Πλαίσιο αξιολόγησης της αποδοτικότητας των επενδύσεων σε ...

Παραδοτέο Π1: Πλαίσιο αξιολόγησης της αποδοτικότητας των επενδύσεων σε τεχνολογίες πληροφορικής στο
δημόσιο τομέα
εφικτή λύση που βελτιστοποιεί τον στόχο. Το τέταρτο στάδιο αφορά την αξιολόγηση
της ποιότητας της λύσης (ευαισθησία, ευστάθεια) συναρτήσει των παραμέτρων του
μοντέλου, των υποθέσεων που πραγματοποιήθηκαν και των δεδομένων του
προβλήματος. Τέλος, το πέμπτο και τελευταίο στάδιο περιλαμβάνει την υλοποίηση
της λύσης και την υποστήριξη / αιτιολόγησή της, εάν κριθεί απαραίτητο.
Με βάση ωστόσο την θεώρηση του παραπάνω μεθοδολογικού πλαισίου προκύπτουν
συγκεκριμένα προβλήματα, τα οποία καθιστούν την εφαρμογή του αναποτελεσματική
για την πλειοψηφία των πραγματικών προβλημάτων απόφασης, τα οποία
χαρακτηρίζονται από ένα πλήθος κριτηρίων. Αναλυτικότερα, η ύπαρξη πολλαπλών
κριτηρίων οδηγεί σε αντικρουόμενα αποτελέσματα, καθώς η επιλογή που εντοπίζεται
ως βέλτιστη σύμφωνα με ένα κριτήριο δεν είναι απαραίτητα βέλτιστη και ως προς τα
υπόλοιπα κριτήρια της προσέγγισης. Έτσι, δεδομένης της αντικρουόμενης φύσης των
κριτηρίων δεν είναι δυνατός ο εντοπισμός μίας βέλτιστης λύσης. Αντίθετα, η επιλογή
της κατάλληλης λύσης είναι υποκειμενική και βασίζεται στην πολιτική λήψης
αποφάσεων που ακολουθεί ο αποφασίζοντας. Η μετάβαση αυτή από την «βέλτιστη»
λύση, η οποία σιωπηρά υποθέτει ένα πρότυπο «μέσου» ή «αντιπροσωπευτικού»
αποφασίζοντα και θεωρεί ότι ο αποφασίζοντας ανταποκρίνεται σε αυτό, προς την
«ικανοποιητική» λύση, η οποία ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες και
προτιμήσεις του εκάστοτε αποφασίζοντα, επισημαίνεται από τους Zopounidis και
Doumpos (2002).
Βάσει των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζουν τα προβλήματα λήψης αποφάσεων με
πολλαπλά κριτήρια, ο χώρος της πολυκριτήριας ανάλυσης αποφάσεων έχει τους
ακόλουθους τρεις βασικούς στόχους: την ανάλυση της ανταγωνιστικής φύσης των
κριτηρίων, τη μοντελοποίηση των προτιμήσεων του αποφασίζοντα και τον εντοπισμό
ικανοποιητικών λύσεων. Για την επίτευξή τους ο Roy (1996) πρότεινε ένα γενικό
μεθοδολογικό πλαίσιο το οποίο περιγράφει μία γενική διαδικασία αντιμετώπισης
πολυκριτήριων προβλημάτων. Το πλαίσιο αυτό, το οποίο περιλαμβάνει τέσσερα
στάδια, μεταξύ των οποίων υπάρχει η δυνατότητα ανάδρασης, παρουσιάζεται
γραφικά στο Σχήμα 3.
Το πρώτο στάδιο του μεθοδολογικού πλαισίου της πολυκριτήριας ανάλυσης
αποφάσεων αφορά τον καθορισμό του συνόλου των εναλλακτικών δραστηριοτήτων
και της προβληματικής της ανάλυσης. Ως «εναλλακτική» (alternative) ορίζεται κάθε
πιθανή επιλογή η οποία αποτελεί λύση του υπό εξέταση προβλήματος και η οποία
πρέπει να αξιολογηθεί ως προς την καταλληλότητά της. Το σύνολο των εναλλακτικών
Έκδοση 2 η
Νοέμβριος 2007 33