Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PËRMBLEDHJE PARAQITËSE<br />
Në Deklara<strong>të</strong>n e Mijëvjeçarit <strong>të</strong> vitit<br />
2000, e cila u nënshkrua nga udhëheqësit<br />
e 191 vendeve <strong>të</strong> bo<strong>të</strong>s, u<br />
përcaktuan 8 Objektiva Zhvillimore <strong>të</strong><br />
Mijëvjeçarit. Këto objektiva shprehin<br />
vullnetin e vendeve për <strong>të</strong> realizuar një<br />
përparim <strong>të</strong> matshëm në çështje <strong>të</strong> tilla<br />
themelore, si: zhdukja e varfërisë, kryerja<br />
universale e arsimit bazë, nxitja e<br />
barazisë gjinore dhe fuqizimi i rolit <strong>të</strong><br />
gruas, zvogëlimi i vdekshmërisë foshnjore,<br />
rritja e kujdesit për shëndetin<br />
e nënës, lufta kundër sëmundjeve <strong>të</strong><br />
rrezikshme, sigurimi i një mjedisi <strong>të</strong><br />
qëndrueshëm dhe partneriteti për zhvillim<br />
global. Me mbështetjen e <strong>UNDP</strong>,<br />
Kosova i ësh<strong>të</strong> bashkuar kësaj nisme<br />
dhe ka filluar t’i zbërtheje ato në nivel<br />
komune, duke i shfrytezuar si instrumente<br />
per hartimin e strategjive rajonale<br />
<strong>të</strong> zhvillimit. Komuna e Gjakovës<br />
ësh<strong>të</strong> e para që ka përgatitur strategjinë<br />
e zhvillimit <strong>të</strong> saj në këndvështrimin e<br />
Objektivave Zhvillimore <strong>të</strong> Mijëvjeçarit<br />
me vizionin që, deri në në vitin 2015 <strong>të</strong><br />
je<strong>të</strong> prijëse në përmbushjen e këtyre<br />
Objektivave, duke garantuar një zhvillim<br />
<strong>të</strong> shpej<strong>të</strong> e <strong>të</strong> qëndrueshëm ekonomik<br />
e shoqëror.<br />
Hyrje<br />
E vendosur në pjesën perëndimore <strong>të</strong><br />
Kosovës, me pozi<strong>të</strong> qendrore në Rrafshin<br />
e Dukagjinit, në një lar<strong>të</strong>si mbidetare<br />
prej 335 metrash, Gjakova shtrihet<br />
në mes <strong>të</strong> lumenjve Ereniku, Krena e<br />
Llukaci dhe zo<strong>të</strong>ron burime potenciale<br />
<strong>të</strong> shumta natyrore e njerëzore, gjerësisht<br />
<strong>të</strong> mjaftueshme për ta zhvilluar<br />
a<strong>të</strong> me shpej<strong>të</strong>si. Komuna e Gjakovës<br />
ka rreth 153,000 banorë. Prej tyre, rreth<br />
40 % jetojnë në vise rurale dhe rreth 60<br />
% jetojnë në qytet.<br />
Gjurmët e je<strong>të</strong>s nё Gjakovë shkojnë<br />
nё periudhёn ilire tё dardanёve,<br />
sidomos nё rrёnojat e hasura nё anёn<br />
perёndimore tё lumit Ereniku. Mendohet<br />
se i pёrkasin qytetit antik Gabuleo,<br />
emёrtim i hasur nё hartat e shek. I – IV.<br />
Gjatё sundimit tё shkurtёr mesjetar<br />
serb, kjo trevё njihej edhe me emra tё<br />
ndryshёm si Patkovё, Rekё dhe Altin.<br />
Themelimi i qytetit daton nga fundi i<br />
shek. XV dhe fillimi i shek. XVI, në <strong>të</strong><br />
cilën Gjakova përmendet me emrin<br />
e so<strong>të</strong>m në udhëpërshkrimet e Evlia<br />
Çelebiut, në vitin 1662, i cili thotё se<br />
qyteti ёshtё i ndërtuar mirё dhe ёshtё<br />
vend i shkёlqyer me 2000 shtёpi, hane<br />
për fjetje dhe 366 dyqane ku zhvilloheshin<br />
22 zeje. Zejtarёt e asaj kohe<br />
ishin <strong>të</strong> organizuar në esnafe ku me <strong>të</strong><br />
rëndësishmit ishin esnafi Tabak dhe ai<br />
i Terzive. Nga këto dy esnafe rrjedhin<br />
edhe dy ura <strong>të</strong> njohura, Ura e Tabakëve<br />
dhe Ura e Terzive. Në shek. XIX Gjakova<br />
ishte një qendër kulturore, që dha<br />
disa shkrimtarë <strong>të</strong> rrymës së bejtexhinjëve.<br />
Po ashtu, ky qytet ka dhënë një<br />
plejadë njerëzish <strong>të</strong> shquar në fusha<br />
<strong>të</strong> ndryshme <strong>të</strong> artit, <strong>të</strong> kulturës dhe<br />
shkencës. Shquhet me kontributin e<br />
dhënë në muzikë, e sidomos në krijimin<br />
e këngës autoktone <strong>të</strong> saj që dallon<br />
nga këngët e qyteteve tjera që njihet me<br />
emrin”kënga gjakovare”.<br />
Për Gjakovën kanë shkruar shumë udhëpërshkrues<br />
<strong>të</strong> cilët kanë pasur rastin<br />
ta vizitojnë kë<strong>të</strong> vend, siç jane Haxhi<br />
Kalfa, Evlia Çelebiu, Fra Bernandini,<br />
Pje<strong>të</strong>r Bogdani, Gjergj Bardhi, Vinçentije<br />
Zmajeviq, Shtjefën Gaspri, Sami<br />
Frashëri, H. Hekuard, Dr. Myler etj.<br />
Shumë prej tyre kanë paraqitur përshtypjet<br />
e tyre, veçanërisht për Çarshinë<br />
e Madhe, e njohur për vlerat e saja<br />
ekonomike dhe arkitektonike dhe për<br />
rreth 450 dyqanet e saj karakteristike.<br />
Në një vend <strong>të</strong> lirë, siç ësh<strong>të</strong> Kosova<br />
tani, shfaqen mundësi <strong>të</strong> pakufizuara<br />
që Komuna e Gjakovës <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një komunë<br />
e zhvilluar, duke u kthyer në një<br />
qendër industriale, transporti, shërbimesh<br />
shënde<strong>të</strong>sore e arsimore, bujqësie<br />
dhe agroindustrie <strong>të</strong> përparuar dhe në<br />
një qendër <strong>të</strong> teknologjisë informative<br />
dhe komunikimit. Gjakova ësh<strong>të</strong> Ura<br />
Lidhëse në mes <strong>të</strong> veriut <strong>të</strong> Shqipërisë:<br />
portit <strong>të</strong> Shën Gjinit, Shkodrës dhe<br />
Malësisë së Madhe në Shqipëri dhe<br />
pjesës tje<strong>të</strong>r <strong>të</strong> Kosovës, Prishtinës dhe<br />
Maqedonisë, por dhe më tej, Prizrenit<br />
dhe Pejës, më tutje Malit <strong>të</strong> Zi, duke u<br />
vendosur në një pozicion lidhës në Evropën<br />
Juglindore.<br />
Qëllimi i strategjisë<br />
Qëllimi i përgatitjes së kësaj strategjie<br />
zhvillimi ësh<strong>të</strong> përmirësimi i je<strong>të</strong>s<br />
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
Change language