Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.3 Vdekshmëria Foshnjore<br />
Tabela 4.1: Vdekshmëria e fëmijëve në Kosovë dhe në vendet fqinje<br />
Vendi<br />
Vdekshmëria e foshnjave nën moshën njëvjeçare apo Vdekshmëria Foshnjore<br />
në Kosovë në vitin 2000 ësh<strong>të</strong> vlerësuar 44 vdekje për 1000 lindje <strong>të</strong> gjalla. Kjo<br />
Shkallë vdekshmërie ësh<strong>të</strong> më e larta në <strong>të</strong> gjitha vendet e rajonit (shih Tabelën<br />
4.1). Kushtet e varfëra <strong>të</strong> jetesës, mos ushqyeshmëria, mjedisi i shka<strong>të</strong>rruar, dhe<br />
mundësia e pamjaftueshme e marrjes së shërbimit <strong>të</strong> specializuar shënde<strong>të</strong>sor<br />
vlerësohen si faktorët me ndikimin më <strong>të</strong> madh në vlerat e larta <strong>të</strong> Vdekshmërisë<br />
Foshnjore në Kosovë. Këtyre u duhet shtuar edhe shkalla e ulët edukimit shënde<strong>të</strong>sor<br />
<strong>të</strong> familjeve dhe nënave, e cila ndikon drejtpërdrejt në ushqyerjen dhe<br />
shëndetin e fëmijëve.<br />
Kështu, ushqimi me gjidhënje aplikohet për një numër <strong>të</strong> pak<strong>të</strong> fëmijësh dhe<br />
me kohëzgjatje <strong>të</strong> shkur<strong>të</strong>r. Përqindja e <strong>të</strong> ushqyerit me gjidhënje e fëmijëve deri<br />
në 6 muaj ësh<strong>të</strong> mjaft e ulët, ve<strong>të</strong>m 12% 22 . Kjo përfaqëson një çështje me shumë<br />
rëndësi sepse ushqimi i gatshëm ësh<strong>të</strong> i kushtueshëm dhe qumështi i lopës nuk<br />
i ka <strong>të</strong> gjitha vlerat e duhura ushqyese, ndërkohë që ushqimi ve<strong>të</strong>m nga gjiri për<br />
gjash<strong>të</strong> muajt e parë ofron përfitimet më <strong>të</strong> mëdha shënde<strong>të</strong>sore me shpenzimet<br />
më <strong>të</strong> vogla.<br />
Të dhënat e Vdekshmërisë Foshnjore në nivel komune mungojnë dhe analizat<br />
e vdekshmërisë foshnjore bëhen mbi bazën e vlerës mesatare <strong>të</strong> Kosovës.<br />
Megjitha<strong>të</strong>, nga vlerësimet e institucioneve shënde<strong>të</strong>sore <strong>të</strong> <strong>Komunës</strong> së Gjakovës,<br />
mendohet se ky tregues ësh<strong>të</strong> pak më i ulët se kjo mesatare, por gjithsesi<br />
mbetet shumë i lar<strong>të</strong> krahasuar me vlerat e vendeve fqinjë.<br />
4.4 Vdekshmëria Fëminore<br />
Shkalla e vdekshmërisë<br />
foshnjore<br />
Shkalla e vdekshmërisë së<br />
fëmijëve nën 5 vjeç<br />
Vdekshmëria Fëminore shprehet me numrin e vdekjeve <strong>të</strong> grupmoshës 0-5 vjeç<br />
për çdo 1000 lindje <strong>të</strong> gjalla. Ky tregues përfshin edhe vlerën e vdekshmërisë<br />
foshnjore.<br />
Të dhënat sistematike për kë<strong>të</strong> tregues mungojnë në Kosovë dhe në Komunën<br />
e Gjakovës. Megjitha<strong>të</strong>, duke ju referuar disa burimeve <strong>të</strong> ndryshme, mund <strong>të</strong><br />
gjenden vlera orientuese <strong>të</strong> Vdekshmërisë Fëminore, <strong>të</strong> cilat janë nga rreth 35-40 23<br />
deri në 69 24 vdekje për 1000 lindje <strong>të</strong> gjalla. Pavarësisht nag diferencat e mëdha<br />
Shkalla e vdekshmërisë<br />
amësore<br />
Serbia 13.6 15.3 6.9<br />
Bosnja dhe Hercegovina 7.6 8.7 9.5<br />
Shqipëria 12.3 16.9 15<br />
Bullgaria 14.6 15.1 19.1<br />
Kosova 44 44 Deri 691 21 21<br />
Kroacia 7.7 9.2 2.4<br />
IRJ Maqedonia 14.9 12.9 6.9<br />
Rumania 18.6 21.9 34<br />
Burimi: UNICEF 2005<br />
21 Demographic and Health Survey – DHS 2003.<br />
22 UNICEF etj.: “Gjendja perinatale në Kosovë”, 2005.<br />
23 UNICEF Kosovë, 2003.<br />
24 Demographic and Health Survey – DHS 2003<br />
STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS<br />
67<br />
4<br />
SHËNDETI I NËNËS DHE FËMIJËS
Change language