Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

Përfshirja e madhe e femrave në sektorin e arsimor ndikohet edhe nga fakti që në
qytetin e Gjakovës është Fakulteti i Edukimit “Bajram Curri”, që më parë ishte
Shkolla e lartë Pedagogjike. Fakti që sot rreth 40% e studentëve të këtij fakulteti
janë femra tregon se edhe në të ardhmen kontributi i femrave në arsim do të vazhdojë
të mbetet i rëndësishëm.
Megjithëse Fakulteti i Edukimit është i ri dhe një pjesë e madhe e kuadrove janë
pedagogë dhe asistent pedagogë, dallimet midis femrave dhe meshkujve janë të
Roli i gruas në familje dhe shoqëri 18
Në lidhje me rolin e saj në familje dhe në shoqëri, gruaja kosovare, veçanërisht në moshën
mbi 25 vjeç, identifikohet më shumë me ide tradicionale se sa moderne. Më shumë se gjysma
e grave mendojnë se është e natyrshme që pjesa më e madhe e punëve të shtëpisë
është detyrë e gruas dhe që kujdesi për fëmijët është më tepër detyrë e nënës se sa e babait.
Një pjesë e madhe e grave mendojnë se nëse një kompani duhet të pushojë punëtorë nga
puna, më mirë është të pushohen gratë e martuara se meshkujt dhe se meshkujt janë liderë
politikë më të mirë se femrat. Pothuajse të gjitha gratë shprehës se personi më i rëndësishëm
në familje është mashkulli. Megjithatë, gratë marrin vetë vendim për përcaktimin e
votës, ndonëse edhe mund të jenë të ndikuara nga familja. Ato mendojnë se si burri ashtu
edhe gruaja duhet të kontribuojnë në ekonominë e familjes, se arsimi universitar është më i
rëndësishëm për një vajzë se sa për një djalë, se vajza duhet të vendosë vetë për burrin me të
cilin do të martohet, se nuk duhet të ketë dallime në të ardhurat e femrave dhe meshkujve,
se gratë politikane janë shumë të afta por nuk u ofrohen mundësi për ta dëshmuar këtë gjë,
dhe se një e treta e kandidatëve të partive politike të Kosovës duhet të jenë gra.
dukshme. Në këtë fakultet vetëm rreth dhe 14 % e pedagogëve janë femra. Nga
analiza e nivelit të kualifikimit të pedagogëve rezulton se vetëm një femër është
me titullin profesor dhe dy femra janë asistente.
Për rritjen e numrit të femrave pedagoge dhe me tituj shkencorë në Fakultetin
e Edukimit kërkohet një përfshirje më e gjerë e femrave në punën kërkimoreshkencore,
për tu krijuar atyre mundësi të barabarta me meshkujt për marrjen
e titujve shkencorë. Kjo do të kishte ndikim të drejtpërdrejtë edhe në rritjen e
cilësisë së përgatitjes së studentëve në këtë fakultet.
3.4 Femrat në poste drejtuese
Në Kosovë numri i femrave në poste drejtuese është i vogël. Stafi legjislativ e menaxherial
zë rreth 14.18% të fuqisë punëtore gjithsej, por femrat në këto poste janë më të
pakta se meshkujt dhe raporti midis tyre është rreth 29.74%(shih Tabelën 3.10), gjë
që do të thotë se në çdo 4 poste të tilla afërsisht 1 post e zënë femrat dhe 3 meshkujt.
Ky raport është më i përkeqësuar në zonën rurale, ku përqindja e fenmrave ndaj
meshkujve në postet legjislative dhe menaxheriale është vetëm 21.38%.
Tabela 3.10: Përqindja e menaxherëve dhe profesionistëve në fuqinë punëtore
Komuna
Stafi legjislativ dhe menaxheria
(% në fuqinë punëtore)*
% e femrave ndaj meshkujve
18 Sipas studimit “”Si votojnë gratë në Kosovë” të Qendrës Kosovare për Studime Gjinore, 2005.
Stafi profesional dhe teknik
( % në fuqinë punëtore)**
% e femrave ndaj meshkujve
Meshkuj Femra Gjithsejtë Meshkuj Femra Gjithsejtë
Prishtinë 15.07 10.61 13.67 45.45 31.08 27.66 30.01 40.45
Gjakovë 19.28 11.11 17.27 32.53 3.04 5.56 8.18 20.00
Totali 15.32 10.35 14.18 19.74 23.41 24.05 23.55 30.56
RAE 8.97 0 7.90 13.54 13.26 0 11.68 0
Rural 11.81 9.43 11.39 21.38 22.32 23.40 22.51 22.42
Urban 19.00 10.87 14.74 38.49 24.59 24.43 244.55 38.23
Burimi: UNDP, “Raporti i Zhvillimit Njerëzor – Kosova 2004”
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
5
3
BARAZIA GJINORE