Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Óíãåðíû ýñðýã òýìöýë áîë õÿòàäûí äàðëàëààñ àíãèæðàõ òýìöëýýñ õ¿íä<br />
õýö¿¿ çîðèëò áàéâ. Õÿòàäûí äàðëàëûã ýñýðã¿¿öñýí ¿çýë ñàíàà Ìîíãîëûí<br />
íèéãìèéí ñýòãýëãýýíä ã¿í óë ñóóðüòàé áºãººä Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé<br />
òóñãààð òîãòíîëûã ¿ã¿é õèéñíýýðýý íèéãìèéí á¿õ õ¿÷èéã ººðñäèéíõºº<br />
ýñðýã ÷èãë¿¿ëñýí þì. Õàðèí áàðîí Óíãåðí õÿòàä öýðãèéã õººí çàéëóóëæ,<br />
àâòîíîìèò òºðèéã áîñãîí, Áîãäûã õààí øèðýýíä íü äàõèí çàëñíààð íèéãìèéí<br />
òîäîðõîé õýñãèéã ººðòºº òàòàæ, Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé ýðõ ÷ºëººíèé<br />
òýìöëèéí õ¿÷èéã òàðàìäóóëàõ àþóëûã áèé áîëãîâ. Ò¿¿í÷ëýí õÿòàäûã<br />
çàéëóóëñàí ñ¿ð íºëººãººðºº ò¿ðèé áàðüñàí òýðáýýð Ìîíãîë îðíû ýíä òýíä<br />
õóðàëäñàí öàãààíòíû õ¿÷èéã íýãòãýõ õýìýýñýí íü óëñ îðíûã õàðèéí õ¿÷íèé<br />
õîîðîíäûí òýìöëèéí òàëáàð áîëãîæ, àðä îëîíä ãàìøèã çîâëîí àâ÷ðàâ.<br />
Ýöýñò íü áîëüøåâèçìûã óñòãàõ õýíýýðõýëä àâòñàí òýðáýýð ÌÀÒÇÃ, ÀÆÖ<br />
áàéãóóëàãäàæ, ýõ îðíîî ÷ºëººëºõ òýìöëýý ýõýëñýíä èõýä õîðñîí çàíàæ,<br />
õóâüñãàëò õ¿÷èéã äàðæ óñòãàõûã çîðüæýý.<br />
Ãýõäýý Óíãåðíû ãîë äàâøèëò ýõëýõýýñ ºìíº 1921 îíû 4-5 äóãààð ñàðûã<br />
äóóñòàë Õèàãòààñ áóñàä ÷èãëýëä òîì æèæèã òóëàëäààí ¿ðãýëæëýí áîëñîîð<br />
áàéñàí áºãººä ãîë ãàçàð íü Àõàé ã¿í, Âàíãèéí õ¿ðýýíèé ÷èãëýë áàéâ. Ýíý<br />
÷èãëýëä ÀÆÖ-èéí “Áàðóóí çàìûí áàéëäààíû àíãè” ýõëýýä äýä æàíæèí<br />
Ë.Ñóìúÿà (áýéñ), äàðààãààð íü Õ.×îéáàëñàíãèéí óäèðäëàãààð öàãààíòíû<br />
ýñðýã èäýâõòýé òýìöýë ºðí¿¿ëæ áàéâ. Òóñ àíãè íü Çýëòýð õàðóóëûí õèëèéí<br />
êîìèññàð Èâàíîâ-Ðèìñêèé áîëîí Ñèáèðèéí àëäàðò ïàðòèçàí Ï.Å.Ùåòèíêèíèé<br />
îòðÿäòàé õ¿÷ õàâñðàí öàãààíòàí Ñóõàðåâûí ýñðýã áàéëäàæ áàéâ. 5 äóãààð<br />
ñàðûí ýöñýýð 3000 öýðýã, 12 ïóëåì¸ò, 6-8 èõ áóó á¿õèé Óíãåðíû 1-ð ìîðüò<br />
áðèãàä Áàÿð ã¿íèé öàõàð öýðãèéí õîðîîíû õàìò ÷èãëýëýýð äàâøèí èðñýí íü<br />
Ìîíãîëûí õóâüñãàëûí ò¿øèö ãàçðûã õàìãààëæ áàéñàí ÀÆÖ-ò áîäèò àþóëûã<br />
ó÷ðóóëàâ. Áàÿð ã¿íèé ìàíëàé àíãè ãîë õ¿÷íýýñýý ò¿ð¿¿ëýí äàâøèæ, 1921<br />
îíû 6 äóãààð ñàðûí 4-íä Öàãààí äàâààí äàõü ìîíãîë, îðîñ öýðãèéã äîâòëîí,<br />
óëìààð Èâöýãò áàéñàí 70 õ¿íòýé ÀÆÖ-èéí õ¿÷èéã áóò öîõèæ, 6 äóãààð ñàðûí<br />
6-íä Àëòàíáóëàãò äîâòîëæýý. Áàéëäààíû àæèëëàãàà 3 öàã îð÷èì ¿ðãýëæèëæ<br />
æàíæèí Ä.Ñ¿õáààòàðûí óäèðäñàí 700 îð÷èì öýðýã ÀÄÁÍÓ-ûí Ñðåòåíñêèéí<br />
2 äóãààð ìîðüò áðèãàäûí ìîðüò áà ÿâãàí 800 îð÷èì öýðýã ×èòèéí áàòàðåéí<br />
òóñëàõ õ¿÷íèé õàìò Áàÿð ã¿íèé 500-700 öýðãèéã òîñîí áàéëäàæ áóò öîõèæýý.<br />
Øàðõàäñàí Áàÿð ã¿íã Ãÿëààí íóóðûí õîéä äàõü Öàãààí ñóâðàãà ãýäýã ãàçàðò<br />
îëçëîí àâñàí áà çóãàòñàí áîëîí Õèàãòûí ç¿¿í õîéíîîñ ìºí ¿åýð äîâòîëñîí<br />
Õàðààãèéí Äàðü ýõ ëàìûí öýðãèéã Å𺺠ãîë õ¿ðòýë ìºðäºí õººæýý. Ýäãýýð íü<br />
ÀÆÖ-ýýñ öàãààíòíû ýñðýã õèéñýí àíõíû òîìîîõîí áàéëäààí áîëíî.<br />
Óëìààð 1921 îíû 6 äóãààð ñàðûí äóíä ¿å õ¿ðòýë Ìîíãîë, Îðîñûí õèëèéí<br />
ÿíç á¿ðèéí õýñýãò äîâòîëñîí Óíãåðí áà Ðåçóõèíû áðèãàäûí ýñðýã ÀÄÁÍÓ-ûí<br />
Ñðåòåíñêèéí 2 äóãààð ìîðüò áðèãàä áîëîí ÌÀÆÖ íýã òàëààñ, íºãºº òàëààñ<br />
óëààí öýðãèéí áóó÷èéí 35 äóãààð äèâèçèéí 103 äóãààð áðèãàä, 307, 309, 312<br />
äóãààð õîðîîä õàâ÷èí áàéëäæýý. Ìîíãîë íóòàãò áóöàæ îðñîí Ðåçóõèína<br />
öàãààíòíûã Õ.×îéáàëñàí, Ï.Å.Ùåòèíêèíèé íýãäñýí õ¿÷ ìºðäºí õººæ, Ìîäîí<br />
õºëèéí òîñãîíîîñ óõàðñàí Êàçàãðàíäûí öýðãèéã íýõýí áàéëäàæ äèéëæýý.<br />
232
Change language