You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ãàäààäûí õ¿ì¿¿ñò îëãîõ ãàçðûí òóõàé ä¿ðìèéã Çàñãèéí ãàçðààñ 1923<br />
îíû 8 äóãààð ñàðûí 30-íä áàòàëæýý. 274 Ýíý ä¿ðýì ¸ñîîð îðîí íóòãèéí<br />
áàéãóóëëàãóóä ãàäààäûí õ¿ì¿¿ñò ýçýìøèõ ãàçàð áà ò¿¿íèéã ýäëýõ ýðõ îëãîõ<br />
áºãººä òýðíèéã íü Ñàíãèéí ÿàì áàòàëæ, õºðñ, öàã óóðûí íºõöëèéã õàðãàëçàí<br />
ò¿ðýýñ íîîãäóóëæ áàéõ áîëæýý.<br />
Ò¿ðýýñíèé àðàâíû 6 õóâèéã óëñûí òºñºâò, 4 õóâèéã îðîí íóòãèéí<br />
çàõèðãààíû õýðýãöýýíä àâ÷ àøèãëàõ áîëãîæýý. ¯¿íýýñ ¿çýõýä óëñ áîë çºâõºí<br />
ò¿ðýýñëýõ õýðãèéã çîõèöóóëàã÷ áèø õàðèí á¿õ ãàçðûí ýçýí áîëñîí áàéñàí íü<br />
èëýðõèé áàéíà. Ò¿ðýýñëýã÷èä àâñàí ãàçðàà äóð ìýäýí áóñäàä øèëæ¿¿ëæ ¿ë<br />
áîëîõ áà îðîí íóòãèéí ýðõ áàðèã÷ áàéãóóëëàãûí õÿíàëòã¿éãýýð øèíý ãàçàð<br />
àâ÷ áîëîõã¿é ä¿ðýìòýé áàéæýý. Ò¿¿í÷ëýí ò¿ðýýñëýã÷èä àâñàí ãàçðûí ìîäûã<br />
îãòëîõ, ºâñ õàäàõ, òýíä áàðèëãà áàðèõ áîë òóñ òóñûã óëñààñ áàòàëñàí òóñãàé<br />
ä¿ðýì æóðìûí äàãóó ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýãòýé áàéæýý. Ò¿ðýýñýíä îëãîñîí ãàçðûí<br />
áàÿëãèéã àøèãëàõ áóþó ñóäëàõ çýðýã õýðýãöýý ãàðâàë, óëñ äóðòàé öàãòàà òýð<br />
ãàçðûã ìýäýëäýý ýðã¿¿ëýí àâàõ ýðõòýé áàéæýý.<br />
Àéìãóóä áà çàðèì õîøóóäûã ººð÷ëºõ, øèíý ñóì, õîøóóäûã áàéãóóëàõ<br />
çàìààð íóòàã áýë÷ýýðèéí àñóóäëûã áàñ øèéäâýðëýæ áàéâ. Ýíý àðãà õýìæýý<br />
íü õóó÷èí õîøóó çàñàã íî¸äîîñ àðäóóäûã õîøóó äàìæóóëàí í¿¿ëãýõã¿éãýýð<br />
ººðòºº õàðààò áîëãîí áàðüæ áàéñàí ýðõèéã ýâäæýý. Áýë÷ýýðèéí àñóóäëûã<br />
àðäóóäûí õýðýãöýýã õàðãàëçàí øèéäâýðëýæ ýõëýâ. Ýíý íü Öýöýðëýã ìàíäàë,<br />
Õàíòàéøèð óóëûí àéìãóóäààñ àðäóóä Áîãä õàí óóë, Õàí Õýíòèé óóëûí<br />
àéìãóóäàä íýëýýä øèëæèí í¿¿æ áàéñàí ÿâäëààñ òîäîðõîé ¿çýãäýíý. 275<br />
Çàñàã áà çàñàã áóñ íî¸ä áîëîí îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààäûí òàëààð<br />
õóóëü ãàðãàñàí íü õîøóóíû ãàçàð íóòãèéã çàñàã íî¸í ¿å óëèðàí ºì÷èëæ<br />
áàéñàí ýðõèéã óñòãàñíû áèåëýë áîëæýý. Ýíý õóóëü ¸ñîîð õîøóóíû äàðãûã<br />
àðäóóä ººðñíºº ñîíãîõ áà óëèðóóëàí ñîíãîõ ýðõòýé áîëæýý. Èéì ó÷ðààñ<br />
õîøóóã ¿å óëèðàí çàõèð÷ áàéñàí õóó÷èí ¸ñ ýâäýð÷, õîøóóíû ýðõ àðä îëíû<br />
ãàðò øèëæñýíýýñ ãàäíà ãàçðûí àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä ÷óõàë õ¿÷èí ç¿éë<br />
áîëæýý.<br />
Àðäûí çàñãààñ ýäèéí çàñàã, çàõèðãààíû òàëààð àâ÷ ÿâóóëñàí àðãà<br />
õýìæýýí¿¿ä íü áàñ èìïåðèàëèçìûã ýñýðã¿¿öñýí øèíæ ÷àíàðûã õàðóóëæ<br />
áàéíà. Ýíý íü ãàäààäûí õóäàëäàà÷èä, óóë, óóðõàéí àæëûã ýðõëýã÷ ãàäààäûí<br />
õàðüÿàò íàðò ãààëü, òàòâàð íîîãäóóëñàí áà ãàäààäûí ìºí㺠õ¿¿ëýã÷äýä òºëºõ<br />
ºð øèðèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ, çàðèì ¿éëäâýðèéí ãàçàð, õîëáîî õàðèëöàà<br />
çýðãèéã óëñûí ìýäýëä àâñíààñ ãàäíà ¿íäýñíèé ýä õýðýãëýã÷äèéí õîðøîîã àëü<br />
áîëîõîîð áýõæ¿¿ëæ ýõýëñýíä îðøèíî.<br />
Ãàäààäûí õóäàëäààíû ï¿¿ñ áà ¿éëäâýðèéí ãàçðóóäààñ òàòâàð õóðààõ òóõàé<br />
ä¿ðìèéã 1922 îíû 2 äóãààð ñàðûí 10-íä Çàñãèéí ãàçðûí õóðëààð áàòàëæýý. 276<br />
Ãàäààäûí ìºí㺠õ¿¿ëýã÷äýä òºëºõ ºð øèðèéã çîãñîîõ òóõàé øèéäâýðèéã<br />
õàòóó ñàõèí áèåë¿¿ëýõèéã á¿õ ÿàì, àéìàã, øàâèéí ýðõ áàðèã÷ íàðò 1922 îíû<br />
274<br />
ÓÒÒÀ Àðäûí çàñãèéí 8 äóãààð äàíñíû 8703-ð á¿ñ.<br />
275<br />
Õîçÿéñòâî ìîíãîëèè. Ñýòã¿¿ë. 1926. ¹ 1. Èòîãè ó÷åòà íàñåëåíèÿ 1924 ã.<br />
276<br />
Àðäûí çàñãààñ 1921-1924 îíä àâñàí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä ÓÁ., 1954. ò. 158-159.<br />
183
Change language