You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
áýõæ¿¿ëñýí áà 1918 îíä Ìîíãîëûí ç¿¿í õîéò õèë îð÷èì íóòãààð õýðýí<br />
òýí¿¿÷èëæ áàéñàí Ñåìåíîâûí äýýðýì÷èí á¿ëã¿¿äèéí ýñðýã òýìöýõýýð Ñýöýí<br />
õàí, Ò¿øýýò õàí àéìãóóäààñ øèíý öýðýã òàòñàí 102 çýðýã íü öýðãèéí çàðäëûã<br />
èõ õýìæýýãýýð íýìýãä¿¿ëæ áàéâ. ¯¿íèé äýýð õÿòàä öýðýã Ìîíãîëä íýìýí<br />
èðñýýð 15000 õ¿ðñýí áà áàñ íóòãèéí õÿòàä èðãýäèéã öýðýãò òàòñàí íü öýðãèéí<br />
çàðäëûã á¿ð ÷ èõ íýìýãä¿¿ëæýý. 103<br />
Õÿòàäûí îëîí ìÿíãàí öýðãèéí õýðýãöýýã õàíãàõûí òóëä Áîãäûí Çàñãèéí<br />
ãàçðûí øèéäâýðýýð îëîí õîøóóäààñ ìàë, ýä õºðºí㺠ãàðãóóëàí àâ÷ áàéæýý.<br />
Õ¿ðýýíèé õ¿í àìûí îëîíõè íü ýçýðõýã öýðãèéí õàðãèñ äýãëýì, ãàìèí<br />
óíãåðí÷óóäèéí äýýðýìäëýãýýñ áîëæ õ¿íñ òýæýýëýýð áàðàã òàñàð÷ áàéñàí áà<br />
áàÿëàã àðâèí ìàëòàé Ìîíãîë íü áààõàí çóóð áàëìàä õî¸ð çàíäàë÷íû èäýø<br />
áîëñíîîð áàðøã¿é õîõèðîë õ¿ëýýæ õîöîðñíûã áàðàãöààëáàë õî¸ð çóóí<br />
áîä ìàë, ãóðâàí çóóí õîíüòîé õ¿ì¿¿ñ òàâèàä áîä, çóóãààä õîíüòîé ¿ëäýõ<br />
æèøýýòýé áîëñîí 104 ãýæ X.×îéáàëñàí áè÷ñýí áàéäàã. ¯íýíäýý ÷ õ¿í àìûã<br />
¿íýõýýð ýíä òýíäã¿é õàâòãàéðóóëàí äýýðýìäýæ áàéæýý. Ǻâõºí 1920 îíä<br />
á¿ðýí áèø ìýäýýãýýð 4 àéìàã, øàâèéí àðäóóäààñ íèéòäýý 21000 îð÷èì òîëãîé<br />
ìàëûã ãàìèí öýðãèéí õýðýãöýýíä çîðèóëàí ãàðãàæýý. 105<br />
Óíãåðí÷óóä Ìîíãîëä öºìðºí èðñíýýð äýýðõ àëëàãà òàëëàãà õî¸ð äàõèí<br />
íýìýãäýâ. Óíãåðí÷óóä Ìîíãîë íóòàãò îðæ èðìýãö Öýâýýí òýðã¿¿í çýðýã<br />
ò¿øìýë¿¿äèéí òóñëàìæààð èõ õýìæýýíèé àäóó, ¿õýð, ãýð ìàéõàí, ýìýýë<br />
õàçààð, õóâöàñ õóíàðûã Ñýöýí õàí àéìãèéí àðäóóäààñ ãàðãóóëàí àâ÷ýý. ¯¿íèé<br />
äàðàà Õ¿ðýýã äîâòëîõîîð áýëòãýõ ¿åäýý ìàë õºðºíãº, ýä õîãøëûí øèíý<br />
äàé÷èëãàà ÿâóóëæ öýðãýý õ¿íñ, õóâöàñ, óíàëãà õºñ㺺ð õàíãóóëæ áàéâ. Òýãýýä<br />
1920 îíû ýöñýýð Õ¿ðýý õàâüä õ¿ð÷ èðýýä áàñ äàõèí îëîí òîîíû àäóó, ¿õýð,<br />
òýðýã çýðýã ç¿éëèéã ãàðãóóëàí àâ÷ óóë, îé òàë õºäººä òàðõàí áàéðëàæýý. 106<br />
Òýä íàð Õ¿ðýýã ýçëýæ àâàõäàà îðîñ, õÿòàä õóäàëäàà÷äûã äýýðýìäæýý. Óíãåðí<br />
1921 îíä áàðèãäààä äàðàà íü õýðãýý ø¿¿ëãýí òàñëóóëàõ õóðàë äýýð ò¿¿íèé<br />
äýýðýì÷èä ýíãèéí íîìõîí ìîíãîë, îðîñ, õÿòàä õ¿í àðäûã òàëàí äýýðýìäýæ<br />
áàéñàí íü ¿íýí áà Óíãåðíû ººðèéí íü òóøààëààð Õ¿ðýýíèé çàðèì õýñãèéã<br />
øàòààñàí ãýäãýý õ¿ëýýæýý. 107<br />
Íèéñëýë Õ¿ðýý, Ìîíãîëûí óìàðä õèë îð÷èì ãàçàð áîëîí Óëèàñòàé,<br />
Õîâä, Óëààíãîì çýðýã ãàçàð áàéñàí Óíãåðíû îòðÿäóóä íü ýíä òýíäã¿é öýðýã<br />
äàé÷èëãàà ÿâóóëæ, õ¿÷ýý çóçààòãàí, àðä ò¿ìíýýñ ìàë, ãýð ìàéõàí, ýìýýë<br />
õàçààð, õóâöàñ çýðýã áóñàä ç¿éë¿¿äèéã àëáàäàí ãàðãóóëæ àâ÷ áàéâ. Óíãåðí<br />
íü ìîíãîë íî¸äûí èâãýýëýýð ìîíãîë çàëóóñûã öýðýãò òàòàæ áàéñàí áà<br />
ò¿¿íèé öýðýã îòðÿäóóä Õ¿ðýý, Õèàãòûí çàìä äýýðýì, òîíîëãî õèéäýã òóõàé<br />
102<br />
ÓÒÒÀ àâòîíîìèéí ñàí. àíãè 4. õýñýã 26. á¿ñ 801. Ç¿¿í õÿçãààðã ò¿øìýë öýðýã ìîðäóóëñàí òóõàé.<br />
1919.<br />
103<br />
Âèëåíñêèé Á.Ë. (Ñèáèðÿêîâ). ¯íäýñíèé àñóóäàë ýðõýëñýí Àðäûí êîìèññàðèàòûí äýðãýäýõ Á¿õ<br />
Îðîñûí Äîðíî äàõèíû ñóäëàëûí ýðäýì øèíæèëãýýíèé àññîöèàöèéí õýâëýë. 1923. ò. 117.<br />
104<br />
×îéáàëñàí Õ., Ëîñîë., Äýìèä. Äóðäñàí çîõèîë. Äîîä äýâòýð. ò. 95.<br />
105<br />
ÓÒÒÀ. Àâòîíîìèéí ñàí. àíãè 2. á¿ëýã 5. á¿ñ 8.<br />
106<br />
Íàâààííàìæèë Ã. ªâãºí áè÷ýý÷èéí ºã¿¿ëýë. ÓÁ., 1956.<br />
107<br />
Ïðàâäà ñîíèí. 1921 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 23.<br />
102
Change language