You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1917 îíû 2 äóãààð ñàðûí õóâüñãàëûí òóõàé ìýäýý òºâèéí õýâëýëä<br />
íèéòëýãäýæ, Îêòÿáðèéí õóâüñãàëààð Îðîñûí àðä ò¿ìýí ýðõ ÷ºëººãºº îëæ,<br />
äàðëàë ìºëæëºãèéã óñòãàñàí òóõàé Ìîíãîë íóòàãò íýâòðýí àìíààñ àì äàìæèí<br />
òàðõàõ áîëîâ. Îðîñûí õóâüñãàëûã ìîíãîë÷óóä, æèðèéí àðäààñàà òºðèéí ýðõ<br />
áàðèã÷äàà õ¿ðòýë ººð ººðèéíõººðºº îéëãîí õàíäàæ áàéâ. Ìîíãîëòîé õèë<br />
çàëãàà íóòàã õîòóóäàä çºâëºëò çàñàã òîãòîæ 1918 îíû 3 äóãààð ñàðä ÇÎÓ-ûí<br />
Ãàäààä õýðãèéí àðäûí êîìèññàð Ã.Â.×è÷åðèíýýñ Ìîíãîëä ñóóõ øèíý çàñãèéí<br />
òºëººëºã÷ Âàñèëüåâûã òîìèëñîí òóõàé Ìîíãîëûí Ãàäààä ÿàìàíä èð¿¿ëñýí<br />
öàõèëãààí óòàñ áîëîí “õàðúÿàò íóòàã”-àà “óëààíû àþóë”-ààñ õàìãààëíà<br />
õýìýýñýí õÿòàä ñàéäûí èë äàëä ñ¿ðä¿¿ëýã çýðãýýñ Ìîíãîëûí ýðõ áàðèã÷èä<br />
Îêòÿáðèéí õóâüñãàëûí òóõàé ìýäýæ áàéâ.<br />
Íèéñëýë Õ¿ðýýíä áàéñàí Îðîñûí õàðüÿàò íàðûí õîîðîíäûí òýìöýë,<br />
ðóáëèéí õàíøíû óíàëò, õèë îð÷ìûí áàéäàë çýðýã íü æèðèéí ìîíãîë÷óóäûí<br />
àíõààðëûã òàòàõã¿é áàéæ ÷àäñàíã¿é.<br />
1918 îíû íàìðààñ Ìîíãîë îðîí íü ¿éìýýí ñàìóóíààñ ä¿ðâýãñýä òºäèéã¿é<br />
Ǻâëºëòèéí ç¿òãýëòí¿¿äèéí òîëãîé õîðãîäîõ ãàçàð áîëñîí àæ.<br />
Èéíõ¿¿ õºðø îðîíä “õààíã¿é òºð” òîãòîæ, õàðö îëîí çàñãèéí ýðõèéã<br />
áàðèõ áîëñîí íºõöºëä øèíý áàéäëûã ¿íýëæ, õî¸ð óëñûí õàðèëöààíû òàëààð<br />
ººðñäèéí áàéð ñóóðèà òîäîðõîéëîõ ÿâäàë Ìîíãîëûí ýðõ áàðèã÷äûí ºìíº<br />
òóëãàðàâ. õààíò Îðîñûí õóó÷èí êîíñóë À.Îðëîâûí ýëäýâ ç¿éëèéí ÿòãàëãà,<br />
õÿòàä ñàéäûí ñ¿ðä¿¿ëãèéí äîîðõ Áîãäûí Çàñãèéí ãàçàð ÇÎÓ-òàé õàðèëöàõààñ<br />
òàòãàëçàæ, õî¸ð îðíû õîîðîíäûí àëáàí ¸ñíû õàðèëöàà òàñàëäàâ. Óëìààð<br />
Ýðõ¿¿ õîòíîî ñóðàëöàãñäûã ýðã¿¿ëýí òàòàæ, Õèàãò, Óëèàñòàé, Õºâñãºë<br />
÷èãëýëèéí õèëèéã áèò¿¿ìæëýõýýð öýðýã áýëòãýæ, õèë õàìãààëàëòûã<br />
÷àíãàòãàâ. Ìîíãîë óëñûí òóñãààð òîãòíîëûã äýìæñýí ÇÎÓ-ûí Çàñãèéí<br />
ãàçðûí 1919 îíû óðèàëãà áè÷èãò õàðèó ¿ë ºãºí, øèíý çàñãèéí òºëººëºã÷<br />
Âàñèëüåâûã íóòàã õÿçãààðòàà îðóóëàõààñ òàòãàëçàâ. Ìîíãîëûí çàñãèéí<br />
ãàçðûí ýë áàéð ñóóðü íü äàí ãàíö äàéñàãíàñàí õàíäëàãûí èëðýë áóñ áºãººä<br />
îí óäààí æèëèéí òóðø ñ¿ð õ¿÷ýý ãàéõóóëæ áàéñàí õààíò Îðîñ õýìýýõ õóó÷èí<br />
õºðøèéí îðîíä ãàð÷ èðñýí øèíý óëñûí õ¿÷èí ÷àäàë, çîðèëãî áîäëîãûã<br />
ààæìààð òàíüæ ìýäýõ, ä¿ðâýãñäèéí õºë ¿éìýýíýýñ íóòàã îðíîî õàìãààëàõ<br />
ýðìýëçëýëòýé ÷ áàñ õîëáîîòîé áàéâ.<br />
Íèéãìèéí ýðõ ÷ºëººã ýðìýëçýõ ñýòãýëãýý ìîíãîë÷óóäûã óëàì á¿ð<br />
ýçýìäýæ, ò¿¿íä ¿ëãýð çàãâàð áîëîõ áîäèò íºëºº Îðîñîîñ íýâòðýí îðæ<br />
ýõýëñýí ¿åä Ìîíãîë îðíûã ýçëýí ò¿ðýìãèéëýõ, óóñãàí õÿòàä÷èëàõ çîðèëãûã<br />
òîâ òîäîðõîé òóñãàñàí ×åí-È-ãèéí “64 ç¿éëò ãýðýý” áîëîí Ñþé Ø¿-×æàíû<br />
“Ìîíãîëûí õîé÷èéã ñàéæðóóëàõ 8 ç¿éë” çýðýã áàðèìò áè÷ã¿¿äèéí ¿çýë<br />
ñàíàà õýðýãæèæ ýõëýâ. Ìîíãîë îðîíä õÿòàä öýðãèéí äýãëýì òîãòñîíîîð<br />
“ãàìèí õÿòàäûí ýðõ áàðèã÷èä… óëñûí ñàí, öààç õóóëü çýðãèéã öºì ººðèéí<br />
ãàðò àâ÷… ãàçàð îðíûã õÿòàä öýðýã ñóóëãàí õàìãààëàí ñàõèõ áîëãîñîí” 3171<br />
áà ìîíãîë÷óóäûã äýýä äîîä õýìýýí ÿëãàâàðëàëã¿éãýýð äàðëàí äîðîìæèëæ,<br />
ò¿éâýýí äýýðýìäýæ ýõëýâ.<br />
317<br />
ÌÀÕÍ-ûí Òºâ àðõèâ. Ô-4. Ä-1. Õí-359. õóóäàñ 7.<br />
208
Change language