You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1920 îíû 6 äóãààð ñàðûí 25-íä õî¸ð á¿ëýã õàìòðàí õóðàëäàæ, “Ìîíãîë<br />
àðäûí íàì” õýìýýõ íýðòýé íýãýí áàéãóóëëàãàä íýãäñýí áàéíà. Íàìûí<br />
ñàõèëãûã ÷àíãàòãàæ, íóóöûã áàò õàäãàëàõ íü ÷óõàë áîëæ, íàìûí ãèø¿¿äýýñ<br />
õóâüñãàëûí õýðýãò òóéëûí ¿íýí÷ øóäàðãà áàéõûã øààðäæýý. Ýíý çîðèëãîî<br />
áèåë¿¿ëýõèéí òóë “Íàìûí òàíãàðàã” ãýäýã áè÷ãèéã çîõèîí áàòàëæýý.<br />
Òýð òàíãàðãèéí äîòîð ¿¿ñýæ áàéãàà íàìûí çîðèëãî, çîðèëòûí òóõàé òîâ÷<br />
äóðäñàíû ãîë íü: “...õàðøëàõ äàéñíûã öýâýðëýæ... òºðèéã ¿íýí ñýòãýëýýð<br />
áàòàòãàí ìàíäóóëæ, ¿íäýñ ÿçãóóðûã àëäàãäàõã¿é ñàõèõ áà äîòîîä çàñãèéã ¿íýí<br />
ñýòãýëýýð ñàéæðóóëàí çàñàìæèëæ, ÿäóó äîîä àðä ò¿ìíèé òóñûã òóéëààð áîäîõ<br />
áà ººðèéí äîòîîä ýðõèéã ºíº ¿¿ðä ñàõèæ äàðëàõ äàðëàãäàõûí çîâëîíã¿é àæ<br />
òºðºõèéã ÷óõàë áîëãîíî” 4 ãýæýý.<br />
Íàìûí ãèø¿¿ä íü íàìûí çîðèëãûã áèåë¿¿ëýõýä òóéëáàðòàé áàéõ, íàìûí<br />
àøèã òóñûã ººðñäèéí õóâèéí àøèã òóñààñ èë¿¿ãýýð ¿çýæ áàéõ, íàìä ¿íýí÷,<br />
íàìûí íóóöûã ñàõèí õàäãàëæ áàéõûã íàìûí òàíãàðàãò øààðäàæ áè÷æýý.<br />
“Íàìûí õ¿í íàðûí äîòðîîñ áóñäàä ñýæèãëýãäýí õîðëîãäîõ ç¿éë ãàðâàë, áóñàä<br />
íºõºä áà íàìûí õýðãèéã òîî÷èí èëòãýõã¿é, íýãýí áèåýð äóóñãàõûã ÷óõàë<br />
áîëãîæ, àìèí õàéðëàõã¿éãýýñ ãàäíà ¿ëäñýí íàìûí õ¿ì¿¿ñ áóñäàä õîðëîãäñîí,<br />
äàðëàãäñàí íºõäèéí àìü áèåèéã õàìãààëàí ñàõèõûí ó÷è𠺺𠺺ðèéí àìü<br />
áèåèéã õàéðëàæ ¿ë áîëíî” 5 ãýæýý.<br />
Íàìûí ýãíýýã ºðãºòãºõ íü òóéëûí ÷óõàë áàéñàí òóë òàíãàðãèéí äîòîð<br />
íàìä øèíý ãèø¿¿ä ýëñ¿¿ëæ áàéõûã ãèø¿¿äýä ¿¿ðýã áîëãîæýý.<br />
Òàíãàðãèéí 8 äóãààð ç¿éëä äóðäàõäàà: “Àëü ÷ õ¿í íýðèéí ¿ñýã òýìäýã<br />
òàâüæ, Àðäûí íàìä áàòëàãäàí îðñíîîñ õîéø òóñ òóñäàà àðâàí òîîíîîñ<br />
äóòìàãã¿é õ¿í íàðûã íýãòãýæ íýãýí ñàëáàð òîãòîîí, òýäýíä áîäëîãûã<br />
íýâòð¿¿ëýõýýñ ãàäíà òóñ íàìûí æàãñààë áîäëîãûã íýãýí æèãäýýð èë¿¿<br />
äóòóóã¿é ÿâóóëíà” 6 ãýæýý.<br />
Íàìûí ãèø¿¿äèéí òàíãàðàã íü Îêòÿáðèéí õóâüñãàëûí íºëººãººð àðä<br />
ò¿ìíèé õóâüñãàëò òýìöëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò ºíèéã òóñãàí õàðóóëæ áàéâ.<br />
Ýíý áàðèìò áè÷èã áîë óëñ òºðèéí íýã ìºðèéí õºòºëáºðòýé íýã çîðèëãûã<br />
òàâüñàí áàò áýõ óõàìñàðòàé, ñàõèëãà áàòòàé íàìûí íýãäìýë áàéãóóëëàãûã<br />
áàéãóóëàõûí òºëºº òýìöýëä èõ à÷ õîëáîãäîëòîé áàéæýý.<br />
Òàíãàðãèéí áè÷ãèéã õóâüñãàë÷ íàðûí õóðëààð õýëýëöýýä ñàéøààí<br />
áàòàëæýý. Áàòàëñàí øèéäâýðèéíõýý ¸ñîîð óã áàéãóóëëàãûí ãèø¿¿í á¿ð<br />
ýíý áè÷èãò ãàðûíõàà ¿ñãèéã çóðæ çºâøººðñíºº èëýðõèéëæýý. Áàñ òóñ<br />
áàéãóóëëàãààñ ãàðàõ á¿õ áè÷èã áàðèìòàä äàðæ áàéõûí òóëä òàìãà õèéõýýð<br />
øèéäæýý.<br />
̺í ýíý õóðëààñ Ǻâëºëò Îðîñ óëñààñ òóñëàìæ ãóéõ òºëººëºã÷äèéã<br />
ÿâóóëàõààð øèéäâýð ãàðãàæýý. Èíãýýä òºëººëºã÷äèéí á¿ðýëäýõ¿¿íä ýõëýýä<br />
×îéáàëñàí, Äàíçàí õî¸ðûã, äàðààãààð íü Ñ¿õáààòàð, Ëîñîë, Äîãñîì, Áîäîî,<br />
×àãäàðæàâ ýíý òàâûã ãèø¿¿íýýð íýìýí òîìèëæýý.<br />
4<br />
×îéáàëñàí Õ. Ìîíãîëûí õóâüñãàëûí ò¿¿õ. ò. 37<br />
5<br />
1921 îíû àðäûí õ¿âüñãàëûí ò¿¿õýíä õîëáîãäîõ áàðèìò áè÷ã¿¿ä.(1917-1921). ÓÁ., 1957. ò. 88-92<br />
6<br />
̺í òýíä ¿ç<br />
23
Change language