yozgat

1. GiriĢ
Dünya turizm örgütü (UNTWO) turizmi, gelir getirici hiçbir uğraşta bulunmamak ve sürekli
kalışa dönüşmemek şartı ile bireylerin geçici konaklamalarından doğan olaylar bütünü olarak
tanımlamaktadır (Dale vd.,2006). Önceleri çok az sayıdaki seyyah veya meraklının kısıtlı imkanlarla
yaptığı bu faaliyet, teknoloji ve ulaşım olanaklarının da gelişmesi ile, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde
de 1950’li yıllardan itibaren artış göstermiştir. Özellikle kıyı bölgelerinde yoğunlaşan kitle turizminin
olumsuz etkilerinin ortaya çıkması ile birlikte, gelişen, değişen ve dönüşen istek – gereksinmeler;
alternatif turizm türlerine ilginin artmasına sebebiyet vermiştir. Bu bağlamda koruma – sürdürülebilirlik
ilkeleri de önem kazanmış, eko-turizm türleri devlet eliyle desteklenir, bilinçli turist tarafından talep edilir
hale gelmiştir. Doğal ve kültürel dengenin korunmasını sağlamanın yanı sıra, alternatif eğlenmedinlenme
– çalışma- öğrenme olanakları sunan bu turizm türleri arasında son yıllarda önemli artış
gösterenlerden biri de inanç turizmidir.
İnanç turizmi, insanların inandıkları dinin gereğini yapmak (hac), manevi tatmin duymak veya
ibadet etmek amacı ile dini açıdan kutsal – önemli bölge veya yerlere yaptıkları kısa süreli ziyaretleri
kapsamaktadır. Ülkemiz, geçmiş güçlü medeniyetlere vatan olması sebebi ile pek çok inancın merkezi
konumunda bulunmuştur. Bu medeniyetlerin bıraktıkları mimari eserler de günümüzde farklı din
mensupları tarafından ziyaret edilmektedir. Bu bağlamda İznik, Akhisar (Manisa), Antakya, Tarsus
(Mersin), Efes (İzmir), Kapadokya (Nevşehir), İstanbul ve Demre (Antalya) Hristiyanlık dininin
mensupları tarafından sürekli ziyaret edilen kutsal mekanları barındırırken; Konya, Bursa, İstanbul,
Hacıbektaş (Nevşehir), Şanlıurfa ve Edirne gibi kentler de Müslümanlar tarafından dini sebeplerle ziyaret
edilen yerleri oluşturmuştur. Artan talep neticesinde bu turizm türüne yönelik organizasyonlar
düzenlenmiş; bu organizasyonlar, yılın belli zamanlarında yapılan toplu ibadet ve ritüelleri de kapsar hale
getirilmiş; talep doğrultusunda genişletilerek daha çok inanç sahibine ulaşılması sağlanmıştır. Bu
bağlamda yılda bir kez Konya ilinde düzenlenen Şeb-i Arus töreni örnek olarak verilebilir. Artan talep
sebebi ile 1 gecelik etkinlik, yerel yönetim tarafından Hz. Mevlana’yı anma ve anlama etkinlikleri,
Tasavvuf müziği dinletileri, sergi, çalıştay, kurs gibi 150’ye yakın etkinlikle 1 aylık süre zarfına yayılarak
60.000 turistin katılımına olanak sağlanmıştır (Sabah Gaz., 2014; Haberler.com,2016).
Bu bildiri kapsamında, son yıllarda artan talep neticesinde önemli bir turizm türü haline gelen
inanç turizminin Yozgat ilinde yapılabilirliği araştırılmıştır. Araştırma kapsamında Yozgat il
merkezindeki camiler çalışılmış, merkez dışında, köylerde bulunan camiler kapsam dışı tutulmuştur.
Camilerin inanç turizmi bağlamında kullanılabilirliği; günümüzdeki yapısal durumları, genel özellikleri,
malzeme özellikleri ve süslemeleri yanı sıra özgünlükleri bağlamında da araştırılmıştır. Araştırma
kapsamında, il merkezinde olan ve Osmanlı İmparatorluğunun geç döneminde yapılan 12 adet camiye
ulaşılmıştır.
YOZGAT ĠL MERKEZĠNDEKĠ TARĠHĠ CAMĠLER VE ÖZELLĠKLERĠ
YOZGAT ÇAPANOĞLU CAMĠ VE KÜLLĠYESĠ
Cami, türbe, çifte Hamam, mektep, Çeşme ve dükkanlardan oluşmaktadır. Mektep kısmı
günümüze ulaşmamıştır. Yapı, farklı zamanlarda yapılan iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Beyaz kesme
taştan yapılmış olan ilk bölüm, kitabesinde yazdığı üzere Kapucubaşı Çapanoğlu Mustafa Bey (? - 1782)
tarafından 1779 yılında yaptırılmıştır. Boyuna dikdörtgen planlı olan bu kısım kuzeyde köşeleri
pahlanmış iki kare ayak ve bunun üzerine oturan mahfille sınırlandırılmıştır. Bu kısmın altında sivri
kemerlerle sınırlandırılmış 3 bölümlü, iki katlı bir mekân oluşturulmuştur. Kalan kare şeklindeki
harim mekanı ise15 x 15 m ölçüsünde bir kubbe ile örtülmüş, beden duvarlarından kubbeye geçiş
tromplarla sağlanmıştır (Acun,2005:17).
543