Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
óëñûí àíõíû áàíê þì. Áàíê íü ¿íäýñíèé ìºíãºí òýìäýãòèéã áóé áîëãîõ,<br />
óëñûí ñàíõ¿¿ãèéí áàéäëûã ñàéæðóóëàõ, àæ àõóéí ãàçàð, àðä èðãýäèéã<br />
õºíãºëòòýé çýýëýýð õàíãàõ ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýæ Ìîíãîë óëñàä áàíê ñàíõ¿¿ãèéí<br />
òîãòîëöîî ¿¿ñýí á¿ðýëäýõ ýõ ñóóðèéã òàâüæýý. Õóäàëäàà, àæ ¿éëäâýðèéí áàíê<br />
íü áýëýí ìºí㺺ð áàòëàãäñàí ÷åêýýð ã¿éëãýý õèéæ áàéñàí áºãººä ÷óõàì<br />
ýíý ¿åä ¿íäýñíèé ìºíãºí òýìäýãòèéã áóé áîëãîõ áýëòãýë àæèë õèéãäýæ<br />
áàéâ. ÀÇÃ-ûí 1924 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 5-íû ºäðèéí 32 äóãààð õóðëààð óã<br />
àñóóäëûã õýëýëöýýä ìºíãºíèé ÿâäëûã øèíæëýí ñàéæðóóëàõ òóñãàé êîìèññûã<br />
áàéãóóëæýý. ×èíãýýä 1925 îíä ¿íäýñíèé ìºíãºí òýìäýãòèéã ã¿éëãýýíä<br />
îðóóëæýý.<br />
¯íäýñíèé ñî¸ë áîëîâñðîëûã õºãæ¿¿ëæ, õ¿í àìûí áîëîâñðîëûí ò¿âøèíã<br />
äýýøë¿¿ëýõ, ñî¸ë óðëàã, ãýãýýðëèéí áàéãóóëëàãûã ¿¿ñãýõ, îð÷èí ¿åèéí<br />
øèíæëýõ óõààíûã ¿¿ñãýí õºãæ¿¿ëýõ íü Àðäûí çàñãèéí ãàçðûí áàñ íýã<br />
çîðèëãî áàéâ. 1922-1923 îíä îðîí íóòàãò áàãà ñóðãóóëü, Íèéñëýë Õ¿ðýýíä<br />
àíõíû äóíä ñóðãóóëü, áàãøèéí êóðñ íýýãäýâ. 1923 îíû 4 ä¿ãýýð ñàðûí 23-íû<br />
ÍÒÕ-íû Òýðã¿¿ëýã÷äèéí õóðëààñ ñóðãóóëèéí õýðãèéã õºãæ¿¿ëýõ áîäëîãî<br />
òºëºâëºõ ¿¿ðãèéã Ý.Áàòõààíä äààëãàæýý. Òýðáýýð 1921 îíîîñ õîéøõè áàãà<br />
ñóðãóóëèóäûí áàéäëûã òîéìëîí ºã¿¿ëñýí áàðèìò áè÷ãèéã áîëîâñðóóëàí,<br />
ñóðãóóëü ñî¸ëûí õýðýãò íèéò óëñûí òºñâèéí 5-6 õóâèéã çàðöóóëàõ ñàíàëûã<br />
ÍÒÕ-íä òàâüæ áàéâ. Óëìààð 1924 îíû 2 äóãààð ñàðûí 13-íä Àðäûã ãýãýýð¿¿ëýõ<br />
ÿàìûã íýýæ, íÿãòëàí áîäîõ, õîðøîî, õóóëü öààçûí çýðýã òóñãàé ñóðãóóëèóäûã<br />
áàéãóóëàâ. Íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí áè÷èã ¿ñýã ¿ë ìýäýõ ÿâäëûã àðèëãàõ, òýäýíä<br />
ìýäëýã óõààíû àíõíû ìýäýãäýõ¿¿íèéã îëãîõ çîðèëãîîð 6 àéìàã, Èõ øàâü,<br />
Äàðüãàíãà, Õºâñãºëèéí Óðèàíõàé çýðýã á¿õèé ë Ìîíãîë íóòàãò ãýðèéí áà ò¿ð<br />
á¿ëãýìèéí õýëáýðýýð ¿íäýñíèé ìîíãîë áè÷ãýý çààæ áàéâ.<br />
Ò¿¿í÷ëýí ãàäààä óëñûí öýðýã, èðãýíèé ñóðãóóëüä ìîíãîë çàëóóñûã<br />
ÿâóóëàí ñóðãàõ áîëñîí áàéíà. 1922 îíä Äîðíî äàõèíû èõ ñóðãóóëüä (ÊÓÒÂ)<br />
15 õ¿í, Áóðèàäûí öýðãèéí ñóðãóóëüä (1924) 7 õ¿íèéã òóñ òóñ èëãýýñýí áà 1924<br />
îíîîñ îð÷óóëàã÷ áýëòãýõ çîðèëãîîð Ëåíèíãðàäûí äîðíî äàõèíû îëîí óëñûí<br />
õýë áè÷ãèéí èõ ñóðãóóëüä 18 õ¿í òîìèëîí îäóóëæýý. Àðäûã ãýãýýð¿¿ëýõ<br />
ÿàìíû ñàéä Ý.Áàòõààí ÇÕÓ, Ãåðìàí, Ôðàíö, Èòàëè çýðýã îðîíä î÷èæ,<br />
áîëîâñðîëûí àæèëòàé òàíèëöñàíû äàðààãààð 1925 îíä ìîíãîë çàëóó÷óóä<br />
Îðîñ, Ãåðìàí, Ôðàíöàä î÷èæ õ¿í òºðºëõòíèé ñî¸ëûí ºâ ñàíãààñ ñóðàëöàõ<br />
áîëæýý. Ñóðãóóëèéí õýðýãò 1923 îíä 86355 ëàí 29 ïóí, 1924 îíä 192240 ëàí 66<br />
ïóí ìºíãèéã òóñ òóñ çàðöóóëñíû ä¿íä 1924 îíä óëñûí òºñºâò áàãà ñóðãóóëèéí<br />
òîî 13-ò õ¿ð÷ýý 376 .<br />
Ýíý ¿å áîë Ìîíãîë óëñàä øèíæëýõ óõààí õºãæ¿¿ëýõ òàëààð àíõíû<br />
àëõàì õèéñýí îí æèë¿¿ä áàéëàà. 1921 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðä áàéãóóëàãäñàí<br />
Ñóäàð áè÷ãèéí õ¿ðýýëýíä Ñ.Æàìúÿí, Æ.Öýâýýí, Ë.Äýíäýâ, Áóÿí÷óóëãàí<br />
íàðûí ìîíãîëûí òýð öàãèéí íýðòýé ò¿¿õ÷ ýðäýìòýä àæèëëàæ, ýõ îðíû ò¿¿õ<br />
ñî¸ëûí õîëáîãäîëòîé íîì á¿òýýë, ñóäàð, ãàð áè÷ìýë, äóðñãàëò ç¿éëñèéã<br />
îëæ öóãëóóëàõ, ãàäààä õýëíýýñ íîì á¿òýýë îð÷óóëæ, ìîíãîë õýë, ò¿¿õ,<br />
376<br />
ÁÍÌÀÓ-ûí àíõäóãààð Èõ õóðàë. Äýëãýðýíã¿é òàéëàí. ÓÁ., 1984. ò. 123-124.<br />
248
Change language