Strategjia e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Komunës ... - UNDP Kosovo

5
MJEDISI I QËNDRUESHËM
74 STRATEGJIA E ZHVILLIMIT TË QËNDRUESHËM TË KOMUNËS SË GJAKOVËS
Figura 5.1: Varësia e ekonomive familjare nga burimet natyrore
Përqindja e popullates
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
gërryerja prej lumenjve dhe përrenjve. Komuna e Gjakovës ka rreth 14741 ha tokë
të punueshme dhe struktura e tokës bujqësore (shih Tabelën 5.1) i krijon kushte
shumë të volitshme për një zhvillim ekonomik intensiv.
Tabela 5.1: Struktura e tokës bujqësore në Gjakovë
Kulturat bujqësore Sektori shoqëror (ha) Sektori individual
(ha)
Gjithsej
(ha)
Ara – kopshte 5.518 9.223 14.741
Pemë 4 480 484
Vreshta 175 150 325
Kullota 5.448 1.706 7.154
Livadhe 865 5.851 6.707
Male 17.435 8.829 26.264
Gjithsejtë 29.445 26.239 55.684
Burimi: Kuvendi Komunal – Departamenti i Agrikulturës, 2005
66.3
89.6
Të gjithë Rural
38.6
55.4
14.7
10.2 10
Kanë tokë Kanë bagëti Bujqësi Bazohen në
ekzistenciale prod. pyjore
Me gjithë këto resurse natyrore, bujqësia përballet me problemin e humbjes së
tokës bujqësore. Në mungesë të evidencave të sakta, vlerësime të përafërta tregojnë
se në Komunën e Gjakovës për çdo vit humben rreth nga 35 hektarë tokë
bujqësore. Kjo shkaktohet nga ndërtimet pa leje të banesave, pishinave, fushave
të futbollit, pikave të shitjes së karburantit, depove etj., si dhe, veçanërisht kohët
e fundit, dukuria e erozionit të tokës. Të gjitha këto ndikojnë në zvogëlimin
e sipërfaqeve bujqësore dhe humbjen e cilësisë së tokës, duke dhënë pasoja në
nivelin ekonomik të familjeve, nga ulja e sasisë së prodhimeve bujqësore, dhe në
degradimin e dukshëm të mjedisit.
Analizat më të hollësishme të gjendjes së degradimit të tokës bujqësore në nivel
komune tregojnë se tre janë faktorët që japin ndikimin më të madh negativ:
(i) Prerja e pakontrolluar e pyjeve. Në të gjithë Kosovën vlerësohet se ka më
tepër se 12 mijë ha. pyje të dëmtuara nga zjarret dhe prerjet e pakontrolluara.
Të dhënat në nivel komune mungojnë por vlerësimet tregojnë se
dëmtimet e pyjeve janë të konsiderueshme;
(ii) Erozioni i tokës. Ky është i pranishëm në Komunën e Gjakovës sikundër
në të gjithë territorin e Kosovës. Erozioni shfaqet në forma të ndryshme si
gërryerje sipërfaqësore e tokës, gërryerje e brigjeve të lumenjve dhe përrenjve,
shfrytëzim i zhavorreve, shkarje dhe degradim fizik etj. Djegia dhe
prerja e pakontrolluar e pyjeve, shkatërrimi i mbulesës bimore të tokës,
20