Các triệu chứng ở nhà thuốc Hướng dẫn xử lý các bệnh thông thường (Bản thứ bảy) Alison Blenkinsopp,Paul Paxton,John Blenkinsopp

Nghề nghiệp/tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc có thể do các chất gây kích ứng da hoặc gây phản ứng dị ứng. Viêm da
tiếp xúc do kích ứng da thông thường là hậu quả của việc tiếp xúc thời gian dài với nước (do
công việc liên quan đến nước). Công việc loại này thường là thợ lau chùi, thợ cắt tóc, bồi bàn,
ngư dân, kỹ sư cơ khí. Trong đó các chất gây kích ứng bao gồm: tác nhân làm sạch Alkaline,
chất tẩy dầu mỡ, các dung môi và dầu mỡ. Các chất đó có thể tác động trực tiếp, phá hủy da
một cách nhanh chóng hoặc – trong trường hợp kích ứng yếu – làm hại da một cách từ từ sau
một thời gian dài phơi nhiễm. Các ban vùng quấn tả ở trẻ em (viêm da vùng tả lót) là một ví
dụ của viêm da kích ứng và có thể biến chứng phức tạp thành nhiễm trùng, ví dụ: trẻ bị hăm
do nấm candida.
Trường hợp khác, viêm da tiếp xúc có thể là kết quả của một đáp ứng miễn dịch của cơ
thể với tác nhân kích thích như: muối chrome (xi măng, sơn chống gỉ ), niken (đồ trang sức,
kéo), cao su và nhựa (keo dán 2 mặt, nhựa colophan trong cao dán), thuốc nhuộm, thực vật
(primula,…), tác nhân oxi hóa – khử (được dùng bởi thợ cắt tóc khi uốn tóc) và thuốc (gồm
corticoid tại chổ, lanolin và neomycin và cetyl stearic alcohol). Trang điểm mắt có thể cũng
gây viêm da tiếp xúc.
Để khẳng định viêm da có phải do công việc/tiếp xúc gây ra hay không cần căn cứ vào: :
vị trí ban nổi, đặc thù công việc, sở thích của bệnh nhân, sự khởi phát của ban và sự cải thiện
của ban đỏ sau khi cách ly với công việc.
Tiền sử
Bệnh nhân có thể tìm đến Dược sĩ để chữa trị eczema, sau khi đã được chẩn đoán bởi Bác
sĩ. Trong eczema nhẹ đến vừa, sẽ là hợp lí nếu Dược sĩ tư vấn dùng thuốc làm mềm da kém
lời khuyên về chăm sóc da. Hyrocortisone tại chổ, clobetasone và alclometasone có thể được
chỉ định trong điều trị eczema loại nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, trong trường hợp eczema nặng
hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, dược sĩ nên khuyên bệnh nhân cần thăm khám bởi bác sĩ.
Thỉnh thoảng, theo lời khuyên của bác sĩ hoặc y tá, bệnh nhân tìm đến Dược sĩ để hỏi
mua các loại thuốc không kê đơn (OTC) như hydrocortisone tại chổ, clobetasone,
alclometasone. Dược sĩ sẽ cảm thấy có chút khó khăn khi phải giải thích cho bệnh nhân hiểu
rằng việc bán không cần đơn của các loại thuốc đó là không được phép để sử dụng trên mặt,
vùng hậu môn, cơ quan sinh dục hoặc sử dụng cho eczema nặng. Dược sĩ có thể hạn chế tình
huống này bằng cách trao đổi với các bác sĩ gia đình (đặc biệt là những bác sĩ trẻ đang thực
tập) về sự giới hạn sử dụng của các thuốc đó. Nói chung, từng trường hợp cụ thể, Dược sĩ sẽ
có cách giải quyết khác nhau tùy theo nhận định chuyên môn của mình.
Tiền sử của sốt mùa cỏ khô/ hen phế quản
Nhiều bệnh nhân bị eczema có liên quan với bệnh sốt mùa cỏ khô và/hoặc hen phế quản.
Thông thường khoảng 80% bệnh nhân có tiền sử gia đình bị eczema, sốt mùa cỏ khô hoặc
hen phế quản. Eczema trong trường hợp đó được gọi là eczema thể tạng (cơ địa). Người
Dược sĩ có thể hỏi thăm về tiền sử gia đình ở các bệnh nhân trên.
Tác nhân làm trầm trọng bệnh
Eczema thể tạng có thể trở nên trầm trọng trong mùa sốt cỏ khô, bởi bụi bặm trong nhà
hoặc các mảng nhỏ rụng ra từ da thú nuôi. Các tác nhân làm khô da như xà phòng hoặc chất
tẩy rửa và gió lạnh có thể làm tình trạng bệnh xấu đi. Một số loại áo quần như loại làm bằng
chất liệu len có thể kích ứng da. Ở một số bệnh nhân (ít hơn 5%), sữa bò, trứng và màu thực
phẩm (tartazine) là các tác nhân đáng lưu tâm. Cảm xúc, lo âu, stress, đôi khi làm trầm trọng
113