Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ëóâñàí íàð õàìàã õýðýã á¿òýõýý áîëüñíûã ìýäýýä 1921 îíû 7 äóãààð ñàðûí<br />
5-íä àâòî ìàøèíààð ç¿¿í ºìíº ç¿ã çóãàòààæýý.<br />
Áîãäûí Çàñãèéí ãàçðûí äýýä òóøààëûí õ¿ì¿¿ñ ºäºð, øºíºã¿é õóðàëäñààð<br />
ýöýñò íü Õ¿ðýýíä îðæ èðýõ ãýæ ÿâàà ìîíãîë, îðîñ öýðãèéí àíãèéã ÿìàð ÷<br />
ãýñýí íàéðñàã õ¿ëýýí àâàõ íü ÷óõàë ãýæ ¿çñýí áàéíà.<br />
7 äóãààð ñàðûí 6-íä ìîíãîë, îðîñ öýðãèéí òýðã¿¿í àíãèóä Õ¿ðýýíä Íàðàí,<br />
Òîëãîéòîîð äàìæèæ îðæ èðñýí áà ãîë õ¿÷ Ñýëáýýð äàìæèæ. 7 äóãààð ñàðûí<br />
7-íä Õ¿ðýýíä èðæýý.<br />
1921 îíû 7 äóãààð ñàðûí 7-íä Àðäûí Çàñãèéí ãàçðûí çààëò ¸ñîîð Õ¿ðýýíèé<br />
ç¿ã á¿ðò õàðóóë, ìàíàà òàâüæ, öàãààíòíû ãýð îðîí, àëáàí áàéðûã áèò¿¿ìæëýí<br />
ëàöäàæ, çýâñãèéí àãóóëàõ, íóóãäàæ á¿ãñýí öàãààíòàí öýðã¿¿äèéã èëð¿¿ëýí<br />
îëîõ àðãà õçìæýý àâ÷ýý.<br />
7 äóãààð ñàðûí 8-íä Ìîíãîë, Ǻâëºëòèéí öýðãèéí ¿ëäñýí àíãèóä<br />
Õ¿ðýýíä èðæýý. “Õ¿ðýýíä îðæ èðñýí öýðãèéã Õ¿ðýýíèé Çàñãèéí ãàçðûí àéæ<br />
áýìáýëçñýí ò¿øìýë¿¿ä áÿëäóó÷ëàí óãòàæ àâñàí þì” ãýæ ×îéáàëñàí áè÷æýý.<br />
Õàðèí Õ¿ðýýíèé àðäóóä õîòîä îðæ èðæ áàéãàà Ìîíãîë, Ǻâëºëòèéí<br />
öýðãèéã áàÿðòàéãààð õ¿ëýýí àâ÷ ñ¿¿, öàéíûõàà äýýæèéã ºðãºæ áàéæýý.<br />
Õ¿í àìüòàí ãóäàìæààð ä¿¿ð÷, õ¿¿õýä áàãà÷óóä õàøààíû îðîéä àâèðàí ãàð÷<br />
öýðã¿¿äèéã õàðæ áàéâ ãýæ ïàðòèçàí Áàÿðûí Áàò, Ìýíäáàÿðûí Èøäîðæ íàð<br />
äóðñàí ÿðüæýý. Õ¿ðýýã ýçëýí àâñàí ìýäýý çºâõºí ìîíãîë÷óóäààð áàðàõã¿é<br />
Ǻâëºëòèéí àíä íºõºä ÷ áàÿðò ¿éë áîëæýý. 223<br />
Õ¿ðýýã ÷ºëººëñíèé ó÷èð Òðîèêîñàâñêèéí ãàðíèçîíû öýðýã áàÿðûí ïàðàä<br />
õèéñýí òóõàé çºâëºëòèéí õýâëýëä ãàð÷ áàéæýý.<br />
Àðäûí Õóâüñãàëò öýðýã æàãñààëààð ÿâñààð Ç¿¿í õ¿ðýýíèé ºìíº îäîîãèéí<br />
Ñ¿õáààòàðûí òàëáàé õ¿ð÷ çîãñæýý. Õ¿ëýýí ìýíäëýõýýð èðñýí íî¸ä ò¿øìýë¿¿ä,<br />
àðä ò¿ìíèé ýíý ãàéõàìøèãò ñ¿ð õ¿÷íýýñ àéí ñàíäàð÷ áàéæýý.<br />
Æàíæèí Ñ¿õáààòàð äàãàëäàõ õ¿ì¿¿ñèéí õàìò Áîãäûí îðäîíä î÷èæ<br />
áàðààëõæýý. Ñ¿õáààòàðûã Áîãäûí îðäîíä õ¿ðýëöýí î÷èõîä Äà ëàì<br />
Ïóíöàãäîðæ, Ìàãñàðæàâ áýéñ íàð óãòàí ãàð÷ èðýõ¿éä Ñ¿õáààòàð íàð<br />
òýäíèéã õàéõðàëã¿é øóóä ÿâæ Áîãäûí îðäîíä îðñîí ãýæ ×îéáàëñàí áè÷æýý.<br />
Ñ¿õáààòàð íàð Áîãäîä Õ¿ðýý îðæ èðñýí òóõàéãàà àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäæýý. Ýíý<br />
áîë ñ¿øèãòýí îëîíä Áîãäûí íºëºº àñàð èõ áàéñíûã õàðãàëçñàí ç¿éë áàéñàí<br />
þì. Òýíäýýñýý Ñ¿õáààòàð íàð ÿâæ áëîí ñàéä, ëàì, íî¸ä õóðàëäàí áàéãàà<br />
õóó÷èí öýðãèéí ÿàìíû ãàçàð èðæ õýëñýí íü:<br />
“Áèäíèé àðäûí òºëººëºã÷人ñ Áîãä õààí áîëîí îëîí ëàì íî¸ä òà á¿õíèé<br />
äààëãàñàí ¸ñîîð Èõ Îðîñ óëñààñ òóñëàìæèéã îëæ ãàäààäûí õàðãèñûã<br />
ñºíººæ, ãàçàð îðíîî á¿ðýí á¿òýí áîëãîæ àâàâ. Ýíý çàâñàð áàðîí Óíãåðí,<br />
àâòîíîìèò çàñãèéã äàõèí áîñãîâ ãýæ ¸ñã¿é ò¿éâýýñýí... Ãàäààä äîòîîäûí<br />
ýçýðõýã ò¿ðýìãèéí ñàâðààñ ãàðàõûã õ¿ññýí îëîí ò¿ìýí àðäûí òºëºº àìü<br />
áèåèéã õàéðëàëã¿é ç¿òãýæ îëñîí àðäûí ýðõ ÷ºëººã ìàíäóóëàõûí òóõàé<br />
Àðäûí Ò¿ð Çàñãèéã íýãýíò áàéãóóëààä òóñ óëñûí çàñãèéã ººð÷ëºí ÿâóóëàõààð<br />
øèéäâýðëýí ýíä õ¿ð÷ èðýõäýý ç¿é íü õóâüñãàëûí ¸ñîîð ãàð õºäºëæ òîãòîîâîë<br />
223<br />
“Ñîâåòñêàÿ Ñèáèðü” ñîíèí 1921 îíû 7 äóãààð ñàðûí 17.<br />
157
Change language