yozgat

kirliliği veya az miktarda çevre kirliliği oluşturan doğal kaynaklardır. Yeterki en yeni ve son
teknolojiler kullanılarak üretim yapılsın (Satman, 2013; Avcı, 2015).
Gerekli teknolojiler ve önlemler alınarak yapılan üretimlerle kirlilik yaratmayan çevre
dostu ve yenilenebilir enerji kaynaklarından biri de jeotermal enerjidir. Yerkabuğunun çeşitli
derinliklerinde birikmiş basınç altındaki sıcak su, buhar, gaz ve kuru sıcak kayaçların içerdiği
enerji, jeotermal enerjidir. Yerkabuğu ısısının etkisiyle, sıcaklığı daima yöresel atmosferik
yıllık ortalama sıcaklığın üzerinde olan, içerisinde fazla miktarda erimiş madde ve gaz
içerebilen doğal olarak çıkan veya çıkarılabilen su, buhar ve gaz şeklinde (ılıca, kaplıca,
gayzer) elde edilen kaynaklardır. Jeotermal kaynakların sıcaklığı sürekli 20 0 C ile 250 0 C
civarındadır (Kılıç ve Kılıç, 2013).
2. Türkiyenin Jeotermal Kaynakları
Ülkemiz jeolojik özelliği ve buna bağlı olarak tektonik yapısı nedeniyle jeotermal
enerji açısından oldukça fazla bir potansiyele sahiptir. Ülkemizde 200’e yakın jeotermal
sahası bulunmaktadır. Maden Teknik Arama (MTA) Enstitüsünün 1962 yılından itibaren
yaptığı sıcak su (kaplıca) envanteri çalışmaları sonucu günümüzde teorik olarak jeotermal ısı
potansiyeli 31500 MWt kabul edilmektedir. Bu potansiyelin yaklaşık %12,5’i (3928MWt)
görünür hale getirilmiştir. Bu görünür potansiyelin de %23’ünden doğrudan veya dolaylı
olarak yararlanılmaktadır. Jeotermal alanların %39’u konut ısıtmada, %6’sı elektrik
üretiminde ve %55’i ise seracılık ile sanayi alanlarında kullanılmaktadır. 2014 yılı itibariyle
ülkemizin jeotermal enerjiyi doğrudan kullanım kapasitesi 1195 MWt’dır. Türkiye orojenik,
magmatik ve volkanik aktivitelere bağlı olarak başta Ege Bölgesi olmak üzere Marmara
Bölgesinin bir kısmı (Balıkesir, Çanakkale gibi); Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Bölgelerinde zengin diyebileceğimiz jeotermal kaynaklar bulunmaktadır (Kervankıran ve
Kılıç.2014; Akkuş, 2016).
Batı Anadolu’daki jeotermal sistemler genelde yüksek sıcaklığa sahip olup, açılma
tektoniğine bağlı olarak grabenlerde yer almaktadır. Bu bölgedeki jeotermal sistemlerin en
önemlileri Menderes ve Gediz grabeni içinde bulunurlar. Grabenleri oluşturan bu dev faylar
hem jeotermal yönden hem de depremsellik yönünden aktiflerdir (Kervankıran ve Kılıç, 2014;
Arslan ve ark.2012).
Jeotermal kaynakların suları ve buharları sıcaklık derecelerine göre gruplandırılırlar.
Jeotermal kaynakların suları ve buharları 20-70 0 C arasında olanları düşük, 70-150 0 C
olanlarına orta ve 150 0 C’den fazla olanlarına yüksek sıcaklıklı (entalpili) jeotermal kaynaklar
136