Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

Kapitulli i Parë
ZHVILLIMI EKONOMIK DHE VARFËRIA
Lufta kundër varfërisë së skajshme është Objektivi i parë Zhvillimor i Mijëvjeçarit.
Përgjysmimi brenda vitit 2015 i pjesës së popullsisë që jeton në kushtet e varfërisë së
skajshme është synimi më kryesor i këtij objektivi 1 . Sipas analizave, me një rritje ekonomike
mesatare vjetore prej rreth 2% dhe pa ndryshime në shkallën e pabarazisë,
varfëria e skajshme në Kosovë mund të reduktohet në më pak se 8% nga rreth 15.2%
që është sot. Burimet e shumta ekonomike e njerëzore dhe përpjekjet për vënien në
efikasitet të tyre të bëjnë të mendosh se edhe Komuna e Gjakovës, në të njëjtën periudhë,
do të mund të përgjysmojë numrin e familjeve që jetojnë në kushtet e varfërisë
së skajshme. Niveli dhe ritmet e zhvillimit të sektorit privat dhe shkalla e punësimit
në qytet, si dhe rritja sa më e shpejtë e të ardhurave nga fermat private, veçohen si
faktorët më të rëndësishëm që do të përshpejtojnë përmbushjen e këtij objektivi.
1.1 Të dhëna të përgjithshme
Popullsia
Regjistrimi më i fundit i popullsisë së Kosovës është ai i vitit 1981 dhe rezultatet e
tij nuk konsiderohen të dobishme. Të dhënat më të plota janë ato të UNMIK, që bazohen
në shtimin e popullsisë gjate periudhës 1981-1991. Sipas këtyre të dhënave,
popullsia e përgjithshme e Kosovës në vitin 2005 rezultoi rreth 2 milion banorë. Komuna
e Gjakovës ka rreth 153,000 banorë, megjithëse mendohet se ky numër mund
të jetë edhe më i madh. Madhësia mesatare e familjeve është rreth 6.27 pjesëtarë për
familje, pak më e vogël se mesatarja e Kosovës (shih Tabelën 1.1).
Si territor, Komuna e Gjakovës zë një sipërfaqe prej 586 km2 dhe, për rrjedhim,
dendësia e popullsisë është mesatarisht rreth 259 banorë për km2. Më shumë se
gjysma e popullsisë, rreth 59.7%, banojnë në zonën urbane. Më të shumtë janë
meshkujt, të cilët përfaqësojnë rreth 50.9% te popullsisë gjithsej. Për nga përkatësia
etnike, Komuna e Gjakovës banohet nga popullsi shqiptare dhe minoritete
etnike përfaqësojnë vetëm rreth 4.55% te popullsisë gjithsej të Komunës.
Tabela 1.1: Disa tregues demografik
Madhësia
mesatare e
familjes
(amvisërisë)
Numri
mesatar i
fëmijëve
Numri mesatar
i meshkujve
Numri mesatar
i femrave të
rritura
Numri
mesatar i të
moshuarve
Prishtinë 5.46 1.53 1.76 1.83 0.33
Gjakovë 6.27 2.08 1.80 1.94 0.46
Totali 6.52 2.08 1.97 2.08 0.39
Burimi: UNDP, “Raporti i Zhvillimit Njerëzor -Kosova 2004”.
Karakteristika themelore e strukturës gjinore të popullsisë së Kosovës është se
dominohet nga te rinjtë e moshës deri 25 vjeç, si në fshat ashtu edhe në qytet
(shih Figurën 1.1 dhe 1.2). Kjo tendencë ruhet edhe në Komunën e Gjakovës, ku
rreth 62% e popullsisë janë më të rinj se 30 vjeç dhe rreth 80% e popullsisë janë
në moshën deri 45 vjeç.
1 Sipas anketës mbi nivelin e jetesës në Kosovë, të kryer në vitin 2002 me mbështetjen e Bankës Botërore, konsiderohen
«ekstremist të varfër» ata që konsumojnë deri në 0.93 Euro/frymë në dite dhe «të varfër» ata që konsumojnë
midis 0.93 dhe 1.42 Euro/frymë në dite.
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
17
1
ZHVILLIMI EKONOMIK DHE VARFËRIA