały na wydawaniu majętności bez rachunku. A hojność i ubóstwowspólnie działały ręka w rękę, paraliŜując średniowieczną gospodarkę. Stąd teŜ nie dziwi faktczynnego udziału społeczeństwa średniowiecznego w krucjatach – zainicjowanych przezKościół.Świat średniowieczny wytworzył daleko idące róŜnice. Były one wynikiem strukturygospodarczo – ekonomicznej zbudowanej na antagonizmie klasowym, na politycznej ispołecznej dominacji feudalnych właścicieli ziemskich nad zaleŜnym chłopstwem. Podstawągospodarczo – ekonomiczną była wielka własność świeckich panów i Kościoła oparta napracy drobnych chłopów i rzemieślników. Chrześcijaństwo sankcjonowało istniejące normyekonomiczne, lecz jego stosunek do gospodarki był dość kontrowersyjny. Ojcowie Kościoławielokrotnie wskazywali, Ŝe pierwsi rodzice nie tylko nie znali ekonomi i pracy, lecz takŜewłasności. Dopiero chciwość ludzka, będąca następstwem grzechu, doprowadziła doustanowienia praw handlowych, gospodarczych, ekonomicznych, a w konsekwencji dopowstania własności prywatnej. Tak, więc własność i jednostkowe władanie powodujeupadek człowieka. „ Dlatego pierwszym i podstawowym osiągnięciem miłości doskonałej jestdobrowolne ubóstwo.” Dla przewaŜającej większości społeczeństwa feudalnego wypełnienie