Proceedings - Viện Vật lý

_________________________________________________________________________________Những tiến bộ trong Quang học, Quang tử, Quang phổ và Ứng dụng. 8/2006, Cần Thơ, Việt NamNGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP CHẾ TẠO VÀ MỘT SỐ TÍNH CHẤTCỦA VẬT LIỆU NHIỆT PHÁT QUANG TRÊN NỀN LiFVũ Thị Thái Hà a , Nguyễn Thị Quý Hải a và Nguyễn Ngọc Long ba Viện Khoa học Vật liệu - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Namb Trung tâm Khoa học Vật liệu - Trường ĐH KHTN Hà NộiTóm tắt: Phương pháp chế tạo và một số tính chất nhiệt phát quang của vật liệudựa trên nền LiF đã được nghiên cứu. Các kết quả khảo sát về sự ảnh hưởng củađiều kiện công nghệ cho thấy nhiệt độ nung ủ và tốc độ làm nguội mẫu có ảnhhưởng đáng kể tới cường độ TL. Mẫu được kích thích bằng tia gama, tia X vàđược đo trên máy Harshaw TLD 3500. Các kết quả về dạng đường cong nhiệtphát quang, vùng tuyến tính của vật liệu cũng được thảo luận trong bài báo này.1. Mở đầuVật liệu nhiệt phát quang (thermoluminesence: TL) trên nền LiF là một trongnhững vật liệu chủ yếu được ứng dụng trong chế tạo liều kế nhiệt phát quang sửdụng trong đo liều xạ trị. Trên thế giới, các vật liệu này đã được nghiên cứu mộtcách rộng rãi và đưa vào ứng dụng thực tế với những tên thương phẩm như TLD-100, TLD-600, GR-200… Ở Việt Nam, từ cuối những năm 90 của thế kỷ trước,những nghiên cứu về vật liệu nhiệt phát quang nhằm ứng dụng trong đo liều xạ trịđã được tiến hành trên vật liệu CaSO 4 :Dy; và gần đây là Li 2 B 4 O 7 , Al 2 O 3 :C và LiF.Vật liệu LiF được sử dụng rộng rãi trong liều kế cá nhân và đo liều xạ trị chủyếu là do tính chất tương đương mô và tính bền hóa học của nó. Chúng tôi đã tiếnhành nghiên cứu chế tạo vật liệu LiF pha hai tạp (Mg, Ti - mẫu MT) và pha ba tạp(Mg, Cu và P - mẫu MCP); bước đầu khảo sát một số đặc trưng nhiệt phát quangcủa chúng phụ thuộc vào điều kiện công nghệ và chiếu xạ nhằm ứng dụng chế tạoliều kế sử dụng trong điều trị ung thư bằng chiếu xạ.2.1. Phương pháp chế tạo2. Thực nghiệmTrong tài liệu [1], tác giả J. Azorin đã giới thiệu phương pháp chế tạo nhiều loạivật liệu nhiệt phát quang khác nhau. Đối với vật liệu LiF pha tạp Mg, Ti thường sửdụng ba phương pháp: phương pháp pha rắn (solidification), phương pháp đơn tinhthể (single crystal) và phương pháp bột. Chúng tôi đã lựa chọn phương pháp bột haycòn gọi là phương pháp đồng kết tủa với các vật liệu ban đầu là các muối clorua vàaxit HF. Phương pháp này đơn giản, vật liệu ban đầu dễ kiếm, nhiệt độ nung ủ thấp,phù hợp với điều kiện hiện có của phòng thí nghiệm.204