Zeszyt naukowy - caÅoÅÄ - WydziaÅ ZarzÄ dzania i Ekonomiki UsÅug
Zeszyt naukowy - caÅoÅÄ - WydziaÅ ZarzÄ dzania i Ekonomiki UsÅug
Zeszyt naukowy - caÅoÅÄ - WydziaÅ ZarzÄ dzania i Ekonomiki UsÅug
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Potencjał turystyczny jako obszar badawczy nauk ekonomicznych 145<br />
atrakcyjność walorów miejsca docelowego podróży włącznie z wyobrażeniem<br />
o nich potencjalnego turysty (image),<br />
usługi i urządzenia umożliwiające i uprzyjemniające przebywanie w miejscu<br />
czasowego pobytu (facilities), zakwaterowanie, wyżywienie, rozrywka<br />
i rekreacja,<br />
dostępność miejsca docelowego podróży (accessibility) 12 , czyli podstawowe<br />
elementy potencjału turystycznego.<br />
Jeszcze odważniej ujął problem T. Studzienicki, zdaniem którego zasadniczy<br />
produkt turystyczny to przekształcony w wyniku transformacji potencjał turystyczny<br />
13 .<br />
Jak już wspomniano we wstępie, kluczowym momentem dopingującym badaczy<br />
do opracowania nowych metod badania w turystyce stały się – za J. Ritchiem<br />
i G. Crouchem – koncepcje „destynacji turystycznej” i „konkurencyjności destynacji<br />
turystycznej”. Destynacja turystyczna jest postrzegana i definiowana najczęściej<br />
jako miejsce docelowe podróży turysty (czyli państwo, region, miejscowość lub<br />
wycinek terenu), z tego względu destynacje jako swoiste „produkty” są uczestnikami<br />
gry rynkowej w przyciągnięciu coraz większej liczby turystów (kuracjuszy)<br />
na dany obszar. Konkurencyjność destynacji uzewnętrznia się w trzech podstawowych<br />
wymiarach:<br />
1. Jako konkurencyjność produktowa – produkt (towar, usługa) podlega ocenie<br />
na podstawie jego cech jakościowo-ilościowych (cena, relacje między<br />
użytecznością, jakością i ceną). Ogólnie produkt (państwo, region, uzdrowisko)<br />
jest tym bardziej konkurencyjny, im więcej turystów go wybiera.<br />
2. Jako konkurencyjność producentów – producenci dóbr i usług (np. usługi<br />
uzdrowiskowe) tego samego rodzaju lub zbliżonych do siebie konkurują<br />
między sobą, stąd producent jest tym bardziej konkurencyjny, im większe<br />
osiąga korzyści ze swojej działalności.<br />
3. Konkurencyjność (konkurencja) warunków i walorów naturalnoprzyrodniczych.<br />
Atrakcyjność warunków przyrodniczych stawia w lepszej<br />
sytuacji jednych producentów, inni są w sytuacji gorszej. Czynnikiem łagodzącym<br />
wspomniane kontrasty może stać się dostępność do elementów<br />
dziedzictwa kulturowego (narodowego). Jest oczywiste, że dla kurortów<br />
(uzdrowisk) takie walory, jak klimat, położenie, wody mineralne z ich<br />
leczniczymi właściwościami są nie do przecenienia.<br />
Ukoronowaniem teoretycznym koncepcji konkurencyjności destynacji turystycznej<br />
stały się modele Kima oraz J. Ritchiego i G. Croucha 14 , znane i wielowąt-<br />
12<br />
S.A. Bąk, Promocja produktu turystycznego w obrocie z krajami o gospodarce rynkowej,<br />
Monografie – Ruch Turystyczny, z. 26, SGPIS, Warszawa 1990, s. 27.<br />
13<br />
T. Studzieniecki, Markowy produkt turystyczny basenu Morza Bałtyckiego, w: Tworzenie<br />
regionalnego produktu turystycznego gminy, red. M. Boruszczak, AWF w Gdańsku, Stegna,<br />
Gdańsk 1998, s. 96–97.