yozgat

tarihinde, Akdağmaden‟de ahalinin yardımları ile inşa olunan debboy, cephanelik ve çeşmenin
inşasında gayreti görünen kaza kaymakamı Saffet Bey‟e bir derece terfi verildiği
belirtilmektedir 50 . Yukarıdaki tarihi belgeler ışığında, Akdağmaden debboy binası, cephanelik ve
bina önünde yer alan çeşmenin inşasına H. 1317- M. 1899 tarihinde başlanılmış olduğu ve
inşaatın bir sene sonra, 21 Mart 1900 tarihinde tamamlanarak binaların hizmete açıldığı
anlaşılmaktadır 51 .
3.7. T.C. Ziraat Bankası (Plan 13-14,Resim 8)
Yapı, Akdağmadeni Ahisavi Mahallesinde bulunmaktadır. Mimari dokudan yapının XIX.
yy da inşa edilmiş olması ihtimalini güçlendirmektedir.Yapı günümüzde ilçe kütüphanesi olarak
hizmet vermektedir. Kuzey-güney yönde uzanan dikdörtgen planlı yapı, bodrum+zemin
kat+birinci kattan ibarettir. Yapı cephesi genel hatlarıyla beton malzeme ve kesme taştan inşa
edilmiştir. Beden duvarlarında beton malzeme kullanılmış olan yapının cephe unsurları olan
kapı, pencere, saçak kısımları, cephe köşe noktalarında ve kat ayrımlarında kesme taş
malzemenin kullanılması ile bu öğeler belirgin hale getirilerek yapının monotonluğu kırılmaya
çalışılmıştır. Yapının cepheleri genel olarak sade formda inşa edilmiştir. Yalnızca ana cepheye
bakan güney cephesi diğer cephelere nazaran biraz daha hareketli tutulmuştur. Yapı üzerinde
inşa tarihini ve kullanım amacını veren herhangi bir yazıt veya kitabe yoktur. Bütün bunlar yapı
hakkında kesin bilgiler verilmesini engellemektedir. Orijinal kullanımı ev olarak tescillenen
yapı, 20.yüzyıl başlarından itibaren jandarma lojmanları ve daha sonralarında da banka olarak
kullanıma ayrılmıştır 52 . Ancak yapı içerisinde ocak, yüklük, hamam gibi evi oluşturan mimari
elemanların bulunmaması, yapıda çok fazla sayı da pencere açıklığı bulunması, içerdiği mimari
özellikler ve plan tipolojisi bakımından incelendiğinde bir konut olarak değil de kamu yapısı
olarak inşa edildiğini destekler niteliktedir.
4. Sonuç
Akdağmadeni‟nin de inşa edilmiş olan kamu yapıları şehrin önemli noktalarına
yerleştirilmiştir. 19.yy da yürütülen imar faaliyetlerinin en önemli grubu olan kamu binalarının;
mimari özellikleri, plan tipleri cephe düzenleri ve süslemeleri esas alınarak değerlendirilmiştir.
Buradaki yapılarda karşılaştığımız plan tipleri genel olarak kare ve dikdörtgen plan olup, revaklı
giriş kısımları bulunan, bu girişlere merdiven basamakları ile çıkışların sağlandığı, cephelerde
genelde simetriye önem verildiği, cephede kat ayrımlarının silme kuşakları ile sağlandığı ayrıca
50 Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Dâhiliye Mektub-i Kalemi, Dosya No: 940, Gömlek No: 21.
51 S. Murat Topcu, a.g.m., 2014, Ankara, s. 1023-1038.
52 Kayseri Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, Tescil Fişi, Envanter No: 66-01-1.37.
376