Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

mungesa e investimeve për ndërtimin e pritave dhe pyllëzim, janë ndër
shkaqet më të shpeshta të këtij fenomeni;
(iii) Mungesa e planifikimit urban. Zvogëlimi i vazhdueshëm dhe humbja
e tokës bujqësore ndikohen shumë nga zhvillimet e paplanifikuara e të
pakontrolluara urbane, të cilat janë rezultat i drejtpërdrejt i mungesës
së planeve zhvillimore urbane dhe i mungesës së kontrollit të zbatimit
të ligjit. Plani më i fundit i zhvillimit urban të Gjakovës është përgatitur
rreth 20 vjet më parë dhe nuk është përditësuar për të marrë parasysh
zhvillimet e reja e mjaft të vrullshme urbane, ekonomike e shoqërore
Një rëndësi të veçantë për ruajtjen e tokës bujqësore merr edhe konsolidimi i
saj. Në shkallë vendi ka rreth 577 mijë hektarë tokë bujqësore cilësore por madhësia
mesatare e fermave është 2.2 - 4 ha për familje të ndara në 6 - 8 ngastra.
Me konsolidimin e tokës arrihet grupimi i ngastrave në sipërfaqe më të mëdha
dhe krijohen kushte më të mira për ruajtjen dhe shfrytëzimin optimal të tokës.
Konsolidimi përfshin matje të reja të tokës, formësim të ri të ngastrave, rregullim
i marrëdhënieve pronësore, krijimi i kadastrës së tokës, hartimin e planeve të
zhvillimit urban, veçanërisht për banesat, rrugët dhe zonat industriale.
Ndalimi i degradimit të pyjeve
Sipas të dhënave zyrtare të vitit 2003 pyjet mbulojnë rreth 455 mijë hektarë apo
41% të sipërfaqes së Kosovës 30 . Krahasuar me vendet e tjera të rajonit, Kosova ka
përqindjen më të lartë të zonave të mbuluara me pyje (shih Tabelën 5.2). Më pak
se një e treta e zonës pyjore mund të konsiderohet e shëndetshme dhe produktive,
gati 1/3 është e ekspozuar ndaj prerjeve të pakontrolluara dhe në rreth 17%
të sipërfaqes pyjet janë pyje me status degradimi. Nga sipërfaqja e pyllëzuar,
rreth 33.7% janë pyje në pronësi private.
Edhe Komuna e Gjakovës ka një sipërfaqe të konsiderueshme të mbuluar me
pyje, të cilat janë përqendruar më shumë në pjesën verilindore dhe në pjesën
perëndimore. Rreth 67% e pyjeve janë në pronësi të sektorit shoqëror dhe 33%
janë me pronësi private.
Tabela 5.2: Pyjet dhe zonat e mbrojtura
Vendi
Pjesa e mbuluar me pyje
në %
Zona në mbrojtjen e biodiversitetit
në %
Vlerat mesatare të CO2 së
çliruar në ton
Shqipëria 36 4 n.a
Bosnje Hercegovina 45 0.5 3.88
Kroacia 32 7.5 4.06
Kosova 41 4.27 5.5
Maqedonia 36 7 4.14
Burimi: UNDP, 2004
Në Komunën e Gjakovës pyjet zënë këto territore kryesore:
(i) Pyjet e Pashtrikut (Rajoni i Hasit, Damjanit dhe Zylfajt);
(ii) Pyjet e Qerretit (Rajoni i “Rekës së Keqe”, Devës dhe Morinës);
(iii) Pyjet e Majës (Rajoni i “Rekës së Keqe”, Morinës dhe Batushës);
(iv) Pyjet e Dushkajës (Rajoni Qerimit dhe Jablanicës).
30 Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor, 2003.
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
75
5
MJEDISI I QËNDRUESHËM