yozgat

Yozgat 81 il arasında 44. , belediyeler tarafından denetlenen tesisler sırlamasında ise yine 81 il arasında
49. sırayı almıştır (T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2016).
Bir bölgenin turizm potansiyelini belirleyen doğal kaynaklarından biri de iklimdir. Bir alandaki
hava olaylarının gelen ya da gelmeyi planlayan turistlere ilgi çekici gelmesinin yanında, sağlık ve spor
turizmi gibi direkt olarak hava koşulları ve iklimin belirlediği turizm türleri bulunmakta (Zaninović &
Matzarakis, 2009), bunlarda hissedilen sıcaklıkların büyük bir rol oynadığı anlaşılmaktadır (Didaskalou,
Nastos, & Matzarakis, 2004; Zaninović, 1998). Bir alanın eğlendinlen (rekreasyon) etkinlikleri ve/veya
sağlık turizmi açısından uygun olup olmadığının somut ölçütleri olmadığı gibi bu tip bölgelerinin iklimi
kendi kendinin kanıtı olarak sayılmaktadır. Bu tip yerler açısından iklim hakkında bir tanıtıma,
araştırmaya gerek duyulmamaktadır (Çalışkan, 2011; de Freitas, 2003; de Freitas & Matzarakis, 2005).
Açık havada gerçekleştirilen pek çok aktivite yanı sıra eğlendinlen etkinlikleri de hava koşullarına karşı
aşırı duyarlıdır. Genellikle hava durumu ve iklimin turizmi etkileyen en önemli faktörler olmaları yanı
sıra kısıtlayıcı özellikleri de olabilmektedir (Perry, 1972). Bir bölgede var olan iklim koşullarını tanıtıcı
materyalin tüm ilgilerini aydınlatan, kolay anlaşılabilir ve kullanılabilir, güvenilir ve bilimsel bilgi içeren
bir yapıda olması turizm açısından çok anlamlı ve değerlidir. Turizm operatörleri, turizm konusunda karar
verme yetkisinde olanlar ve birebir turistler için turizm potansiyeli olan bölgelerin iklimini daha ayrıntılı
ve daha bilgilendirici açıklayan tanıtımların hazırlanması gereklidir. Bu çalışmanın amacı turizm
endüstrisi, tur operatörleri ve turistler için karar vermelerini kolaylaştıracak örnek bir materyal, Yozgat’ın
iklimi ve canlı iklimini (biyoklimatolojik özelliklerini) ortaya koyan bir broşür oluşturmaktır. Hazırlanan
bu broşür Yozgat için yapılan turizm tanıtımlarının bir parçası olarak kullanılabilecektir.
2. Veri ve Yöntem
Yozgat’ın iklim ve canlı iklim koşulları Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünden alınan, 1975-
2015 yılı arasını kapsayan ölçümler aracılığıyla analiz edilmiştir. Bu çalışmada kullanılan istasyonlar
Yozgat merkez, Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çekerek, Kadışehri, Saraykent,
Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı ilçelerinde bulunmaktadır. İlk olarak fizyolojik eşdeğer sıcaklıklar
(FES) yardımıyla insan enerji dengesinden yola çıkılarak, termal çevrenin fizyolojik koşulları
değerlendirilmiştir (Höppe, 1999; Matzarakis, Mayer, & Iziomon, 1999). Bir yılı kapsayacak şekilde saat
07.00, 14.00, 21.00’deki ortalama termal algılama 10 günlük aralıklarla değerlendirilmiş daha ayrıntılı
canlı iklim analizi için farklı termal algılamaların oluşum sıklığı ortaya konulmuştur. Ayrıca Yozgat’ın
iklim ve canlı iklimi turizm için önemli olan meteorolojik değişkenlerin 10 günlük dönemler halinde bir
yılın tamamını kapsayan değerleri, Yozgat canlı iklim şeması şeklinde hazırlanarak verilmiştir (Çalışkan,
2011; Lin & Matzarakis, 2008; Zaninović, 2001).
10 günlük zamansal çözünürlük dâhilinde hesaba katılan meteorolojik parametreler temel üç
başlık altında değerlendirilmektedir. Termal (sıcaklık, termal algılama), fiziksel (yağış, kar, rüzgâr) ve
estetik (günışığı ve bulutluluk) gibi turizme farklı boyutlardan etkisi olan parametreler bir arada ele
alınmaktadır (de Freitas, 1990). Termal iklim değişkenleri ortalama, ortalama minimum, ortalama
maksimum sıcaklıklar ve farklı sıcaklık değerlerine sahip günlerin sayısı kullanılarak verilmiştir.
Tmax>25°C olduğu günler ‘sıcak günler’, tmax>30°C olduğu günler ‘tropik günler’, tmin 20°C olduğu günler ‘tropik geceler’ olarak sınıflandırılmış ve 10 günlük
aralıklarla bir yıldaki dağılımları verilmiştir. Termal koşullar ayrıca FES değerleri kullanılarak da analiz
edilmiştir (Çalışkan, 2011).
Şemanın estetik hava koşullarını oluşturan bileşenleri bulutluluk, güneş ışığı süreleri, açık ve
bulutlu gün sayıları gibi parametreler kullanılarak verilmiştir. Sisli günlerin sayısı da estetik hava
koşulları içine dâhil edilmiştir. Fiziksel değişkenler olarak yağış ve yağmurlu gün sayıları şemada
416