Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

6
QEVERISJA E MIRË
88 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
në sprovë dhe për ta diskutuar propozimin; (iii) Shpallje publike të propozimit ,
duke ftuar paraqitjen e propozimeve dhe duke lejuar së paku katërmbëdhjetë ditë
për pranimin e tyre; dhe (iv) Studime dhe vlerësime të ndikimit të opinioneve.
Përveç kësaj, komuna së paku dy herë në vit duhet të organizojë tubime
publike me qytetarët. Në tubimet publike përfaqësuesit komunalë informojnë
pjesëmarrësit për çështje që i përkasin interesit të përbashkët për zhvillimin
e jetës dhe politikës komunale. Tubimet janë të karakterit të hapur dhe në to
mund të marrin pjesë të gjithë të interesuarit. Në këto tubime mund të merren
nisma, të jepen propozime , apo sugjerime për zgjedhjen e çështjeve të caktuara.
Njëra prej këtyre mbledhjeve duhet të mbahet gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit
kalendarik, ndërsa tjetra gjatë gjashtëmujorit të dytë të po atij viti. Nëse gjatë
vitit mbahen vetëm dy mbledhje publike, atëherë duhet të ketë një interval prej
së paku dy muajve ndërmjet dy mbledhjeve. Koha, dita dhe vendi ku mbahet
tubimi publik shpallet përmes mjeteve të informimit dy javë para mbajtjes së
mbledhjes. Shpalljen publike e bënë komuna. Tubimet publike janë të hapura për
përfaqësuesit e mediave. Kryetari dhe të gjitha komitete e Kuvendit të Komunës
kanë të drejtë, gjithashtu, për të caktuar konsultime dhe pjesëmarrje publike për
çdo çështje brenda kompetencave të tyre. Mënyra me të cilën do të zhvillohet
konsultimi apo pjesëmarrja duhet t’i bëhet me dije publikut së paku 14 ditë
para.
Kuvendi i Komunës për çështje të caktuara organizon edhe referendume.
Referendumi iniciohet nga Kuvendi i Komunës apo me kërkesë të së paku 10 %
të votuesve të regjistruar në zgjedhjet komunale. Çdo propozim për mbajtjen e
referendumit duhet të përcillet me një arsyetim të bazuar së bashku me: (i) Pyetjen
e parashtruar për vendimin që kërkohet përgjigja, e cila mund të jetë”PO” ose
“JO” apo “PËR” ose “KUNDËR”; (ii) Vlerësimi mbi koston financiare dhe burimet
se nga cilat mjete duhet të paguhen harxhimet; (iii) Nënshkrimet emrat e plotë
dhe adresat e parashtruesve që bëjnë kërkesën për organizimin e referendumit,
kur Kuvendi Komunal nuk vepron me vetë iniciativë.
Në Komunën e Gjakovës, sikundër edhe në komunat e tjera të Kosovës, nuk
evidentohet një zbatim rigoroz i këtyre kërkesave dhe detyrimeve. Forma më
e përhapur e pjesëmarrjes qytetare ka qenë tradicionalisht protesta publike në
rrugë, gjë që shpjegohet me trashëgiminë e regjimit autoritar, që ka sunduar
Kosovën deri në vitin 1999. Kultura e pjesëmarrjes në qeverisje është një gjë e
re për shoqërinë kosovare, e cila shkallë-shkallë po i zë vendin mosbesimit ndaj
rolit që mund të luajë komuniteti në qeverisje, të kultivuar gjatë qeverisjes së
regjimit të mëparshëm.
Përveç kësaj, edhe vlerësimi se sa i përgjigjen qytetarëve institucionet lokale të
komunës dhe sa qytetarët janë të përfshirë në procesin e qeverisjes lokale është një
detyrë e vështirë. Mungesa e të dhënave të qarta administrative, me përjashtim të
disa departamenteve, kontribuon në mungesën e të dhënave dhe të transparencës
mbi cilësinë dhe koston e shërbimeve të kryera nga administrata publike. Më e
dukshme kjo mungesë transparence është tek procedurat e tenderëve publikë.
Një hap i mirë drejt një administrimi më transparent është bërë me ngritjen
pranë Kuvendit Komunal të zyrës për informim të qytetarëve, ku janë punësuar
2 gazetarë, të cilët tash për tash informojnë vetëm personelin e komunës mbi
ngjarjet që ndodhin brenda komunës. Por edhe kjo zyrë nuk funksionon si zyrë
për informimin e publikut në kuptimin e plotë të fjalës. Është hapur, gjithashtu,
zyra e deputetëve, e cila mbledh dhe adreson ankesat e qytetarëve.