You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. Õóâüñãàëò á¿ëã¿¿ä áóé áîëæ òýäãýýðèéí 1919 îíû ýöñýýñ<br />
1920 îíû ýöýñ õ¿ðòýë ÿâóóëæ áàéñàí ¿éë àæèëëàãàà<br />
Ìîíãîëûí ýðõ áàðèã÷ äýýä õýñýã óðàâñàíû óëìààñ òîãòñîí õÿòàä öýðãèéí<br />
äàðàíãóéëëûí äýãëýìä àðä îëîí äóðã¿éöýõ ÿâäàë ºñºõ òóòàì ôåîäàë àíãè<br />
ººðèé㺺 çºâòãºõ ãýæ ç¿éë á¿ðýýð îðîëäîæ áàéâ.<br />
Ìîíãîëûí óäèðäàõ õ¿ì¿¿ñ àëñûí õàðààã¿é ãýõ áóþó ãåíåðàë Ñþé Øó<br />
×æàíèé çàíàëõèéëýëä Áîãäûí Çàñãèéí ãàçàð ñ¿ðäýæ, ò¿¿íýýñ ãàðàõ çàì ìºð<br />
õàéõ ñºõºº òàñàðñàí ãýõ çýðýã ¿ã ÿðèà Õ¿ðýýíä öººíã¿é áîëæ áàéâ. Àâòîíîìè<br />
óñòàæ àðä ò¿ìíèé àæ áàéäàë äîðîéòñîí íü ¿íýí õýðýã äýýðýý Îêòÿáðèéí<br />
õóâüñãàëûí ÿëàëòûí ¿ðýýð Îðîñ îðîíä òîãòñîí Ǻâëºëò Çàñãèéã Áîãäûí<br />
Çàñãèéí ãàçàð äàéñàãíàí ¿çýæ íºõºðñºã õàðèëöàà òîãòîîõ ãýñýí Ǻâëºëò<br />
óëñûí íýã áèø óäààãèéí õ¿ñýëòýýñ òàòãàëçàí óõàð÷, ãàäààäûí òºðºë á¿ðèéí<br />
õàðãèñ õ¿÷íèé òàëä îðæ ã¿éöýòãýñýí ººäã¿é ¿éë àæèëëàãààíû óðøãààñ áîëîâ.<br />
Á¿ðýí áîëîëöîî áàéñàí àâ÷... Äýýä õóðàë áà ñàéäóóä ýñýðã¿¿öýí òýìöýõ<br />
áîëîëöîîã¿é” 60 ãýæ ¿çæýý. Òýð ¿åä Ìîíãîëä öººí òîîòîé áîëîâ÷ ýðýëõýã<br />
õàòóóæèëòàé öýðýã áàéñàí áºãººä ò¿¿íèé òîîã øèíý öýðýã òàòàí íýìýãä¿¿ëæ<br />
áîëîõ áàéñàí ãýæ X.×îéáàëñàí íàð áè÷ñýí íü ¿íýí ç¿éë þì.<br />
1920 îíû õàâàð Ñþé Øó ×æàí Ãàäààä Ìîíãîëûí íî¸äûí ÷óóëãàí õèéëãýæ<br />
äýëãýðýíã¿é ¿ã õýëýâ. Õàðèí íî¸äóóä ýíý õóðàë äýýð àâòîíîìèéã óñòãàñíûã<br />
ýñýðã¿¿öýæ íýã ÷ ¿ã õýëñýíã¿é. 61 Ìîíãîëûí ôåîäàë, ò¿øìýë¿¿äèéí çàðèì<br />
íü ººðñäèéí ýðõ àøãàà õàñàãäàæ áóéã îéëãîæ ìýäýýä òýð áàéäëààñ ãàðàõ<br />
àðãà çàìûã ñ¿âýã÷ëýõ áîëæýý. ¯¿íä òýä Ǻâëºëò Îðîñòîé íºõºðñºã õàðèëöàà<br />
òîãòîîæ óã áàéäëûã ººð÷èëüå ãýæ áîäñîíã¿é, õàðèí èìïåðèàëèñò ã¿ðí¿¿ä,<br />
òýäíèé ãàð õºë Êîë÷àê, Ñåìåíîâ, Óíãåðí íàðààñ äýìæëýã òóñëàìæ àâàõûã<br />
áîäîëõèéëæ áàéâ. Òîì ôåîäàëóóäûí çàðèì ßïîíîîñ òóñëàìæ àâàõààð<br />
øèéäâýðëýæ ÿððàã÷àà (ã¿í ìýòèéí õ¿ì¿¿ñèéã ÿâóóëñàí áà íºãºº íýã õýñýã<br />
íü õóäàëäàà÷èí Ëàðñåíààð äàìæóóëàí Àìåðèêèéí Íýãäñýí óëñòàé õàðèëöàà<br />
òîãòîîõûã õ¿ñ÷ áàéâ.<br />
¯íäñýðõýã ¿çýëòýé æèæèã äóíä ò¿øìýä, áóé áîëñîí õ¿íä áàéäëààñ ãàðãàõ<br />
àðãà çàìûã ìºí ýðæ, àðäûí õºäºë㺺íèéã ò¿øèãëýí àâòîíîìèéã õàìãààëàí<br />
õýâýýð ¿ëäýýõèéã áîäîæ áàéñàí áà àâòîíîìèéã óñòãàñíû äàðàà áîë ò¿¿íèéã<br />
äàõèí ñýðãýýõèéã ýðìýëçýæ áàéâ.<br />
Ýäãýýð æèæèã äóíä ò¿øìýä íü òóóøòàé íýãäýëòýé áîëæ ÷àäñàíã¿é.<br />
Òýäíèé çàðèì õýñýã íü àðäûí õºäºëãººíººñ ò¿¿íèé õºãæëèéí ýõýí ¿åä,<br />
íºãºº õýñýã íü ò¿¿íýýñ àðàé õîéõíî òàñðàí õîëäñîí áºãººä çºâõºí öººõºí<br />
õýñýã íü àðäûí õºäºë㺺íèé òàëä íèëýýä òóéëáàðòàé ÿâæ èðæýý. Õóâüñãàëò<br />
á¿ëã¿¿äèéí á¿ðýëäýõ¿¿íä àðä ãàðàëòàé õ¿ì¿¿ñ çîíõèëæ, óã á¿ëã¿¿ä<br />
Îêòÿáðèéí õóâüñãàëûí íºëººãººð èìïåðèàëèçì áà ôåîäàëèçìûí ýñðýã<br />
òýìöëèéí óäèðäàõ õ¿÷èí áîëæ õóâèðñàí íü æèæèã ôåîäàë, ò¿øìýä¿¿ä àðäûí<br />
60<br />
ÖÃÀÎÐ ÑÑÑÐ, ô. 200, îí. 7, ä. 53. ë 93<br />
61<br />
×îéáàëñàí Õ., Ëîñîë., Äýìèä. Ìîíãîë Àðäûí ¿íäýñíèé õóâüñãàëûí àíõíû ¿¿ñ÷ áàéãóóëàãäñàí òîâ÷<br />
ò¿¿õ. Äýýä äýâòýð 1934. ò. 84-85<br />
80
Change language