Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Моја борба<br />
Бојан Чунде<br />
ХЕМОФИЛИЈАТА<br />
Е КАКО СЕНКА<br />
ОД КОЈА НЕ<br />
МОЖЕШ ДА<br />
ИЗБЕГАШ<br />
Пишува: Тања Тодоровска<br />
Хемофилијата е состојба што подразбира проблем на<br />
крвавење, при која лицата-хемофиличари крвават подолго<br />
од другите лица, што се јавува како резултат на недоволен<br />
фактор на коагулација во нивната крв. Станува збор за ретка,<br />
најчесто наследна состојба, а со неа се справуваат повеќе<br />
од 300 лица во Македонија. Бојан Чунде, за хемофилијата<br />
со која и самиот се соочува вели дека е како верна сенка<br />
од која не можеш да избегаш. Сепак, ваквата состојба не<br />
фрла сенка и на неговиот живот – неговата позитивна мисла,<br />
упорноста, истрајноста, како и несебичната поддршка од<br />
најблиските се оние нешта што го водат во секојдневното<br />
надминување на неговата, лична борба.<br />
Со спомнувањето на зборот хемофилија многумина веднаш<br />
погрешно го поврзуваат со опасност од искрвавување и при<br />
најмала повреда и веруваат дека лицата кои се соочуваат со<br />
оваа состојба живеат под таканаречено стаклено ѕвоно. Би<br />
сакала од почеток да ги урнеме ваквите неточни верувања...<br />
Што претставува хемофилијата, колку типови хемофилија<br />
постојат, како настанува?<br />
Хемофилијата не може да се пренесе како настинка или<br />
грип, бидејќи најчесто е генски наследна или настанува<br />
со генска мутација. Ако се повреди, хемофиличар нема<br />
да крвави побрзо, туку подолго од вообичаеното, поради<br />
слабиот фактор на коагулација на протеинот одговорен за<br />
згрутчување на крвта. Хемофилијата е ретка состојба и се<br />
јавува кај 1 од 10.000 луѓе и се карактеризира со подолги<br />
надворешни и внатрешни крвавења. Хемофилијата ја<br />
пренесуваат женските деца (носителки), а се манифестира<br />
кај машките деца. Има два типа хемофилија, хемофилија А<br />
или недостиг на фактор 8, и хемофилија Б или недостиг на<br />
фактор 9. Хемофилија А се смета за потешка состојба од<br />
хемофилија Б, а секој тип има тешка, средна и лесна форма.<br />
Неинформираноста на луѓето за нашиот проблем често ги<br />
доведува во заблуда, па веруваат дека хемофиличарите<br />
умираат и од еден обичен убод од игла, што е целосно<br />
неточно, бидејќи факторот за коагулација се прима венски<br />
преку игла.<br />
Хемофиличарите живеат нормално како и сите други луѓе<br />
доколку при секоја повреда навремено аплицираат фактор<br />
за коагулација, сѐ со цел побрзо да заврши крвавењето и да<br />
не предизвика некој посериозен проблем. Со современите<br />
лекови што се користат денес, хемофиличарите, како и сите<br />
други луѓе, можат да пешачат, да планинарат, да пливаат,<br />
да спортуваат (се разбира, не екстремни спортови) или, со<br />
други зборови, да живеат нормален живот. Во денешно<br />
време, просечниот живот на хемофиличарите е 73 години,<br />
факт што доволно говори за оваа состојба.<br />
38